نظریه شماره 7/97/1746 مورخ 1397/06/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۷/۱۷۴۶ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۶-۲۵-۲۰۰۶ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۷/۰۶/۱۲ |
استعلام: در قانون مجازات اسلامی بر اساس منطوق ماده ۱۳۷ معیار تکرار جرم، سابقه ی محکومیت قطعی جرایم تعزیری درجه یک تا شش در نظر گرفته شده است و به شروط اجرای مجازات سابق و حتی ابلاغ رأی محکومیت قطعی به محکوم علیه اشاره نشده است. از طرفی در ماده ۵۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه مکلف شده سابقه محکومیت قطعی قبلی محکوم را به شرط این که اعمال مقررات تعدد جرم
در میزان مجازات قابل اجرا مؤثر باشد، از جهات صدور حکم واحد بداند. حال این سؤالات مطرح است که آیا بر اساس ماده ۱۳۷ ق.م.ا صرف سابقه ی محکومیت قبلی بدون توجه به این که حکم محکومیت سابق، اجرا یا حتی ابلاغ شده باشد، باید معیار تکرار جرم قرار گیرد؟ یا در صورت عدم ابلاغ و اجرا، مقررات تعدد جرم حاکم خواهد بود و مقررات ماده ی ۵۱۰ ق.آ.د.ک در باب تعدد جرم اعمال خواهد شد؟ توضیح این مطلب ضروری است که بر اساس ماده ۴۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ شرط اعمال مقررات تکرار جرم، اجرای مجازات قبلی بود. اما در قانون مجازات عمومی سال ۱۳۰۴ اعمال مقررات تکرار جرم منوط به اجرای حکم مجازات قبلی نبود و در ماده ۲۴ قانون مجازات عمومی سال ۱۳۵۲ نیز ارتکاب جنحه یا جنایت دیگری از تاریخ قطعیت حکم تا زمان اعاده حیثیت یا شمول مرور زمان، شرط تکرار جرم شناخته شده بود اما به حاکمیت مواد ۴۰۳ و ۴۱۳ قانون قوانین موقتی محاکمات جزایی ۱۲۹۰ در سال های ۱۳۰۴ و ۱۳۵۲، از جمله شرایط مهم برای قابلیت اجرای احکام جزایی، ابلاغ رأی محکومیت به محکوم علیه در نظر گرفته شده بود به عبارت دیگر اگر در فاصله صدور رأی محکومیت قطعی قبلی و ابلاغ آن، محکوم علیه مرتکب جرم دیگری هم می شد، جرم جدید وی از مصادیق تکرار جرم به حساب نمی آمد. پس با توجه به رویه ی مقنن و ایضا آثار مترتب بر تجری مرتکب حتی اگر شرط اجرا را به نوعی منتفی بدانیم حداقل شرط ابلاغ دارای پشتوانه حقوق بشری، علمی و سابقه ی تقنینی است. هر چند عده ای معتقدند هر دو شرط ابلاغ و اجرای محکومیت سابق باید استصحاب شود و در صورت عدم احراز این
دو شرط، ماده ی ۵۱۰ ق.آ.د.ک و صدور حکم واحد در مورد چنین محکومی قابل اجرا خواهد بود. خواهشمند است دیدگاه تخصصی خود را جهت بهره برداری قضایی اعلام فرمایید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
با توجه به تصریح ماده ۱۳۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ به شمول مقررات تکرار جرم "از تاریخ قطعیت حکم، " اعمال مقررات تکرار جرم نیاز به اجرای حکم محکومیت قطعی سابق یا ابلاغ قبلی آن به محکوم علیه ندارد.