نظریه شماره 7/97/175 مورخ 1397/02/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۷/۱۷۵ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۶-۱۶۸/۱-۲۴۷۴ک |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۷/۰۲/۰۵ |
استعلام: در پرونده جزایی مطروحه در این شعبه و شهرستان حسب گزارش تنظیمی مورخ ۷/۱۲/۹۶ آقای ی.خ در حال رانندگی با یک دستگاه خودرو سواری سمند می باشد با توجه به وجود گشت انتظامی در محل و مشکوک شدن مامورین به مشارالیه دستور توقف به ایشان می دهند ولیکن مشارالیه توقف ننموده و با خودرو مذکور اقدام به فرار می نماید و در نهایت و بعد از تعقیب و گریز خودرو مذکور توسط مامورین متوقف می شود دربازرسی از خودرو یک قبضه سلاح سرد قمه از داخل جعبه خودرو کشف و با توجه به اینکه فرد مذکور فاقد گواهی نامه مخصوص رانندگی نیز بوده است پس از تنظیم گزارش به دادسرا ودر وقت اداری اعزام می شود دادستان نسبت به ارجاع آن به شعبه محترم بازپرسی اقدام و شعبه اخیرالاشاره نیز با درج دستور در این خصوص که رسیدگی به عناوین اتهامی مذکور چون درجه ۷ می باشند به صورت مستقیم به این شعبه ( شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری دو) ارسال گردیده است پس از رسیدگی در این شعبه مطابق سیاق ماده ۳۴۰ از قانون آئین دادرسی کیفری تشخیص دادگاه بر صدور قرار منتع تعقیب نسبت به متهم درخصوص اتهام حمل سلاح سرد می باشد س:۱-آیا موضوع مطروحه مجرای صدور قرار منع تعقیب می باشد و یا صدور حکم بر برائت هر چند به توجه به سیاق عبارات مندرج در ماده ۳۴۰ قانون اخیرالذکر به نظر مجرای صدور قرار منع تعقیب می باشد؟ ۲-اگر قرار منع تعقیب صادر شد مستند آن ماده ۲۷۰ که درصدر آن بیان نموده است بازپرس اقدام به صدور این قرارها می نماید و یا مواد ۳۸۹ و۳۹۰ که در مورد موارد مذکور در دادگاه کیفری یک می باشد؟ ۳-آیا صدور قرار منع تعقیب در این خصوص قطعی است و یا قابل اعتراض می باشد و اگر قابل اعتراض می باشد از جانب چه کسی قابل اعتراض می باشد چرا که اگر مستند صدور قرار ماده ۲۷۰ باشد دراین ماده قانونی بیان شده است که فقط از جانب شاکی قابل اعتراض است و چون در موضوع مطروحه شاکی وجود ندارد تکلیف چیست و اگر مستند آن ماده ۳۹۰ باشد از جانب دادستان قابل تجدیدنظر است ولیکن صلاحیت های دادگاه کیفری یک با کیفری دو متفاوت است و آیا می توان وحدت ملاک گرفت؟ ۴-مهلت اعتراض به این قرار چند روز است بر مبنای مواد۲۷۰ و۳۹۰ مهلت ها به نظر متفاوت است؟ ۵-اگر چنین موضوعی در دادسرا و نسبت به جرایم مطروحه در دادسرا مطرح شود آیا باز این قرار قابل اعتراض می باشد و یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱ و ۲- با تذکر به این مطلب که طرح مستقیم پرونده مطابق ماده ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ و اصلاحات و الحاقات بعدی، به معنای نفی مرحله تحقیقات مقدماتی نبوده و به موجب قسمت اخیر ماده ۳۴۱ قانون فوق الذکر در مواردی که پرونده به طور مستقیم در دادگاه مطرح می شود، انجام تحقیقات مقدماتی توسط دادگاه باید طبق مقررات مربوط صورت گیرد و لذا بندهای الف و ب ماده ۳۴۰ این قانون، ناظر به زمانی است که تحقیقات مقدماتی از سوی دادگاه پایان پذیرفته است و در بند الف وضعیتی متصوب است که دادگاه نیازی به ورود به دادرسی در معنای اخص ندارد و ماحصل تحقیقات به گونه ای است که دادگاه باید مبادرت به صدور قرار عدم صلاحیت یا منع تعقیب یا موقوفی تعقیب حسب مورد بنماید. بنابر این موجب قانونی جهت صدور حکم برائت قبل از انجام دادرسی به معنای اخص (رسیدگی در دادگاه با تعیین جلسه و احضار طرفین بعد از تکمیل تحقیقات) وجود ندارد و چنانچه به نظر دادگاه عمل ارتکابی جرم نباشد یا ادله کافی برای انتساب جرم به متهم وجود نداشته باشد، باید به استناد بند الف ماده ۳۴۰ قانون فوق الذکر (ماده ۲۶۵ قانون) قرار منع تعقیب صادر نماید.
۳و ۵- به موجب بند الف ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ کلیه قرارهای منع تعقیب بازپرس، همچنین مطابق ماده ۴۲۷ این قانون آرای دادگاههای کیفری به جز موضوع بند الف و ب و نیز برابر ماده ۴۴۵ همین قانون، کلیه آرای دادگاههای اطفال و نوجوانان قابل اعتراض می باشد. اشخاصی که حق اعتراض به قرار منع تعقیب را دارند، در مواردی که از سوی مقامات دادسرا صادر شود، مطابق ماده ۲۷۰، شاکی و در صورتی که دادگاه صادر نماید، طبق بند ب و پ ماده ۴۳۳ و ۴۴۷، حسب مورد شاکی یا مدعی خصوصی یا وکیل یا نماینده قانونی او، دادستان، نوجوان یا ولی و سرپرست یا وکیل طفل یا نوجوان حق اعتراض دارند.
۴-چنانچه در مرحله تحقیقات مقدماتی، پرونده ای منتهی به صدور قرار موقوفی یا منع تعقیب گردد، از حیث قابلیت اعتراض و مهلت آن مطابق ماده ۲۷۰ قانون فوق الذکر می باشد و در نتیجه از موارد مذکور در ماده ۴۲۷ قانون یاد شده که ناظر به صدور رأی در مرحله دادرسی می باد خارج است.