نظریه شماره 7/97/1773 مورخ 1397/05/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۷/۱۷۷۳ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۶-۹۳-۲۲۷۸ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ |
استعلام: ۱- در تقدیم دادخواست واخواهی خارج از موعد به همراه دادخواست اعسار از پرداخت هزینه واخواهی، آیا امکان صدور قرار قبولی واخواهی و متعاقب آن توقف عملیات اجرایی قبل از رسیدگی به دعوای اعسار وجود دارد یا الزاما باید به دعوای اعسار رسیدگی و سپس قرار قبولی یا رد واخواهی صادر نمود؟
۲- دعوای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی و مطالبه وجه مطرح است، اصحاب دعوی در جلسه رسیدگی به دعوی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی، در خصوص اصل خواسته مصالحه می نماید، با توجه به رسالت شوراهای حل اختلاف در صلح وسازش و رفع مخاصمه و جلوگیری از پرونده سازی در دستگاه قضایی و اینکه شوراها تابع تشریفات قانون آیین دادرسی مدنی نمی باشند برای اتخاذ تصمیم در این پرونده چه راه حلی پیشنهاد می شود؟ آیا شورا باید بدون توجه به گزارش اصلاحی، به دعوی اعسار رسیدگی کرده و در نتیجه رد دعوی اعسار و متعاقب اخطار رفع نقص و عدم پرداخت هزینه دادرسی،قرار رد دادخواست توسط مدیر دفتر صادر نماید یا امکان صدور گزارش اصلاحی بدون هزینه دادرسی فراهم است؟ یا راه حل دیگری قابل تصور است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱-با عنایت به اینکه دادخواست واخواهی، گر چه ناقص باشد، اگر داخل مهلت تقدیم شده باشد، دارای اثر تعلیقی است و مانع شروع به اجرای رأی صادره می شود و با عنایت به اینکه شروع به اجرای رأی ممکن است موجب توقیف اموال و حتی بازداشت شخص محکوم علیه شود به نظر می رسد در فرض سؤال که خواهان دادخواست واخواهی را توأم با ادعای اعسار از هزینه دادرسی خارج از مهلت مقرر از تاریخ ابلاغ قانونی رأی غیابی تقدیم کرده است، چون اظهار نظر دادگاه راجع به داخل یا خارج از مهلت بودن دادخواست واخواهی مؤثر در اجرا یا عدم اجرای رأی است، این امر مقدم بر رسیدگی به دعوای اعسار از پرداخت هزینه رسیدگی به واخواهی است.
۲-مطابق ماده ۲۳ قانون شوراهای حل اختلاف ۱۳۹۴ رسیدگی به دعاوی مشمول ماده ۸ این قانون ( صلح و سازش) بدون هزینه دادرسی است. بنابراین در فرض سؤال که طرفین در جلسه رسیدگی به دعوای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی راجع به دعوای اصلی، سازش نموده اند، صدور گزارش اصلاحی مستلزم پرداخت هزینه دادرسی نیست و در نتیجه رسیدگی به دعوای اعسار نیز به تبع انتفای اصل دعوا منتفی و سالبه به انتفاء موضوع است.