نظریه شماره 7/97/2023 مورخ 1397/07/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۹۷/۲۰۲۳
شماره پرونده	۹۶-۶۶-۲۰۶۸
تاریخ نظریه	۱۳۹۷/۰۷/۲۸

استعلام: احتراما به استحضار می رساند در سالهای اولیه انقلاب برخی اشخاصی در مناطق محروم که دارای بافت های فرسوده می باشد اقدام به احداث ساختمان در انفال و اراضی متعلق به دولت نموده اند که هم اکنون نیز بعضی از ساختمان های مذکور چند مرتبه با قولنامه مورد معامله قرار گرفته است در برخی مناطق حاشیه ای نیز برخی اشخاص از بیست سال پیش با قولنامه اقدام به خرید زمین و احداث بنا نموده اند هم اکنون که شهرداری قصد تعریض معابر و انجام امور عمرانی در مناطق مذکور را دارد عقیده برخی نهادهای نظارتی آن است که شرط تملک ساختمان های مذکور داشتن سند مالکیت رسمی است در نتیجه اقدامات شهرداری برخی تملک وتوافق با اشخاص متوقف شده است باتوجه به مراتب فوق آیا شرط تملک ساختمان های مذکور آن است که مالکین دارای سند مالکیت باشند در حالی که چه بسا امکان صدور و سند مالکیت به هر علت در حال حاضر امکان پذیر نباشد.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مستفاد از ماده ۱۳ قانون زمین شهری مصوب ۱۳۶۶ و ماده ۱۴۸ قانون ثبت اسناد و املاک کل کشور مصوب ۱۳۱۰ با اصلاحات و الحاقات بعدی در خصوص احداث بنا توسط اشخاص در اراضی متعلق به دولت که فاقد سند رسمی هستند؛ جهت احراز شرایط مذکور در تبصره های الحاقی به ماده ۱۴۸ قانون اخیر الذکر و اینکه احداث بنا و تصرفات قبل از سال ۱۳۷۰ بوده و یا خیر، منوط به احراز آن از طریق مراجع قضایی و قانونی ذی ربط است که پس از صدور حکم مرجع صالح به مجاز بودن تصرفات و احداث بنا و اینکه قبل از سال ۱۳۷۰ بوده، شهرداری مکلف به پرداخت قیمت آن بر طبق قانون مربوط، به شخص ذی نفع خواهد بود.