نظریه شماره 7/97/204 مورخ 1397/02/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۹۷/۲۰۴
شماره پرونده	۹۶-۱۸۶/۱-۲۳۰۲
تاریخ نظریه	۱۳۹۷/۰۲/۱۰

استعلام: مطابق ماده ۳۵۳ قانون مجازات اسلامی هرگاه صاحب حق قصاص فوت کند، حق قصاص به فرزند او می رسد حتی اگر همسر مجنی علیه باشد. حال سؤال اینجاست که در پرونده ای که در این شعبه مطرح است شخصی به اتهام قتل پدر و کارگر افغانی پدرش تحت تعقیب قرار می گیرد اولیاء دم از ناحیه پدر، دو نفر صغیر و مادر مقتول می باشند جهت صغار قیم انتخاب می شود و مادر آنها به عنوان قیم انتخاب و تقاضای قصاص می کند. از جانب کارگر افغانی نیز پدر که از افغانستان به ایران مراجعت می نماید تقاضای قصاص می کند. در مرحله تحقیقات و رسیدگی مادر مقتول فوت و از جانب وی وراث که فرزندان آن مرحومه می باشند با حضور در پرونده تقاضای قصاص می نمایند. پرونده منتهی به صدور حکم قصاص بابت هر دو قتل می شود و دیوان عالی کشور نیز رأی صادره را عینا تأیید می کند. حال در این فرض آیا فرزندان مرحومه (مادر مقتول) جای وی را به عنوان اولیاء دم می گیرند یا خیر؟ آیا حق قصاص برای آنان وجود دارد؟ در این خصوص استفتائاتی وجود دارد که به پیوست در نه صفحه اعلام و ضمیمه می شود.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

در فرض سؤال که مادر مقتول طبق ماده ۳۵۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، جزء اولیاء دم بوده و درخواست قصاص نموده است، با فوت وی در جریان رسیدگی یا بعد از صدور رأی، با توجه به اطلاق ماده ۳۵۳ قانون مذکور، این حق ( قصاص و اجرای آن) به ورثه او می رسد، لذا فرزندان وی حق درخواست قصاص و اجرای رأی را دارند.