نظریه شماره 7/97/3036 مورخ 1397/12/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۹۷/۳۰۳۶
شماره پرونده	۹۷-۱۸۶/۱-۳۰۳۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۷/۱۲/۲۰

نظریه شماره ۷/۹۷/۳۰۳۶ مورخ ۱۳۹۷/۱۲/۲۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: الف: در فرض سؤال که ناظر به «کیفیت صدور حکم قصاص نفس در موردی است که یک نفر قاتل (مرد) مرتکب قتل عمدی ۳ نفر (زن) می گردد و اولیاء دم مقتولین (هر سه نفر مقتول زن) متفقاً خواهان قصاص قاتل می باشند»، مستفاد از مواد ۳۴۷، ۳۵۰، ۳۶۳ و صدر ماده ۴۲۲ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ این است که، "حق قصاص هر یک از صاحبان قصاص" (اولیاء دم سه نفر زن) به طور "جداگانه و مستقل از یکدیگر" ثابت می گردد (مواد ۳۵۰ و صدر ماده ۴۲۲) و از آن جا که متعاقب صدور حکم و در "فرایند اجرای حکم" احتمال "گذشت یا مصالحه هر یک از اولیاء دم مقتولین" (سه نفر زن در فرض سؤال) وجود دارد (مواد ۳۴۷ و ۳۶۳) قاضی در مقام اصدار رأی، با فرض ثبوت، حکم به سه بار قصاص نفس جانی (قاتل) صادر می نماید و سالبه به انتفاء موضوع شدن اجرای قصاص با یک بار اجراء، نافی و مانع صدور حکم به نحو مذکور نیست.

ب، ج و ک: درفرض سؤال که جانی سه زن را عمداً به قتل رسانیده است و اولیاء دم مقتولان متفقاً تقاضای قصاص قاتل را دارند، با توجه به اصل ۱۶۷ قانون اساسی، با عنایت به فتوای حضرت امام (ره) (تصویر آن پیوست است) که در مورد مشابه فرموده اند: « در هرصورت با اشتراک اولیاء دم هر دو زن در قصاص، نصف دیه بر هیچ یک نیست و چیزی نباید بدهند»، جهت قصاص قاتل نیازی به پرداخت تفاضل دیه نیست.