نظریه شماره 7/98/1058 مورخ 1398/08/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۹۸/۱۰۵۸
شماره پرونده	۹۸-۱۸۶/۲-۱۰۵۸ ک
تاریخ نظریه	۱۳۹۸/۰۸/۰۸

استعلام: احتراما اگر دو نفر سارق در شب به گونه ای که یکی از آنان با خود چاقویی را به همراه داشته است اقدام به سرقت از منزل یا خودرو های پارک شده در خیابان نموده باشد و با عنایت به ماده ۶۵۴ از قانون مجازات اسلامی و تعزیرات که اعلام می دارد در صورتی که یکی از سارقین حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد عنوان محارب بر فرد حامل سلاح صدق نکند مجازات حبس تعیین نموده است آیا در قضیه مطروحه به کیفیت فوق اگر سارق یا سارقین که به صورت پنهانی در شب اقدام به سرقت نموده اند و در هنگام سرقت به علت عدم حضور مالباخته یا افراد دیگر از چاقو یا سلاح به همراه داشته هیچ گونه استفاده ای نکرده اند آیا می توان با تفسیر به نفع متهم و با قرینه عبارت محارب در ماده فوق الذکر این گونه برداشت نمود که صرف چاقو یا سلاح که به همراه سارقین بوده است که از آن هیچ گونه استفاده ای نکرده اند از شمول ماده مورد اشاره خارج شده و نمی توان بر اساس ماده فوق متهمین را مجازات نمود و به عبارت دیگر با توجه به سابقه گذاری در خصوص سرقت مسلحانه می توان این نتیجه را گرفت که در خصوص ماده ۶۵۴ از قانون اخیر الذکر علاوه بر شرایط قانونی از جمله دو نفر سارق وقوع سرقت در شب حامل سلاح بودن یکی از سارقین و شرط عدم پنهانی بودن سرقت حضور مال باخته یا افراد دیگری در زمان سرقت لازم و ضروری است تا حکم ماده ۶۵۴ از قانون مجازات اسلامی تعزیرات را به متهمین جاری دانسته یا اینکه صرف همراه داشتن چاقو توسط متهمین در زمان سرقت برای قرار گرفته عمل متهمین در مشمول ماده ۶۵۴ از قانون اخیر الذکر کافی بوده لذا در خصوص موضوع این مقام قضایی را با صدور نظریه مشورتی همیاری نماید.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

طبق ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ در صورتی که سرقت در شب بوده و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یکی از آنان حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد، مجازات سرقت این ماده اعمال می شود. عبارت سلاح ظاهر یا مخفی نشان از آن دارد که ضرورتی به استفاده از سلاح در حین سرقت نمی باشد بلکه مقنن صرف همراه داشتن سلاح را به دلیل خطرناکی و احتمال استفاده از آن موجب تشدید مجازات نسبت به سرقت دانسته است. لذا در صورتی که بزه دیده در حین سرقت حاضر نبوده و یکی از سارقان حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد، هرچند از آن استفاده نکرده باشد، با احراز سایر شرایط ماده ۶۵۴ قانون یادشده سرقت مشمول این ماده می شود.