نظریه شماره 7/98/1843 مورخ 1398/12/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۸/۱۸۴۳ |
|---|---|
| شماره پرونده | ح ۳۴۸۱-۶۲-۸۹ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۸/۱۲/۲۵ |
استعلام: چنانچه دادگاه در رسیدگی به دعوای اعسار و صدور حکم بر تقسیط محکوم به (مانندمهریه) احراز کند محکوم علیه قادر به تأدیه تعداد ۲۰ سکه از ۱۰۰ سکه بهار آزادی می باشد آیا باید حکم بر بطلان دعوای مدیون تا ۲۰ سکه بهار آزادی را صادر کند یا آن که محکوم علیه را بابت پیش قسط ملزم به تأدیه این تعداد سکه کند؟ آیا جلب و بازداشت محکوم علیه برای تعداد یاد شده امکان پذیر است؟ در صورتی که محکوم علیه بازداشت شود طرح دعوای تعدیل (کاهش) ۲۰ سکه از سوی محکوم علیه ممکن است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
اولا، در مواردی مانند فرض استعلام که دادگاه حکم به تقسیط محکوم به با تعیین مبلغی به عنوان پیش قسط صادر می کند، در واقع اعسار وی را در حد مبلغ پیش قسط نپذیرفته و رد کرده است و نیازی به صدور حکم بر بطلان دعوا در این قسمت نیست؛ بنابراین محکوم علیه به تقاضای محکوم له تا زمان پرداخت پیش قسط یا جلب رضایت محکوم له حبس می شود.
ثانیا، طرح دعوای تعدیل اقساط راجع به مبلغ پیش پرداخت قابلیت استماع ندارد؛ زیرا راجع به این قسمت از محکوم به حکم تقسیطی صادر نشده است تا امکان تعدیل آن وجود داشته باشد. محکوم علیه در صورت تغییر وضعیت معیشتی و درآمدی خود و یا تغییر فاحش وضعیت اقتصادی جامعه، می تواند دادخواست اعسار تقدیم کند.