نظریه شماره 7/98/613 مورخ 1398/06/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۸/۶۱۳ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۸-۱۶۸-۶۱۳ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۸/۰۶/۲۶ |
استعلام: چنانچه اولیاء دم شکایتی علیه فردی مبنی بر قتل عمدی تقدیم دادسرا نموده باشند و بازپر پس از انجام تحقیقات کافی و وافی عقیده براین داشته باشند که اقدم متهم منطبق با بزه تسبیب در قتل شبه عمدی مثلا به میزان ۱۰ درصد موضوع ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ می باشد با عنایت به مراتب موصوف مستدعی است در موارد ذیل این بازرسی را ارشاد فرمائید:
بر فرض اینکه بازپرس قتل را تسبیب در قتل شبه عمدی تشخیص دهد و در این خصوص قرار جلب به دادرسی صادر کند آیا بازپرس مکلف است در خصوص شکایت اولیاء دم مبنی بر قتل عمدی اظهار نظر نماید؟
در صورتی که بازپرس در خصوص شکایت اولیاء دم مبنی بر قتل عمدی اظهار نظر نماید با توجه به اینکه مرجع رسیدگی کننده به بزه تسبیب در قتل شبه عمدی دادگاه کیفری دو و مرجع اعتراض به قرار منع تعقیب دادگاه کیفری یک می باشد و امکان صدور آراء متعارض وجود دارد این موضوع به چه نحوی قابل جمع می باشد .
در صورتی که بازپرس در خصوص قتل عمد قرار منع تعقیب صادر کند و اولیاء دم به قرار منع تعقیب اعتراض کند آیا امکان صدور کیفرخواست خطاب به دادگاه کیفری یک در خصوص تسبیب در قتل شبه عمدی وجود دارد یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- نظر به اینکه تشخیص عنوان اتهامی و تطبیق رفتار مجرمانه با مواد قانونی از وظایف خاص مرجع قضایی است، بازپرس تکلیفی در اظهارنظر نسبت به عناوین مطرح شده از سوی شاکی خصوصی ندارد؛ زیرا بازپرس صرفا باید رفتار مجرمانه اعلامی را مورد ممیزی قرار داده و پس از انجام تحقیقات و به تشخیص خود عنوان مجرمانه صحیح را اتخاذ نماید و اظهار نظر درخصوص دیگر عناوین اعلامی از سوی شاکی ضرورتی ندارد؛ بنابراین در فرض استعلام بازپرس باید مطابق تشخیص خود مبنی بر غیرعمدی بودن قتل اظهار نظر و قرار نهایی صادر نماید.
۲- با توجه به آنچه فوقا بیان گردید و صرف نظر از اشتباهی که در فرض سؤال از سوی بازپرس در صدور قرار منع تعقیب رخ داده است، رسیدگی به اعتراض شاکی نسبت به قرار منع تعقیب صادره با توجه به ماده ۲۷۱ و بند الف ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ در صلاحیت دادگاه کیفری یک است.
۳- در فرض مطروح که دادستان و بازپرس در تشخیص اتهام متهم به قتل غیرعمدی هم عقیده اند، مطابق ماده ۲۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، پرونده با صدور کیفرخواست باید به دادگاهی ارسال شود که صلاحیت رسیدگی به اتهام احراز شده را دارد و لذا در فرض استعلام، کیفرخواست باید بر اساس ماده ۲۷۹ قانون فوق الذکر، توسط دادستان تنظیم و به دادگاه کیفری دو (دادگاه صالح برای رسیدگی به اتهام) ارسال شود و شکایت اولیای دم از حیث عمدی بودن قتل و اصرار بر این شکایت، تأثیری در ارسال پرونده به دادگاهی که دادستان جهت رسیدگی (بر اساس قانون) صالح می داند، ندارد. بدیهی است که وفق ماده ۲۸۰ قانون صدر الذکر، عنوان اتهامی که در کیفرخواست ذکر می شود مانع از تعیین عنوان صحیح قانونی توسط دادگاه نیست. بنابراین چنانچه دادگاه کیفری دو پس از انجام رسیدگی، معتقد به ارتکاب بزه قتل عمدی توسط متهم باشد و یا اتهامی را که متوجه متهم است، قتل عمدی تشخیص دهد، باید قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه کیفری یک صادر نماید.