نظریه شماره 7/99/1028 مورخ 1399/09/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۹۹/۱۰۲۸
شماره پرونده	۹۹-۱۸۶/۲-۱۰۲۸ ک
تاریخ نظریه	۱۳۹۹/۰۹/۰۴

استعلام: سه نفر عضو یک خانواده (پدر، مادر و فرزند پسر) با این توضیح که خانواده عضو دیگری نداشته در حادثه تصادف رانندگی فوت می نمایند فوت پدر و مادر هم زمان واقع شده فرزند روز بعد فوت می نماید مطابق گواهی حصر وراثت وراث فرزند مذکور شامل جد و جده امی (پدر بزرگ و مادر بزرگ مادری) می باشند توضیحا در طبقه اول وراثی نداشته درطبقه دوم وراث صرفا اشخاص اعلامی می باشند

سوال: با توجه به اینکه مطابق تبصره ذیل ماده ۴۵۲ قانون مجازات اسلامی بستگان مادری از دیه مقتول ارث نمی برند آیا دیه مقتول می بایست به وراث وی در طبقه بعد (طبقه سوم) پرداخت شود یا اینکه مشمول ماده ۸۶۶ قانون مدنی بوده و دیه در اختیار ولی امر (حاکم) قرار می گیرد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

اولا، در فرض سوال که پدر و مادر و فرزند ایشان در اثر تصادف اما با فاصله زمانی فوت کرده اند، با توجه به آن که فرزند یک روز پس از پدر و مادر فوت کرده دیه پدر و مادر به عنوان ماترک به فرزند ایشان رسیده و جزء دارایی وی تلقی می شود؛ بنابراین همانند دیگر دارایی های وی از شمول حکم مقرر در تبصره ماده ۴۵۲ قانون مجازات اسلامی خارج است و با توجه به آن که در فرض سوال، ورثه آخرین متوفی (پسر خانواده) جد و جده امی وی هستند، برابر مقررات قانون مدنی بین ایشان تقسیم می شود، اما دیه متوفای مذکور (پسر) با توجه به ماده مذکور به وراث پدری از طبقه بعد خواهد رسید.

ثانیا، ماده ۸۶۶ قانون مدنی مربوط به ترکه متوفای بدون وارث است و نه متوفایی که دارای حتی یک وارث باشد.