نظریه شماره 7/99/1938 مورخ 1399/12/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۹/۱۹۳۸ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۹-۱۸۶/۲-۱۹۳۸ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۹/۱۲/۱۱ |
استعلام: ۱-نظر به این که محکوم علیه پرونده به علت اجرای مجازات حدی سالب حیات اعدام معدوم گردیده و در عین حال محکومیت به قصاص نفس و دیات متعدد داشته است با توجه به این که واژه مرگ در ماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی به صورت مطلق بیان گردیده و آن اداره محترم طی نظریه شماره ۲۵۱/۹۳/۷ مورخه ۱۳۹۳/۲/۱۰ در خصوص نوع مرگ نیز قائل به افتراق نمی باشد آیا در فرض اعدام محکوم علیه مقررات ماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی قابل اعمال می باشد یا خیر؟ (پرداخت دیات متعلقه)
۲-با توجه به این که قصاص حق اولیاءدم می باشد آیا اعدام مرتکب که باعث زوال این حق گردیده موجبی برای تبدیل حق قصاص به دیه می باشد یا خیر؟ به عبارتی مقررات ماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی مسئوولیت بیت المال در پرداخت دیه مستقر می باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
اولا، در مواردی که متهم به قصاص نفس و مجازات سلب حیات در جرایم مستوجب حد محکوم شده است، طبق ماده ۱۳۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و ماده ۱۷ آیین نامه نحوه اجرای احکام حدود، سلب حیات، قطع عضو، قصاص نفس و عضو و جرح، دیات، شلاق، تبعید، نفی بلد، اقامت اجباری و منع از اقامت در محل یا محل های معین مصوب ۱۳۹۸ اجرای قصاص مقدم است، چون اجرای مجازات حدی موضوع قصاص را از بین می برد؛ ولی در صورت عدم مطالبه فوری اجرای قصاص یا گذشت یا تبدیل به دیه، مجازات حدی اجرا می شود.
ثانیا، کلمه مرگ در ماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ، مطلق بوده و هر نوع مرگی را اعم از مرگ ناشی از بیماری یا خودکشی یا مرگ با اجرای حکم قصاص نفس و یا اجرای حدود را شامل می شود.