نظریه شماره 7/99/557 مورخ 1399/07/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مطالبه دیه توسط یاری دهندگان به اطفا حریق
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۹/۵۵۷ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۹-۶۲/۱-۵۵۷ح |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۹/۰۷/۰۵ |
| موضوع نظریه | قانون مجازات اسلامی |
| محور نظریه | جبران خسارت |
چکیده نظریه شماره 7/99/557 مورخ 1399/07/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مطالبه دیه توسط یاری دهندگان به اطفا حریق: در مواردی که دستگاه های اجرایی مذکور بر اساس قوانین و حسب مورد برای انجام مأموریت های سازمانی از افرادی غیر از مأموران یگان حفاظت استفاده می نمایند مانند مأموران اجرایی محیط زیست و منابع طبیعی، دستگاه مربوطه موظف است نسبت به پوشش بیمه ای این دسته از افراد مطابق این ماده اقدام نماید. چون این اشخاص بنا به درخواست عمومی دستگاه های اجرایی وارد عمل شده و در واقع در جایگاه مأموران یگان حفاظت محیط زیست و جنگل بانی اقدام کرده اند و همان گونه که آن ها در صورت وجود شرایط، از باب استیفاء مستحق اجرت عمل خود هستند، لذا حمایت های مقرر در قانون شامل این اشخاص می شود و اقدام داوطلبانه ایشان مانع از الزام دستگاه ذی ربط به جبران خسارت وارد شده از حریق اعم از دیه فوت و جراحات نیست.
استعلام
در سال ۱۳۹۸ جنگل ها و مراتع یک از شهرستان های استان دچار حریق شد و حسب اعلام مسئولان منطقه اعم از منابع طبیعی و بخشداری و فراخوان عمومی از طریق امامان جماعت مساجد منطقه، افراد محلی به یاری نیروهای منابع طبیعی شتافته اند که به علت گستردگی حریق ناشی از کمی آب و پوشش خشک گیاهی منطقه، سه نفر از جوانان یاری دهنده کشته شده و یک نفر دیگر به شدت دچار ۵۸ درصد سوختگی شده است. حال نظر به ماده ۵۱۰ قانون مجازات اسلامی و ماده ۳۰۶ قانون مدنی، آیا اقامه دادخواست به طرفیت اداره منابع طبیعی استان و مطالبه دیه با عنایت به قاعده احسان وجاهت قانونی دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
برابر تبصره ماده ۲ قانون حمایت قضایی و بیمه ای از ماموران یگان حفاظت محیط زیست و جنگل بانی در مواردی که دستگاه های اجرایی مذکور بر اساس قوانین و حسب مورد برای انجام مأموریت های سازمانی از افرادی غیر از مأموران یگان حفاظت استفاده می نمایند مانند مأموران اجرایی محیط زیست و منابع طبیعی، دستگاه مربوطه موظف است نسبت به پوشش بیمه ای این دسته از افراد مطابق این ماده اقدام نماید. از سوی دیگر در فرض سؤال، گسترش آتش سوزی و وقوع آن غیر قابل پیش بینی بوده و دستگاه اجرایی به ناچار و در وضعیت غیر فوری از نیروهای داوطلب برای اطفاء حریق استفاده کرده است. هرچند زمینه انجام مفاد مقررات لازم برای بیمه این اشخاص فراهم نشده ولی چون این اشخاص بنا به درخواست عمومی دستگاه های اجرایی وارد عمل شده و در واقع در جایگاه مأموران یگان حفاظت محیط زیست و جنگل بانی اقدام کرده اند و همان گونه که آن ها در صورت وجود شرایط، از باب استیفاء مستحق اجرت عمل خود هستند، لذا حمایت های مقرر در قانون شامل این اشخاص می شود و اقدام داوطلبانه ایشان مانع از الزام دستگاه ذی ربط به جبران خسارت وارد شده از حریق اعم از دیه فوت و جراحات نیست.