نظریه شماره 7/99/634 مورخ 1399/06/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۹/۶۳۴ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۹-۱۸۶/۱-۶۳۴ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۹/۰۶/۲۶ |
استعلام: راجع به مواد ۵۷۰ و ۶۳۸ قانون تعزیرات خواهشمند است در مورد سوال های ذیل ارشاد و راهنمایی فرمایید:
۱-باتوجه به ماده ۱۴۴ قانون مجازات اسلامی برای تحقق رکن روانی جرم موضوع ماده ۵۷۰ قانون تعزیرات مرتکب باید علم به غیر قانونی بودن رفتار ارتکابی داشته باشد یا اینکه اساسا آگاهی مرتکب از اینکه رفتار وی مخالف قانون اساسی است لازم نیست.
۲-آیا رفتارهایی مانند زدن دستبند بردن اشخاص به کلانتری گرفتن تعهد توقیف خودرو گوشی تلفن همراه و موتورسیکلت که بر خلاف قوانین جاری توسط برخی از ماموران پلیس انجام می شود با عنایت به اصل ۲۲ قانون اساسی و مواد ۲، ۴، و ۷ قانون آیین دادرسی کیفری مشمول ماده ۵۷۰ قانون تعزیرات می شود؟
۳-در برخی از موارد طرح ها و دستورالعمل های داخلی توسط ناجا راجع به توقیف وسایل نقلیه ی افراد صادر می شود که بر خلاف قوانین جاری کشور است به طور مثال در طرح ناظر که راجع به افراد بد حجاب است مقرر شده که خودروی این گونه افراد مدتی در توقیف باشد در حالی که چنین امری بر خلاف حقوق اساسی افراد و مقررات جاری کشور است حال اگر پلیس در راستای این طرح ها و بخشنامه ها راجع به توقیف وسایل نقلیه افراد اقدام کند نظر به ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی رفتار ارتکابی مامور توقیف کننده و دستور دهنده مشمول ماده ۵۷۰ قانون تعزیرات است؟
۴-نظر به تبصره ماده ۶۳۸ قانون تعزیرات که بر اساس آن حضور زنان بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی جرم انگاری شده است مقصود از بدون حجاب شرعی چه می باشد و آیا زنان و دخترانی که بد حجاب هستند و پوشش کامل را ندارند رفتار این افراد جرم است در صورت جرم نبودن چنانچه پلیس جلوی آنها را گرفته و مبادرت به دادن تذکر یا گرفتن تعهد نماید رفتار پلیس مشمول ماده ۵۷۰ قانون تعزیرات است و بایستی به جرم ارتکابی پلیس در دادسرای نظامی رسیدگی شود.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱-در فرض سؤال چون مفروض آن است که اطلاع یافتن اشخاص موضوع ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی از حقوق اساسی آحاد ملت ممکن می باشد، لذا جهل به حقوق یاد شده که در قوانین مختلف عادی و قانون اساسی پیش بینی شده است نمی تواند مستمسکی برای فقدان سوءنیت و یا عدم تحقق جرم تلقی شود.
۲ و۳ و۴- اولا، چگونگی اقدام و حدود وظایف و اختیارات ضابطان دادگستری در برخورد با جرایم مشهود و غیر مشهود در مواد ذیل فصل دوم قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ آمده است و اقدامات ضابطان در اجرای طرح ها باید با رعایت موازین قانونی باشد.
ثانیا، ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵، مشتمل بر دو رفتار سلب آزادی شخصی و محروم کردن از حقوق مقرر در قانون اساسی است که احراز تحقق هر یک از این رفتارها و انطباق مصادیق بر آن، با توجه به محتویات پرونده از نظر رفتار ارتکابی از سوی متهم به عهده قاضی رسیدگی کننده است.
ثالثا، حجاب شرعی مفهومی فقهی است و تعیین محدوده آن از وظایف این اداره کل خارج است.