نقش انگاره های دینی در سیاست: عرضی یا ماهوی
نقش انگاره های دینی در سیاست: عرضی یا ماهوی نام مقاله‌ای از علی باقری دولت آبادی و محمد رضا سنگ سفیدی است که در شماره بیست و نهم (مهر 1389) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
در این نوشتار ابعادی از بومیسازی مبنایی مورد بحث قرار می‌گیرد. رابطه و سرگذشت متفاوت علم و دین در جهان غرب و جهان غیر غرب بررسی می‌شود و ضمن اذعان به اینکه تنها راهنمای موثق برای دستیابی به حقیقت، روش‌های حسی، مشاهده‌ای و پوزیتیویستی نمی‌باشد، بلکه معرفت وحیانی، رویای صادقه و جز آن نیز می‌تواند راه‌های دیگری باشد. معرفت وحیاتی می‌تواند مجموعه ای از قوانین عام اجتماعی را بیان کند و یا به ترسیم چشماندازی از آینده بپردازد. آموزه‌های مذهبی و هنجارهای دینی نظیر رهیافت عقلایی می‌تواند رفتارهای مومنان را قاعده مند کند و رفتارهای تکرارپذیر و منظم در جهان دینی مومنان ایجاد کند و آنها را پیشبینی کند. چون قواعد دینی یکسان، تکرارپذیر و قاعده مند است، رفتارهای مومنانه نیز خصلت تکرارپذیری و قاعده‌مندانه دارد. گزاره‌های دینی در ابعاد اعتقادات، اخلاقیات و احکام می‌تواند دستمایه فرضیهپردازی، قانونپردازی و نظریهپردازی قیاسی باشد و یا امکانات پژوهشی جدیدی را جهت نقد و نقادی نظریه های موجود فراهم کند. سنت های قرآنی نیز جلوه دیگری از قانونمندیهای تاریخی در همه عصرها، زمان‌ها و مکان‌ها را افشا می‌کند. این نظم ها صرفاً با بررسی بلوک های تاریخی بزرگ هزار ساله و کمتر از آن قابل بررسی است.
کلیدواژه‌ها
- اسلام
- سیاست
- مفاهیم دینی
- نظریه سیاسی