نقش تحدید حدود مرزهای دریایی در بهره برداری منابع نفت و گاز از منظر حقوق بین الملل

عنوان	نقش تحدید حدود مرزهای دریایی در بهره برداری منابع نفت و گاز از منظر حقوق بین الملل
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	نیلوفر ظهیری
استاد راهنما	منصور پورنوری
استاد مشاور	[[]]
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

نقش تحدید حدود مرزهای دریایی در بهره برداری منابع نفت و گاز از منظر حقوق بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط نیلوفر ظهیری، با راهنمایی منصور پورنوری در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

اهمیت اقتصاد در توسعه کشورها، همواره قابل مشاهده بوده است. توسعه صنعت نفت و گاز باعث کاهش قیمت آن گردیده است. این صنعت یکی از مهمترین مشاغل جهان به شمار می رود. بازیگران آن معمولا شرکت ها، عاملان سرمایه گزاری های مشترک و دولت ها هستند که در فعالیتهایی مانند اکتشاف، استخراج و توسعه میادین نفت و گاز، پروژه های ساختمانی، برق و بازاریابی نقش دارند.یکی از زمینه های همکاری های بین دول، حل و فصل اختلافات ناشی از اکتشاف است. روش مناسب حل اختلافات نفت و گاز به دلیل ماهیت منحصر به فرد خود باید برخی از شرایط خاصی را داشته باشد.. در حقوق بین الملل، صلاحیت انحصاری دولت ها برای استفاده از منابع طبیعی واقع در قلمرو شان از جمله زمین، دریا و فضا به عنوان یکی از نشانه های حاکمیت دولتها و همچنین برای جلوگیری از استفاده دیگر کشورها بدون اجازه دولت می باشد. هنگامی که میدان های نفت و گاز در مرز دو یا چند کشور کشف می شود، مسیله حق حاکمیت و مالکیت برای استفاده از این منابع، بحث های پیچیده قانونی را ایجاد می کند. چنین فرایندی منجر به راه حلی می شود که عدالت را تضمین کند و برای رسیدن به توافق برای کشف نفت و گاز تلاش کند. این پایان نامه حاوی پنج فصل می باشد که فصل اول به بررسی خصوصیات دریاها و آسیب شناسی منابع آن می پردازد، فصل دوم شامل وضعیت حقوقی مناطق دریایی است که به بررسی خط مبدا و نظام های حقوقی مناطق مختلف دریایی می پردازد، فصل سوم توضیحات راجع به نحوه تحدید حدود این مناطق را در بر می گیرد. فصل چهارم که به عبارتی فصل کلیدی این پایان نامه می باشد مبانی اکتشاف نفت و گاز را بررسی نموده و حقوق کشورها در زمینه بهره برداری از این منابع را بیان می کند. فصل پنجم نیز به بررسی نقش آرا تحدید حدود و انصاف در بهره برداری از نفت و گاز می پردازد.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

چکیده …… …………… ……… …………………… ۱

مقدمه……… …………… ………………………………… ۲

بیان مسیله تحقیق…… ………… …………………………… ۴

ضرورت انجام تحقیق …… … … … ……………………………۴

پرسش اصلی…… …………………… ………………… ۵

سوال های فرعی……………… … ………………………… ۵

فرضیه های پزوهش…………… … ………… ……………… ۵

هدف و انگیزه انتخاب … …………… ……………………… ۶

چارچوب نظری تحقیق …………… …… … ………………… ۶

مدل تحقیق … …… ……………………………………………۶

روش تحقیق … ……… …… ……………………………… ۶

روش گرداوری اطلاعات… ……… ……… …………………… ۷

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات…… … ………………………… ۷

متغیرها و واژه های کلیدی… … ………………………………۷

سازماندهی پژوهش…… ……… …………………………… ۷

فصل اول

کلیات …………………… … ……………………………

۱–۱ خصوصیات طبیعی و جغرافیایی دریاها……… ………… ۹

۱–۲ محیط زیست دریاها……………… ………………… ۱۱

۱–۲–۱ منابع طبیعی دریاها ……… … …… … …………۱۶

۱–۳ آسیب شناسی منابع طبیعی دریاها… ……… … …… …………۱۸

۱–۳–۱ آلودگی…………… …… ……………… ……… ……… ………… ۱۸

۱–۳–۲ استفاده بیش از حد از منابع……………… ……………… …… …۲۰

۱–۳–۳ اکتشاف استخراج و انتقال نفت و گاز ……… …………… ۲۱

فصل دوم

وضعیت حقوقی مناطق دریایی… …………………… …… ۲۴

۲–۱ مناطق دریایی……………… ……………………………… ۲۵

۲–۲ خط مبدا…………………… ……………… …………… ۲۶

۲–۲–۱ شرایط ترسیم خطوط مبدا…………… ……… …… ………۲۸

۲–۱–۱ نظام حقوقی آبهای داخلی…… … ………… … …۲۹

۲–۱–۲ نظام حقوقی آبهای مجمع الجزایری…… …………… …… ۳۰

۲–۱–۳ نظام حقوقی دریای سرزمینی…… …………………………۳۱

۲–۱–۳–۱ عرض دریای سرزمینی……………………………………

۲–۱–۳–۲ حقوق و تکالیف کشور ساحلی در دریای سرزمینی… …… ۳۶

۲–۱–۴ نظام حقوقی منطقه مجاور یا نظارت ۳۷

۲–۱–۵ نظام حقوقی منطقه انحصاری اقتصادی ۳۸

۲–۱–۶ نظام حقوقی فلات قاره ۴۰

۲–۱–۶–۱ اعلامیه ترومن ۴۳

۲–۱–۶–۲ کنوانسیون ۱۹۵۸ ژنو ۴۴

۲–۱–۶–۳ کنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها ۴۵

۲–۱–۷ نظام حقوقی آبهای آزاد ۴۸

فصل سوم

تحدید حدود مناطق دریای ۵۰

۳–۱ مرز دریایی ۵۲

۳–۲ تحدید حدود و تعیین مرز ۵۳

۳–۲–۱ تحدید حدود در سواحل ۵۴

۳–۲–۲ تحدید حدود آبهای داخلی ۵۶

۳–۲–۳ تحدید حدود دریای سرزمینی

۳–۲–۴ تحدید حدود آبهای مجمع الجزایری

۳–۲–۵ تحدید حدود منطقه ی مجاور یا نظارت ۵۹

۳–۲–۶ تحدید حدود منطقه ی انحصاری اقتصادی ۵۹

۳–۲–۷ تحدید حدود منطقه فلات قاره ۶۰

۳–۳ قواعد عمومی تعیین مرز دریایی ۶۱

۳–۴ دریای آزاد ۶۴

فصل چهارم

بهره برداری از نفت و گاز ۶۵

۴–۱ منشا نفت و گاز ۶۶

۴–۲ منابع طبیعی نفت و گاز مشترک ۶۹

۴–۳ آشنایی با مبانی اکتشاف نفت و گاز ۷۰

۴–۳–۱ روش های سطحی ۷۱

۴–۳–۲ روش های ثقل سنجی و مغناطیسی سنجی ۷۱

۴–۳–۳ مطالعه لرزه نگاری ۷۲

۴–۳–۴ تطبیق اطلاعات لرزه نگاری با اطلاعات عملیات چاه نگاری ۷۳

۴–۳–۵ ژیوشیمی آلی ۷۴

۴–۳–۶ چاه های اکتشافی ۷۴

۴–۳–۷ تطبیق کلیه ی اطلاعات اکتشافی و مدل سازی مخزن ۷۵

۴–۴ نظام حقوقی بهره برداری از نفت و گاز فرا مرزی ۷۵

۴–۵ حاکمیت، حقوق حاکمیت و تمامیت ارضی ۸۳

۴–۶ بهره برداری یکجانبه ۸۴

۴–۷ رژیم حقوقی بهره برداری مشترک در خلیج فارس ۸۶

فصل پنجم

تاثیر پذیری بهره برداری منابع نفت و گاز از تحدید حدود دریایی ۹۱

۵–۱ قواعد حاکم بر بهره برداری از منابع نفت و گاز فرامرزی ۹۲

۵–۲ بهره برداری از میادین مشترک نفت و گاز در حقوق بین المل ۹۵

۵–۳ نقش آراء تحدید حدود ICJ در بهره برداری از نفت و گاز ۱۰۲

۵–۳–۱ آراء دیوان در مورد تحدید حدود ۱۰۴

۵–۳–۲ رای فلات قاره دریای شمال ۱۰۶

۵–۳–۳ رای فلات قاره دریای اژه ۱۰۹

۵–۳–۴ رای فلات قاره تونس و لیبی ۱۱۱

۵–۳–۵ رای دیوان در خصوص نیکاراگویه علیه کلمبیا ۱۱۳

۵–۳–۶ دعوی سومالی علیه کنیا ۱۱۴

۵–۳–۷ رای داوری اریتره – یمن ۱۱۶

۵–۳–۸ رای داوری گویان – سورینام ۱۱۷

۵–۴ جایگاه انصاف در بهره برداری از نفت و گاز ۱۱۹

۵–۵ آراء دیوان بین المللی حقوق دریاها ۱۲۹

نتیجه ۱۳۱

فهرست منابع ۱۳۴

کلیدواژه ها

• مرزهای دریایی
• تحدید حدود
• مرزهای آبی
• بهره برداری
• میدان نفت و گاز
• حقوق بین الملل
• ارزش اقتصادی
• توسعه صنعتی