نقش روش های جایگزین حل اختلاف ADR در تحقق و توسعه عدالت ترمیمی و جایگاه آن در حقوق کیفری ایران
 | |
| عنوان | نقش روش های جایگزین حل اختلاف ADR در تحقق و توسعه عدالت ترمیمی و جایگاه آن در حقوق کیفری ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | محمدرضا جلیلیان |
| استاد راهنما | هوشنگ شامبیاتی |
| استاد مشاور | [[]] |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی |
نقش روش های جایگزین حل اختلاف ADR در تحقق و توسعه عدالت ترمیمی و جایگاه آن در حقوق کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدرضا جلیلیان، با راهنمایی هوشنگ شامبیاتی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.
چکیده
کثرت رو به تزاید پرونده ها، تنوع و پیچیدگی دعاوی و کمبود کادر قضایی و اداری متخصص در محاکم و دادگاه های دولتی،ناکارآمدی سیستم عدالت کیفری در حمایت شایسته از بزه دیدگان و گروههای آسیب پذیر جامعه در مقابل بزه و محاسن و مزایایی که حل و فصل اختلافات در خارج از محاکم دولتی برای سهامداران عدالت ترمیمی و حتی دولت دارد سبب می شود مردم ترجیح دهند اختلافات خود را به صورت دوستانه، خصوصی، محرمانه، کم هزینه و در حداقل زمان ممکن نزد افرادمتخصص، امین و مورد اعتماد که از تخصص کافی نیز بهرمند هستند، در خارج از دادگاه حل و فصل نمایند تا با استفاده از ظرفیت های مذکوردرحل و فصل دعاوی کیفری جلوه هایی از مفاهیم مورد تایید عدالت ترمیمی محقق گردد.گر چه روش هایی از قبیل مذاکره، داوری، میانجیگری، سازش، حکم کارشناسی و شیوه های جایگزین حل و فصل اختلافات که طرفین را بی نیاز از مراجعه به دادگاه های دولتی بنماید از دیر باز در ایران مورد استفاده قرار گرفته، ولی نقش این روش ها در تحقق و توسعه عدالت ترمیمی مورد توجه جدی قرار نگرفته است که با توجه به کارآمدی و نقش مهم و تعیین کننده این روش ها، می توان با سیاستگذاری صحیح و انجام اقدامات و تمهیدات لازم، بخش عمده ای از دعاوی را بدون نیاز به مراجعه به دادگاه های دولتی،با بهاء دادن به نقش بزه دیده، بزهکار و جامعه در فرآیند ترمیمی حل وفصل و منافع سهامداران اصلی عدالت ترمیمی را تامین کرد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
مقدمه ۱
الف) بیان مساله تحقیق ۲
ب) اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن ۳
ج) اهداف تحقیق ۴
د) سوالات تحقیق ۵
ه–) فرضیه های تحقیق ۵
و) چهارچوب نظری تحقیق ۶
ز) پیشینه تحقیق ۶
ح) روش تحقیق ۶
ط) روش گردآوری اطلاعات ۷
ی) سازماندهی تحقیق ۷
بخش اول: تبیین روش های جایگزین حل و فصل اختلاف (ADR) و عدالت ترمیمی
فصل اول: تبیین روش های جایگزین حل اختلاف ۹
مبحث اول: روش های جایگزین حل اختلاف در ایران و سایر کشورها ۹
گفتار اول: مفاهیم و محاسن و سیر تحولات روش های جایگزین حل اختلاف در ایران ۹
۱ – مفاهیم ۹
۱–۱– قضاوت خصوصی ۱۰
۲–۱– داوری ۱۱
۳– ۱– سازش ۱۱
۴ – ۱– میانجیگری ۱۲
۵ –
مذاکره ۱۲
۶ –
– حکم کارشناسی ۱۳
۲ – محاسن روش های جایگزین حل و فصل اختلاف ۱۴
۱–
– سرعت و انعطافپذیری ۱۴
۲–۲– کمهزینه بودن ۱۵
۳– ۲– اعتماد ۱۵
۴– ۲– حفظ رابطه حسنه ۱۵
۵ – ۲– غیرعلنی بودن و حفظ اسرار ۱۵
۶ – ۲– وحدت قاضی ۱۶
۷– ۲– کارآیی و مطمین بودن با توجه به اقتضا و ماهیت دعاوی ۱۶
بند اول – سیر تحولات روش های جایگزین حل اختلاف در ایران قبل از قانونگذاری مدون ۱۶
بند دوم – سیر تحولات روش های جایگزین حل اختلاف در ایران بعد از قانونگذاری مدون ۱۷
گفتار دوم – سیر تحولات روش های جایگزین حل اختلاف در سایر کشورها ۲۳
بند اول: نظام حقوقی کامنلا ۲۳
۱ – نهادهای سازش در انگلستان ۲۳
۲ – نهادهای سازش در امریکا ۲۴
بند دوم: نظام حقوقی رومی ژرمنی ۲۵
۱ – نهادهای سازش در فرانسه ۲۵
۲ – نهادهای سازش در آلمان ۲۶
بند سوم: نهادهای سازش درنظام حقوقی کشورهای سوسیالیستی ۲۶
۱ – نهادهای سازش در اتحاد جماهیر شوروی ۲۷
۱ – نهادهای سازش در کشور چین ۲۸
بند چهارم: نظام حقوقی کشورهای خاور دور ۲۹
۱– نهادهای سازش در کشور ژاپن ۲۹
مبحث دوم: شیوههای فصل خصومت ۳۱
گفتار اول: شیوههایی که فصل خصومت منوط به توافق طرفین است ۳۱
بند اول – شیوه هایی که در آنها حضور شخص ثالث الزامی نیست ۳۱
۱– سازش و انواع آن ۳۱
۲– مذاکره ۳۳
بند دوم: شیوه هایی که حضور و دخالت شخص ثالث الزامی است ۳۳
۱– میانجیگری ۳۳
۲– روشهای ترکیبی ۳۴
گفتاردوم: شیوههایی که فصل خصومت به وسیله آنها منوط به توافق طرفین نیست ۳۴
بند اول: حکم داوری ۳۴
الف) داوری از نظر اسلام ۳۵
۱ – الف – قرآن ۳۵
۲ – الف – احادیث و روایات ۳۷
بند دوم کارشناسی ۴۱
فصل دوم: تبیین عدالت ترمیمی ۴۲
مبحث اول: مفهوم شناسی ۴۲
گفتار اول: مفاهیم عدالت ۴۲
بند اول: عدالت کیفری کلاسیک ۴۳
الف – پیشینه ی عدالت کیفری کلاسیک ۴۸
ب – ویژگی های عدالت کیفری کلاسیک و علل رویگردانی از آن ۵۰
۱– ب ) ویژگی های عدالت کیفری کلاسیک ۵۰
۲ – ب) علل روگردانی از عدالت کیفری کلاسیک ۵۶
بند دوم: مفهوم عدالت ترمیمی ۵۸
الف) تعریف و پیشینه عدالت ترمیمی ۵۹
۱ – الف) تعریف عدالت ترمیمی ۵۹
۲ – الف) پیشینه عدالت ترمیمی ۶۲
گفتار دوم: نقش عدالت ترمیمی در بازسازی آسیب های وارد شده به بزه دیده ۷۱
بند اول: عناصر و اهداف عدالت ترمیمی ۷۲
الف – عناصر تشکیل دهنده عدالت ترمیمی ۷۲
۱ – الف) داوطلبانه بودن ۷۲
۲ – الف) محرمانه و غیرعلنی بودن ۷۳
۳ – الف) رودررویی ۷۴
۴ – الف) بیان حقیقت و مسیولیت پذیری بزهکار ۷۵
۵ – الف) توافق ۷۵
۶ – الف) حمایت ۷۶
ب ) اهداف عدالت ترمیمی ۷۷
بند دوم: آثار و نتایج عدالت ترمیمی ۷۹
الف – آثار و نتایج عدالت ترمیمی برای بزه دیده و بزهکار ۸۰
ب) تاثیر عدالت ترمیمی بر جامعه ۸۲
بخش دوم: ارزیابی جایگاه روش های جایگزین حل اختلاف با رویکرد ترمیمی
فصل اول: جنبههای اشتراک و افتراق ADR با عدالت ترمیمی در ایران ۸۴
مبحث اول: زمینههای تحقق عدالت ترمیمی در ایران با توجه به جرایم و مجازاتهای پیشبینی شده ۸۴
گفتار اول: طبقهبندی جرایم و مجازاتهای قانونی و اهداف آنها ۸۴
بند اول – انواع جرایم ۸۵
بند دوم – انواع مجازاتها ۸۷
گفتار دوم: نقش بزهدیده در مراحل تعقیب متهم و تعیین مجازات و اجرای آن ۸۸
بند اول: نقش بزهدیده در مراحل تعقیب متهم و تعیین مجازات برای وی ۸۸
بند دوم – نقش بزه دیده در مرحله اجرای مجازات ۹۰
مبحث دوم: عدالت ترمیمی در حقوق موضوعه ایران ۹۲
گفتار اول: عدالت ترمیمی در حقوق کیفری ایران ۹۲
بند اول: عدالت ترمیمی در حقوق کیفری ماهوی ۹۲
بند دوم: عدالت ترمیمی در حقوق کیفری شکلی (دادرسی ترمیمی) ۹۵
گفتار دوم: عدالت ترمیمی با محوریت و مشارکت مردم (غیردولتی) ۹۹
بند اول: روشهای اجرای عدالت ترمیمی ۱۰۰
۱ – میانجیگری ۱۰۲
۲ – جلسههای گروهی خانوادگی یا نشست ۱۰۷
۳ – حلقه ها یا محافل ۱۰۹
۴ – هیات های ترمیمی جامعه محلی ۱۱۱
۵ – هیات های بزه دیده – بزهکار ۱۱۱
بند دوم: جلوه های عدالت کیفری غیر رسمی در ایران ۱۱۳
۱ – آیین فصل ۱۱۴
۲ – آیین خون بس ۱۱۴
۳ – آیین پتر ۱۱۵
۴ – دیوان ۱۱۶
۵ – سوزن لچک ۱۱۷
۶ – لتف سیاه ۱۱۷
فصل دوم: جایگاه روش های جایگزین حل اختلاف در توسعه عدالت ترمیمی ۱۱۸
مبحث اول: نقش روش های جایگزین حل اختلاف در حل و فصل دعاوی ۱۱۸
گفتار اول: انواع آیین های جایگزین حل اختلاف ۱۱۸
بند اول: روش های جایگزین حل اختلاف ۱۱۸
بند دوم: موضوعات قابل ارجاع به آیین های حل اختلاف جایگزین ۱۱۹
گفتار دوم: اصول عدالت ترمیمی ۱۲۱
بند اول: اصول عدالت ترمیمی در رابطه با بزه دیده و بزهکار ۱۲۱
بند دوم: اصول عدالت ترمیمی در رابطه با جامعه و نظام عدالت کیفری ۱۲۲
مبحث دوم: نقش روشهای جایگزین حل اختلاف در تامین اهداف عدالت ترمیمی ۱۲۴
گفتار اول: قضازدایی و افزایش نقش مردم در حل و فصل دعاوی فی مابین با رعایت اصالت روابط شخصی و مشارکت ۱۲۵
بند اول: کاهش دخالت حکومت در امور مردم و جلوگیری از مصادره عدالت توسط دولت ۱۲۵
بند دوم: روش های جایگزین حل اختلاف مشترک با روش های اجرای عدالت ترمیمی ۱۳۱
گفتار دوم: تامین منافع بزه دیده، بازپذیری بزهکار، بازتوانی جامعه، کاهش آسیبهای وارده و جبران ۱۳۴
بند اول – بازپذیری بزهکار، بازتوانی بزه دیده، کاهش آسیب های وارده و جبران ۱۳۴
بند دوم: بازتوانی اجتماع (جامعه محلی) ۱۴۰
نتیجهگیری ۱۴۲
پیشنهادات ۱۴۷
فهرست منابع ۱۵۴
کلیدواژه ها
- نظام حقوق کیفری
- عدالت ترمیمی
- شیوه جایگزین حل اختلاف
- حقوق جزای عمومی
- نظام حقوقی
- مذاکره
- حل اختلاف
- ایران