نقش سازمان بازرسی کل کشور در تحقق و پیشبرد حاکمیت قانون

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نقش سازمان بازرسی کل کشور در تحقق و پیشبرد حاکمیت قانون
عنواننقش سازمان بازرسی کل کشور در تحقق و پیشبرد حاکمیت قانون
رشتهحقوق عمومی
دانشجوکیوان صداقتی
استاد راهنماناصرعلی منصوریان
استاد مشاورولی رستمی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



نقش سازمان بازرسی کل کشور در تحقق و پیشبرد حاکمیت قانون عنوان پایان نامه ای است که توسط کیوان صداقتی، با راهنمایی ناصرعلی منصوریان و با مشاوره ولی رستمی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

یکی از مشخصه های اصلی حکومت های مردم سالار و یکی از مهمترین اهداف حکومت هایی که داعیه مردمی بودن دارند تحقق حاکمیت قانون است. حاکمیت قانون مستلزم وجود شرایط و عناصر شکلی و ماهوی خاصی است که دستیابی به آن ها بدون نظارت نهادهایی که کار ویژه ی آن ها نظارت و بازرسی است –اگر نگوییم غیر ممکن– قطعا دشوار خواهد بود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که التزام به حاکمیت ملت و قانون را در کنار حاکمیت شرع به رسمیت شناخته، سازمان بازرسی کل کشور را به عنوان نهاد ناظر بر حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین در دستگاه های اداری تاسیس نموده است. این سازمان می تواند با استفاده از ظرفیت های قانونی خود در تحقق و پیشبرد عناصر شکلی و ماهوی حاکمیت قانون (تحدید قدرت، رعایت سلسله مراتب هنجاری، نظارت قضایی و التزام به هنجارهای حقوق بشری) نقش قابل ملاحظه ای ایفاء نماید.

ساختار و فهرست پایان نامه

فصل اول: مبانی و کلیات

بخش اول– تبیین اندیشه ی حاکمیت قانون ۱۸

گفتار اول– درآمدی بر سیر تکوینی حاکمیت قانون ۱۸

بند اول– اندیشه ی حاکمیت قانون در آلمان ۱۹

بند دوم– اندیشه ی حاکمیت قانون در فرانسه ۲۰

گفتار دوم– برداشت های حاکمیت قانون ۲۲

بند اول– برداشت شکلی از حاکمیت قانون ۲۳

بند دوم– برداشت ماهوی از حاکمیت قانون ۲۳

گفتار سوم– مبانی حاکمیت قانون ۲۴

بند اول– آزادی ۲۴

بند دوم– حقوق بشر ۲۵

بند سوم– برابری ۲۶

الف– برابری صوری (شکلی) ۲۷

ب– برابری ماهوی ۲۷

گفتار چهارم– ضمانت های اجرای اصل حاکمیت قانون ۲۸

بند اول– ضمانت اجرای سیاسی ۲۸

بند دوم– ضمانت اجرای اداری ۲۹

الف– ضمانت اجرای درونی ۲۹

ب– ضمانت اجرای بیرونی ۳۰

بند سوم– ضمانت اجرای قضایی ۳۰

بند چهارم– ضمانت اجرای مدنی ۳۰

گفتار پنجم– تبیین عناصر حاکمیت قانون ۳۱

بند اول– محدودسازی قدرت ۳۲

الف– حاکمیت قانون و تفویض اختیارات ۳۲

ب– حاکمیت قانون و تفکیک قوا ۳۲

اول– قوه ی مجریه و اندیشه ی محدودسازی قدرت ۳۳

دوم– قوه ی مقننه و اندیشه ی محدود سازی قدرت ۳۳

سوم– قوه ی قضاییه و اندیشه ی محدود سازی قدرت ۳۴

بند دوم– سلسله مراتب هنجاری ۳۵

الف– قانون اساسی و اصل سلسله مراتب هنجاری ۳۵

ب– قوانین عادی و اصل سلسله مراتب هنجاری ۳۵

ج– مقررات اداری و اصل سلسله مراتب هنجاری ۳۶

بند سوم– نظارت قضایی ۳۷

جدول رتبه جهانی ایران در قانون مداری و حفظ حقوق شهروندان ۳۸

بخش دوم– بازشناسی سازمان بازرسی کل کشور ۳۹

گفتار اول–مفاهیم ۳۹

بند اول– مفهوم نظارت و بازرسی ۳۹

الف– مفهوم نظارت ۳۹

ب– مفهوم بازرسی ۳۹

بند دوم– ارتباط نظارت و بازرسی ۴۰

گفتار دوم– تاریخچه ی تشکیل سازمان بازرسی کل کشور (پس از انقلاب اسلامی ایران) ۴۱

گفتار سوم– تشکیلات و ساختار سازمان بازرسی کل کشور ۴۱

بند اول– مدیران سازمان بازرسی کل کشور ۴۲

بند دوم– بازرسان و کارشناسان سازمان بازرسی کل کشور ۴۲

گفتار چهارم– اهداف سازمان بازرسی کل کشور ۴۳

بند اول– هدف اول: نظارت بر حسن جریان امور در دستگاههای اداری ۴۳

بند دوم– هدف دوم: نظارت بر اجرای صحیح قوانین در دستگاههای اداری ۴۴

بند سوم– عدم هماهنگی دستگاههای نظارتی کشور در تحقق اهداف سازمان بازرسی ۴۴

الف– تشکیل شورای عالی نظارت و بازرسی ۴۵

ب– تشکیل شورای دستگاه نظارتی کشور ۴۵

گفتار پنجم– صلاحیتهای سازمان بازرسی کل کشور ۴۶

بند اول– محدوده ی اعمال صلاحیت سازمان بازرسی کل کشور ۴۶

الف– مفهوم دستگاه اداری ۴۷

ب– خارج شدن برخی نهادها از شمول نظارت سازمان بازرسی ۴۷

بند دوم– شیوه های نظارت و بازرسی سازمان بازرسی کل کشور ۴۸

الف– حق نظارت و بازرسی برنامه ای ۴۸

ب– حق نظارت و بازرسی فوق العاده ۴۹

ج– حق نظارت و بازرسی موردی ۴۹

بند سوم– اختیارات ویژه ی سازمان بازرسی کل کشور ۴۹

الف– اختیارات قضایی بازرس یا هیات بازرسی ۴۹

اول– حق درخواست تعلیق کارمند ۴۹

دوم– حق صدور قرار تامین ۵۰

سوم– حق صدور قرار بازداشت موقت ۵۰

ب– اعلام تخلفات و ارسال گزارش جرایم به مقامات و مراجع صالح ۵۰

اول– اعلام موارد تخلف، نارساییها و سوء جریانات اداری و مالی ۵۰

دوم– ارسال گزارش های بازرسی متضمن اعلام وقوع جرم ۵۱

سوم– ارسال گزارش های بازرسی به هیات رسیدگی به تخلفات اداری، انضباطی و انتظامی ۵۱

چهارم– ارسال گزارش های بازرسی در ارتباط با مقررات دولتی ۵۲


فصل دوم: ظرفیتهای سازمان بازرسی در تحقق و پیشبرد حاکمیت قانون

بخش اول– نقش سازمان بازرسی کل کشور در تحقق و پیشبرد عناصر شکلی حاکمیت قانون ۵۴

گفتار اول– نقش سازمان بازرسی کل کشور در تحدید قدرت ۵۴

بند اول– نقش سازمان بازرسی در تحدید قدرت قوه ی مجریه ۵۴

الف– پیشگیری از تجاوز دستگاههای اداری از حدود صلاحیت های قانونی ۵۵

ب– حضور رییس سازمان بازرسی کل کشور در جلسات هیات وزیران ۵۷

ج– تکلیف کلیه مسیولان وزارتخانه ها، موسسات و سازمان ها به همکاری با سازمان بازرسی ۵۷

د– ارایه ی گزارش های نظارتی هشدار دهنده به مقامات مسیول ۵۸

ه–– تکلیف قانونی موسسات و شرکت های مشمول بازرسی در اطلاع رسانی به سازمان بازرسی ۵۸

و– ارایه ی تذکرات لازم از سوی سازمان بازرسی بر ضرورت تدوین مقررات دولتی ۵۸

بند دوم– نقش سازمان بازرسی کل کشور در تحدید قدرت قوه ی مقننه ۵۹

الف– دفتر حقوقی و امور مجلسِ سازمان بازرسی کل کشور ۵۹

ب– قرارداد همکاری مجلس و سازمان بازرسی در راستای قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور ۵۹

بند سوم– نقش سازمان بازرسی در تحدید قدرت قوه ی قضاییه ۶۱

الف– نظارت سازمان بازرسی کل کشور بر امور اداری و مالی دادگستری ۶۱

ب– نقش بازرس قضایی سازمان در تشخیص خلاف بین شرع بودن آرای قطعی صادره ۶۲

گفتار دوم– نقش سازمان بازرسی کل کشور در رعایت سلسله مراتب هنجاری ۶۳

بند اول– چالش های فراروی سلسله مراتب هنجاری در ساختار حقوقی جمهوری اسلامی ایران ۶۳

الف– تعدد منابع قانونی در نظام حقوقی ایران ۶۴

ب– تعدد مراجع تقنینی در نظام حقوقی ایران ۶۵

بند دوم– ضمانت اجراهای رعایت سلسله مراتب هنجاری در نظام حقوقی ایران ۶۷

الف– نظارت احتیاطی (پیشینی) ۶۷

ب– نظارت تبعی (پسینی) ۶۸

اول– دادگاههای دادگستری ۶۸

دوم– دیوان عدالت اداری ۶۸

سوم– سازمان بازرسی کل کشور ۶۹

۱– ارتباط سازمان بازرسی با دیوان عدالت اداری ۷۰

۲– ارتباط سازمان بازرسی با مراجع اختصاصی اداری ۷۳

۳– خلاف بین شرع تشخیص دادن آرای قطعی صادره، توسط بازرس قضایی ۷۴

گفتار سوم– نقش سازمان بازرسی کل کشور در نظارت قضایی ۷۷

بند اول– ارتباط سازمان بازرسی کل کشور با مراجع قضایی ۷۹

الف– ارتباط سازمان بازرسی کل کشور با دادگاههای دادگستری ۷۹

اول– ارسال گزارش جرم ارتکابی به مراجع صالح ۷۹

۱– نظارت سازمان بازرسی بر پرونده ی اختلاس از بیمه ی ایران ۸۰

۲– نظارت سازمان بازرسی بر پرونده ی تالارهای بین المللی کیش ۸۰

دوم– ارتباط سازمان بازرسی با دادستان ۸۱

سوم– نظارت سازمان بازرسی کل کشور نسبت به اجرایی شدن قوانین ۸۱

۱– نظارت سازمان بازرسی کل کشور بر قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل ۸۱

۲– نظارت سازمان بازرسی بر سیاست های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی ۸۲

ب– ارتباط سازمان بازرسی کل کشور با دیوان عالی کشور ۸۴

اول– نظارت سازمان بازرسی کل کشور بر نحوه ی تشکیل وزارتخانه ی ورزش و جوانان ۸۴

دوم– نظارت سازمان بازرسی کل کشور بر ادغام وزارتخانه ها ۸۵

ج– ارتباط سازمان بازرسی کل کشور با دیوان عدالت اداری ۸۶

بند دوم– حق اتخاذ برخی تصمیمات قضایی توسط بازرسین سازمان بازرسی کل کشور ۸۷

الف– حق درخواست تعلیق ۸۷

ب– حق صدور قرار تامین غیر از بازداشت موقت ۸۷

ج– حق درخواست قرار بازداشت موقت ۸۸

بخش دوم– نقش سازمان بازرسی کل کشور در تحقق و پیشبرد عنصر ماهوی حاکمیت قانون ۸۹

گفتار اول– ظرفیت های قانونی سازمان بازرسی در تحقق و پیشبرد هنجارهای حقوق بشری ۹۰

بند اول– عضویت سازمان بازرسی در ستاد حقوق بشر قوه ی قضاییه ۹۰

بند دوم– نظارت بر اجرای قوانین مشتمل بر حقوق و آزادی های عمومی ۹۱

گفتار دوم– مطالعه ی موردی نقش سازمان بازرسی کل کشور در حمایت از هنجارهای حقوق بشری ۹۳

بند اول– سازمان بازرسی کل کشور و حقوق متهم ۹۳

بند دوم– سازمان بازرسی و حقوق و آزادی های افراد در اداره ی امور کشور ۹۴

الف– انتخابات ۹۴

ب– حق مشارکت همگانی ۹۵

بند سوم– نقش سازمان بازرسی کل کشور در گسترش آزادی های فکری و بیان ۹۶

الف– آزادی مطبوعات ۹۶

ب– حق دسترسی آزادانه به اطلاعات ۹۷

بند چهارم– سازمان بازرسی کل کشور و حق دادخواهی افراد ۹۹

بند پنجم– سازمان بازرسی کل کشور و حق حریم خصوصی ۱۰۰

بند ششم– نقش سازمان بازرسی کل کشور در تحقق برابری و منع تبعیض ۱۰۲

نتیجه گیری ۱۰۴

کتابنامه ۱۰۷

کلیدواژه ها

  • قانون
  • قدرت
  • حقوق بشر
  • سازمان بازرسی کل کشور
  • نظارت قضایی
  • سلسله مراتب هنجاری
  • سازمان بازرسی کل کشور
  • حاکمیت قانون
  • تحدید قدرت
  • سلسله مراتب هنجاری