نقش قاعده احسان در مسیولیت مدنی پزشک با نگاهی بر حقوق کشورهای اسلامی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نقش قاعده احسان در مسیولیت مدنی پزشک با نگاهی بر حقوق کشورهای اسلامی
عنواننقش قاعده احسان در مسیولیت مدنی پزشک با نگاهی بر حقوق کشورهای اسلامی
رشتهحقوق
دانشجورحیم احمدزاده
استاد راهنمابختیار عباسلو
استاد مشاورپژمان محمدی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۳
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



نقش قاعده احسان در مسیولیت مدنی پزشک با نگاهی بر حقوق کشورهای اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط رحیم احمدزاده، با راهنمایی بختیار عباسلو و با مشاوره پژمان محمدی در سال ۱۳۸۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

یکی از موجبات سقوط ضمان، احسان می باشد ، بدین مقصود که هرگاه کسی به انگیزه خدمت و احسان به دیگران ، موجب ورود ضرر به آنان شود ؛ عمل او ضمان آور نیست و شخص محسن ، ضامن شناخته نمی شود . مباحث مربوط به احسان و نقش آن در سقوط ضمان در کتب فقهی تحت عنوان قاعده احسان مطرح می باشد مسوولیت مدنی پزشکی، پاسخگو بودن پزشک در قبال خساراتی است که به بیمار وارد می آورد و این خسارات، ناشی از انجام وظایف پزشکی است. انجام هرعمل پزشکی ، هرچند ساده ،ممکن است زیان های شدید برای بیمار به دنبال داشته باشد . مثل اینکه شخص برای انجام عمل ، بی هوش شود ولی هیچ گاه به هوش نیاید . وقوع این نوع زیان ها به رغم پیشرفت علم پزشکی بسیار متداول است . این ،بدلیل طبیعت عمل پزشکی است که بابدن انسان که از حساسیت زیادی برخودار است ،مرتبط است براین اساس ،پزشک متعهد است مراقبت نماید در جریان معالجه زیان جدیدی به بیمار وارد نشود .مسیولیت پزشک نسبت به این نوع خسارت مطرح است اگر مسوولیت پزشکی مبتنی بر نظریه قهری باشد؛ اثبات تقصیر برعهده بیمار یا مدعی خسارت است و در صورتی که مبتنی بر نظریه قراردادی باشد، بسته به اینکه تعهد پزشک، تعهد به نتیجه یا به وسیله باشد، موضوع متفاوت خواهد بود. در این پایان نامه با رویکردی نوین به مسوولیت پزشک، و نقش قاعده احسان در مسیولیت مدنی پزشک در ایران با نگاهی بر کشورهای عربی ، بررسی شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان

چکیده ۱

مقدمه ۲

ضرورت وهدف تحقیق ۳

سیوالات ۴

کلید واژه ها ۴

روش تحقیق ۵

سازماندهی تحقیق ۵

فصل اول :نقش قاعده احسان در رفع مسیولیت مدنی

مبحث اول :معرفی احسان ۶

گفتار اول: ماهیت ومعنای احسان و محسنین ۶

گفتاردوم : مفهوم محسنین ۱۱

الف: موارد کاربرد نخست واژه محسنین ۱۲

ب : واژه محسنان در معنی و کاربرد عام و مطلق ۱۲

گفتار سوم : قاعده احسان از نگاه فقها ۱۵

گفتار چهارم : قیاس احسان با واژه های همانند ۱۷

گفتار پنجم : عناصر قاعده احسان ۱۹

الف: لزوم احسان واقعی ۱۹

ب: لزوم قصد نیکوکاری ۱۹

ج: ضرورت هردو عنصر ۱۹

د: نقد و بررسی ۲۱

مبحث دوم: مستندات و قلمرو قاعده احسان ۲۴

گفتار اول :مستندات قاعده و ارزیابی آنها ۲۴

الف: آیات قران ۲۴

ب: سنت ۲۷

ج: عقل ۲۸


د: اجماع ۲۸

گفتاردوم : بررسی ادله ها ۲۹

گفتارسوم: قلمرو قاعده ۳۰

الف: نظریه دفع ضرر ۳۰

ب :نظریه جلب منفعت ۳۱

ج: نظریه مختار ۳۱

گفتار چهارم : مصادیق واشکال های وارد برقاعده ۳۲

گفتار پنجم : رابطه قاعده احسان با ادله ضمان ۳۶

فصل دوم : تطبیق شرایط قاعده احسان با مسیولیت قهری پزشک

مبحث اول :ماهیت و ارکان مسیولیت مدنی پزشک ۴۰

گفتار اول :قهری بودن مسیولیت پزشک و رابطه آن با احسان ۴۱

گفتار دوم : مفهوم مسیولیت قهری و عدم تعارض ماده

قانون مدنی با قاعده احسان ۴۳

گفتار سوم : ارکان تحقق مسیولیت غیرقراردادی وتطبیق آن با احسان ۴۶

گفتار چهارم: نظرات پیروان مسیولیت قهری به دلایل قهری و ارتباط آن با قاعده احسان ۵۱

مبحث دوم : پیشینه فقهی و حقوقی و رابطه قاعده احسان با قاعده لاضرر ۵۴

فصل سوم :تطبیق شرایط قاعده احسان با مسیولیت قراردادی پزشک

مبحث اول : مسیولیت قراردادی پزشک و مقایسه آن با ابعاد اخلاقی (احسان ) ۶۱

گفتار اول : وجود قرارداد پزشکی ۶۳

الف : حالت معالجه ی رایگان و به قصد احسان توسط پزشک ۶۳

ب: حالت انتخاب پزشک توسط بیمار ۶۴

ج: حالت انتخاب پزشک توسط شرکت یا کارخانه ۶۵

د: حالت مداخله پزشک بدون درخواست بیمار وبه قصد احسان ۶۷

ه : حالت امتناع پزشک از معالجه بیمار وقاعده احسان بعنوان یکی از دلایل قاعده اضطرار ۷۰

مبحث دوم :نظریه مسیولیت قراردادی و رابطه قاعده احسان با تسبیب ۷۲

الف :وجود قرارداد ۷۲

ب : عدم مغایرت با نظم عمومی ۷۴

ج: پیشینه فقهی ۷۶

د: رویه های نظام های حقوقی ۷۶

گفتار اول : نظریه منتخب


گفتار دوم :تحلیل ماهیت تعهد پزشک در معالجه بیمارو رابطه احسان با قاعده اتلاف (تعهد به وسیله و تعهد به نتیجه) ۸۱

گفتار سوم : تحلیل مواد ۳۱۹، ۳۲۰و۳۲۱ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵و رابطه قاعده احسان با تسبیب ۹۱

گفتار چهارم :اخذ برایت از ضمان و تقصیر پزشک و رابطه احسان با آن ۹۴

نتیجه گیری ۹۹

منابع ۱۰۱

کلیدواژه ها

  • احسان
  • مسیولیت مدنی
  • ضمان
  • پزشک
  • قاعده احسان
  • تعهدات تبعی
  • تعهد شغلی