نقش قوه مجریه در نظام عدالت کیفری حقوق ایران و انگلیس

عنوان	نقش قوه مجریه در نظام عدالت کیفری حقوق ایران و انگلیس
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	مریم سلطانی بهلولی
استاد راهنما	محمد خلیل صالحی
استاد مشاور	عادل ساریخانی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه قم

نقش قوه مجریه در نظام عدالت کیفری حقوق ایران و انگلیس عنوان رساله ای است که توسط مریم سلطانی بهلولی، با راهنمایی محمد خلیل صالحی و با مشاوره عادل ساریخانی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع دکتری دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

نظام عدالت کیفری در سه حوزه تقنین، قضا و اجرا تبلور پیدا می کند. به رغم اصل تفکیک قوا ، قوه مجرییه آثار غیر مستقیم و گاه مستقیمی در شکل گیری، استقرار و توسعه نظام عدالت کیفری ایفا می کند.تدوین و تنظیم لوایح قانونی،عهده دار شدن امر تعقیب و اجرای مجازات و حتی رسیدگی به برخی جرایم توسط قوه مجریه در برخی کشورها از جمله ایران و انگلستان امری رایج گردیده است.این واقعیت، چالش ها و در عین حال فرصت هایی را پیش روی نظام عدالت کیفری قرار داده است که می تواند نقشی دو سویه در آسیب رسانی به اهداف و اصول نظام عدالت کیفری و به عکس توسعه آن را فراهم آورد.در این تحقیق تلاش شده است ، مبانی دخالت قوه مجریه ،محدوده و آثار این دخالت را در دو نظام حقوقی ایران و انگلستان که هر یک نماینده نظام حقوقی متفاوتی است، بررسی و نقد شود.نتایج تحقیق نشان می دهد که قوه مجریه در هر دو کشور می تواند تاثیر مستقیم و غیر مستقیمی، در نظام عدالت کیفری ایفاء نماید و به خصوص در امر پیشگیری اولیه از جرم فعالانه تر عمل کند و در عین حال چالش هایی جدی در گستره اصل تفکیک قوا و دیگر اصول حاکم بر تقنین کیفری و رسیدگی و اجرای آن به وجود آورد؛هر چند، نوع و محدوده دخالت قوه مجریه در این دو کشور متفاوت است ؛ ولی در برخی حوزه ها، امکان استفاده از تجارب قوه مجریه انگلیس متصور است.

ساختار و فهرست رساله

"فهرست مطالب"عنوان صفحهمقدمه ۱فصل اول– مبانی و محدودیت های ورود قوه مجریه به قلمرو نظام عدالت کیفری ۱۰۱–۱– مفهوم و مبانی فکری اصل تفکیک قوا ۱۳ ۱–۱–۱– نسبی بودن اصل تفکیک قوا در بوته عمل و تجربه

۱–۱–۲– رویکرد قوانین اساسی ایران و انگلیس نسبت به اصل تفکیک قوا

۱–۱–۲–۱– انعکاس اصل تفکیک قوا در نظام سیاسی ایران

۱–۱–۲–۲– انعکاس اصل تفکیک قوا در نظام سیاسی انگلیس ۲۵۱–۲– ضرورت محدودیت ورود قوه مجریه به عرصه نظام عدالت کیفری ۲۹ ۱–۲–۱– جایگاه قوه مجریه در ساختار حکومت در حقوق ایران و انگلیس

۱–۲–۱–۱– ساختار و اختیارات قوه مجریه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۳۶ ۱–۲–۱–۲– ساختارواختیارات قوه مجریه درنظام حقوقی انگلیس ۳۸ ۱–۲–۲– مفهوم و تشکیلات نظام عدالت کیفری در حقوق ایران و انگلیس ۴۰ ۱–۲–۳– اصل قانونی بودن جرم و مجازات

۱–۲–۳–۱– مبانی فقهی و قانونی اصل قانونی بودن جرم و مجازات در حقوق ایران ۵۴ ۱–۲–۳–۲– ورود قوه مجریه به عرصه جرم انگاری و کیفرانگاری از رهگذر اصل قانونی بودن جرم و مجازات ۵۶ ۱–۲–۴– اصل حاکمیت قانون ۶۰فصل دوم– نقش قوه مجریه در نظام عدالت کیفری در مرحله پیش از ارتکاب جرم ۶۶۲–۱– تعامل قوه مجریه با قوه مقننه در قانونگذاری کیفری

۲–۱–۱– نقش مستقیم مقامات اجرایی در تقنین کیفری

۲–۱–۱–۱– اختیارات بالاترین مقام اجرایی در حوزه قانون گذاری کیفری

۲–۱–۱–۲– مصوبات دولتی و قانون گذاری کیفری ۸۵۲–۱–۲– نقش غیر مستقیم مقامات اجرایی در تقنین کیفری

۲–۱–۲–۱– ابتکار قانون و حضور در جلسات تصویب قانون

۲–۱–۲–۲– سیاست گذاری و اختیار امضای قانون توسط مقامات عالی اجرایی

۲–۱–۲–۳– نقش مقامات اجرایی در انتصاب و انحلال قوه قانون گذار ۱۰۲۲–۲– تعامل قوه مجریه با قوه قضاییه در عرصه پیش گیری از جرم

۲–۲–۱– مبانی و موانع ورود قوه مجریه به عرصه پیش گیری از جرم

۲–۲–۱–۱– کنش گران عرصه پیش گیری از جرم در سیاست تقنینی ایران و انگلیس

۲–۲–۱–۲– موانع پیش روی قوه مجریه برای ورود به عرصه پیش گیری از جرم ۱۱۶۲–۲–۲– نحوه نقش آفرینی قوه مجریه در پهنه پیش گیری از جرم

۲–۲–۲–۱– عملکرد قوه مجریه در پیش گیری سطح اول

۲–۲–۲–۲– عملکرد قوه مجریه در پیش گیری سطح دوم ۱۳۸فصل سوم– نقش قوه مجریه در نظام عدالت کیفری در مرحله پس از ارتکاب جرم ۱۴۷۳–۱– نقش قوه مجریه در فرایند تعقیب و تحقیق کیفری

۳–۱–۱– تعامل دادسرا با قوه مجریه در مرحله تعقیب و تحقیق

۳–۱–۲– ورود قوه مجریه به تعقیب کیفری در نقش شاکی خصوصی و اعلام کننده جرم

۳–۱–۳– تعامل قوه مجریه با ضابطین دادگستری ۱۶۸۳–۲– گستره اختیارات قوه مجریه در رسیدگی و صدور حکم کیفری

۳–۲–۱– صلاحیت محاکم قضایی در رسیدگی و صدور حکم مجازات ۱۷۸ ۳–۲–۱–۱– ساختار و صلاحیت دادگاه های ایران در امور کیفری

۳–۲–۱–۲– ساختار و صلاحیت دادگاه های انگلیس در امور کیفری

۳–۲–۲– موانع پیش روی قوه مجریه برای صدور حکم مجازات

۳–۲–۳– نحوه نقش آفرینی قوه مجریه در صدور حکم کیفری

۳–۲–۳–۱– گستره اختیارات قوه مجریه در زمینه صدور حکم کیفری در حقوق ایران

۳–۲–۳–۲– رویکرد حقوق انگلیس نسبت به نقش قوه مجریه در مراجع شبه کیفری غیر قضایی ۲۰۶۳–۳– گستره حضور قوه مجریه در عرصه اجرای احکام کیفری

۳–۳–۱– ساز و کار های قانونی نهادهای دولتی دراجرای مجازاتها

۳–۳–۲– اختیارات مقامات عالی اجرایی در عفو مجرمین ۲۱۵ ۳–۳–۳– عملکرد قوه مجریه در پیش گیری از تکرار جرم از رهگذر اجرای مجازات ۲۱۸نتیجه گیری و پیشنهادات ۲۲۸فهرست منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

• نظام عدالت کیفری
• قوه مجریه
• پیش گیری از جرم
• تقنین کیفری
• رسیدگی کیفری