نقش و آثار اختلالات و بیماری های روانی بر مسیولیت کیفری در حقوق بین الملل جزایی و حقوق کیفری ایران

عنوان	نقش و آثار اختلالات و بیماری های روانی بر مسیولیت کیفری در حقوق بین الملل جزایی و حقوق کیفری ایران
رشته	حقوق
دانشجو	صدیقه ریوف حسین آباد
استاد راهنما	مجتبی جانی پور اسکلکی
استاد مشاور	محمدرضا نظری نژاد کیاشی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۲
دانشگاه	دانشگاه گیلان

نقش و آثار اختلالات و بیماری های روانی بر مسیولیت کیفری در حقوق بین الملل جزایی و حقوق کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط صدیقه ریوف حسین آباد، با راهنمایی مجتبی جانی پور اسکلکی و با مشاوره محمدرضا نظری نژاد کیاشی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان دفاع گردید.

چکیده

جامعه بشری از دیرباز تاکنون برخورد یکسانی با مجرمین مبتلا به بیماری روانی نداشته است و نوع واکنش نسبت به این افراد متناسب با پیشرفت دانش بشری متفاوت بوده است. روزگاری بیماران روانی را مسخر ارواح شریر پنداشته و آنها را سوار بر کشتی های روانه رودهای اروپایی می کردند تا به جستجوی عقل و خرد بروند.اما امروزه در برخی جوامع عقیده چنین است که ختلالات روانی، نافی جرم هستند، نه رافع مسیولیت کیفری.قانونگذار کشور ما نیز در زمانی جنون و اختلال دماغی را در یک ردیف قرار می داد و در زمانی دیگر، علاوه بر به رسمیت شناختن دفاع جنون، به اختلال نسبی شعور یا قوه تمیز یا اراده اشاره کرده بود.قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، با به کار بردن واژه مبهم جنون و اشاره به درجات آن، تمام ماجرای اختلالات روانی و تاثیر این اختلالات بر مسیولیت کیفری را در ماده ۵۱ خویش خلاصه کرده بود و امروزه می بینیم که قانونگذار سال ۱۳۹۲، با استفاده از واژه هایی نظیر اختلال روانی و فقد اراده یا قوه تمیز به پیشواز استفاده از واژگان علمی و روزآمد رفته است. در عرصه حقوق بین الملل کیفری نیز، قسمت الف بند یک ماده ۳۱ اساسنامه رم، صراحتا به جای واژه جنون،از واژه عام اختلال روانی استفاده کرده است.نوشتار حاضر با رویکردی تطبیقی–توصیفی–تحلیلی در صدد بررسی تحولات مسیولیت کیفری در مجرمین مبتلا به بیماری روانی عرصه حقوق کیفری ایران و حقوق بین المللی کیفری است.نهایتا این که رویکرد قانون مجازات ایران با اساسنامه دیوان کیفری بین المللی هماهنگ است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده فارسی ک

چکیده انگلیسی ل

درآمد ۱

الف– طرح موضوع ۲

ب– سوالات و فرضیات پژوهش ۳

ج– پیشینه پژوهش ۳

د– روش پژوهش ۴

ه– سازماندهی پژوهش ۴

فصل اول: کلیات و مفاهیم ۵

۱–۱–مسیولیت کیفری ۶

۱–۱–۱– مفهوم مسیولیت کیفری ۶

۱–۱–۱–۱– مفهوم لغوی مسیولیت کیفری ۷

۱–۱–۱–۲– مفهوم اصطلاحی مسیولیت کیفری ۷

۱–۱–۲– عناصر سازنده مسیولیت کیفری ۸

۱–۲– مفهوم،پیشینه،مبانی و ماهیت حقوقی دفاع جنون و دفاع مسیولیت تنزل یافته ۹

۱–۲–۱– مفهوم دفاع جنون و دفاع مسیولیت تنزل یافته ۹

۱–۲–۱–۱– مفهوم دفاع جنون ۹

۱–۲–۱–۲– مفهوم دفاع مسیولیت تنزل یافته ۱۰

۱–۲–۲– پیشینه دفاع جنون در حقوق کیفری باستان ۱۲

۱–۲–۳– مبانی دفاع اختلالات روانی ۱۴

۱–۲–۳–۱– مبنای اخلاقی ۱۵

۱–۲–۳–۲– مبنای قانونی ۱۵

۱–۲–۳–۳– مبنای اجتماعی ۱۵

۱–۲–۴– ماهیت حقوقی جنون ۱۶

۱–۳– مفهوم اختلالات روانی و بررسی اختلالات موثر بر مسیولیت کیفری بر مبنای DSM – IV ۲۰

۱–۳–۱– مفهوم اختلالات روانی ۲۰

۱–۳–۲– بررسی اختلالات روانی موثر بر مسیولیت کیفری بر مبنایDSM – IV ۲۱

۱–۳–۲–۱– اختلالات روانی موثر در زوال کامل مسیولیت کیفری ۲۳

۱–۳–۲–۱–۱– اسکیزوفرنی ۲۳

۱–۳–۲–۱–۲– عقب ماندگی ذهنی ۲۸

۱–۳–۲–۱–۳– روان آشفتگی، زوال عقل، فراموشی و سایر اختلالات شناختی ۲۹

۱–۳–۲–۱–۳ –۱– روان آشفتگی یا دلیریوم ۲۹

۱–۳–۲–۱–۳–۲ – زوال عقل یا دمانس ۳۰

۱–۳–۲–۱–۳–۳ – بیماری صرع ۳۳

۱–۳–۲–۱–۴– اختلالات خلقی ۳۴

۱–۳–۲–۱–۴–۱ – افسردگی اساسی ۳۴

۱–۳–۲–۱–۴–۲– مانیا(شیدایی) ۳۵

۱–۳–۲–۱–۴–۳ – اختلال دوقطبی ۳۶

۱–۳–۲–۱–۵– اختلال های مصرف مواد ۳۶

۱–۳–۲–۲– اختلالات روانی موثر در تنزل مسیولیت کیفری

۱–۳–۲–۲–۱– اختلالات شخصیت

۳۷

۱–۳–۲–۲–۱–۱ – اختلال شخصیت پارانویید ۳۸

۱–۳–۲–۲–۱–۲ – اختلال شخصیت اسکیزوتایپی ۳۸

۱–۳–۲–۲–۱–۳– اختلال شخصیت مرزی ۳۹

۱–۳–۲–۲–۱–۴ – اختلال شخصیت ضد اجتماعی ۳۹

۱–۳–۲–۲–۲– اختلال اضطراب فراگیر ۴۱

۱–۳–۲–۲–۳– اختلال استرس پس از سانحه ۴۱

۱–۳–۲–۲–۴– اختلالات کنترل تکانه ۴۲

۱–۳–۲–۲–۴–۱ – اختلال انفجاری متناوب ۴۲

۱–۳–۲–۲–۴–۲– جنون دزدی ۴۲

۱–۳–۲–۲–۴–۳ – جنون آتش افروزی ۴۳

۱–۳–۲–۳– اختلالات روانی فاقد تاثیر بر مسیولیت کیفری ۴۳

فصل دوم: رویکرد حقوق ملی و بین المللی ۴۴

۲–۱– رویکرد حقوق کیفری ایران ۴۵

۲–۱–۱– دفاع اختلالات روانی در قانون مجازات عمومی ۱۳۰۴ ۴۵

۲–۱–۱–۱– دفاع جنون ۴۵

۲–۱–۱–۱–۱– وضعیت زمان ارتکاب جرم ۴۵

۲–۱–۱–۱–۲– وضعیت پس از ارتکاب جرم ۴۸

۲–۱–۱–۲–دفاع مسیولیت تنزل یافته ۴۹

۲–۱–۲– دفاع اختلالات روانی در قانون مجازات عمومی ۱۳۵۲ ۴۹

۲–۱–۲–۱– دفاع جنون

۲–۱–۲–۱–۱– وضعیت زمان ارتکاب جرم ۵۰

۵۰

۲–۱–۲–۱–۲– وضعیت پس از ارتکاب جرم ۵۴

۲–۱–۲–۲– دفاع مسیولیت تنزل یافته ۵۷

۲–۱–۳– دفاع اختلالات روانی درقوانین مجازات اسلامی مصوب ۱۳۶۱ و ۱۳۷۰ ۵۹

۲–۱–۳–۱– دفاع جنون ۵۹

۲–۱–۳–۱–۱– وضعیت زمان ارتکاب جرم ۵۹

۲–۱–۳–۱–۱–۱ – مفهوم و مصداق جنون مندرج در ماده

قانون مجازات اسلامی ۶۰

۲–۱–۳–۱–۱–۲– انواع جنون ۶۵

۲–۱–۳–۱–۱–۳– تادیب مجنون ۶۵

۲–۱–۳–۱–۱–۴– تشریفات اداری نگاهداری مجنون ۶۶

۲–۱–۳–۱–۲– وضعیت پس از ارتکاب جرم ۶۶

۲–۱–۳–۲– دفاع مسیولیت تنزل یافته ۶۸

۲–۱–۴– دفاع اختلالات روانی در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۶۹

۲–۱–۴–۱– دفاع جنون ۶۹

۲–۱–۴–۱–۱– وضعیت زمان ارتکاب جرم ۷۰

۲–۱–۴–۱–۱–۱– شروط تحقق جنون رافع مسیولیت کیفری ۷۲

۲–۱–۴–۱–۱–۲– تعیین نوع جنایت مجنون ۷۳

۲–۱–۴–۱–۱–۳– تشریفات اداری نگاهداری مجنون ۷۴

۲–۱–۴–۱–۲– وضعیت پس از ارتکاب جرم ۷۴

۲–۱–۴–۲– دفاع مسیولیت تنزل یافته ۷۷

۲–۱–۵– بار اثبات دفاع اختلالات روانی در سیستم عدالت کیفری ایران

۲–۲– رویکرد نظام های حقوقی کامن لا و حقوق نوشته

۷۸

۸۱

۲–۲–۱– دفاع جنون ۸۲

۲–۲–۱–۱– رویکرد نظام حقوق کامن لا ۸۲

۲–۲–۱–۱–۱– انگلستان ۸۲

۲–۲–۱–۱–۲– امریکا ۸۳

۲–۲–۱–۲– رویکرد نظام حقوق نوشته ۸۴

۲–۲–۱–۲–۱– آلمان ۸۴

۲–۲–۱–۲–۲– فرانسه ۸۵

۲–۲–۲– دفاع مسیولیت تنزل یافته ۸۶

۲–۲–۲–۱– رویکرد مسیولیت تنزل یافته (رویکرد نظام حقوقی کامن لا) ۸۶

۲–۲–۲–۲– رویکرد عنصر روانی ۸۷

۲–۲–۲–۳– رویکرد مسیولیت نسبی (رویکرد نظام حقوقی نوشته) ۸۸

۲–۲–۲–۴– رویکرد دفاع مسیولیت تنزل یافته به عنوان یکی از کیفیات مخففه مجازات ۸۹

۲–۳– رویکرد حقوق بین الملل کیفری ۸۹

۲–۳–۱– مفهوم دفاعیات و تحول تاریخی آنها در حقوق بین الملل کیفری ۹۰

۲–۳–۲– دفاع اختلالات روانی در حقوق بین الملل کیفری ۹۳

۲–۳–۲–۱– رویکرد دیوان های نظامی بین المللی ۹۳

۲–۳–۲–۱–۱– دفاع جنون ۹۳

۲–۳–۲–۱–۲– دفاع مسیولیت تنزل یافته ۹۵

۲–۳–۲–۲– رویکرد دیوان های کیفری بین المللی برای یوگسلاوی سابق و رواندا ۹۷

۲–۳–۲–۲–۱– دفاع جنون ۹۷

۲–۳–۲–۲–۲– دفاع مسیولیت تنزل یافته ۹۹

۲–۳–۲–۲–۳– بار اثبات ۱۰۱

۲–۳–۲–۳– رویکرد دیوان کیفری بین المللی(ICC) ۱۰۱

۲–۳–۲–۳–۱– دفاع جنون ۱۰۱

۲–۳–۲–۳–۲– دفاع مسیولیت تنزل یافته ۱۰۳

۲–۳–۲–۳–۳– بار اثبات ۱۰۴

۲–۳–۲–۳–۴– جنون پس از ارتکاب جرم ۱۰۵

۲–۳–۲–۳–۵– اقدامات تامینی قابل اجرا بر روی مجرمین روان بیمار ۱۰۵

برآمد ۱۰۶

کتاب نامه ۱۱۰

کلیدواژه ها

• حقوق جزای بین المللی
• ارتکاب (جرم)
• مسیولیت جزایی
• حقوق جزا
• مسیولیت کیفری
• دفاع جنون
• دفاع مسیولیت تنزل یافته
• حقوق کیفری ایران
• حقوق بین المللی کیفری
• بیماری روانی
• ایران
• دفاعِ دیوانگی