نقض اصل لزوم وفای به عهد به موجب اصل حاکمیت دایمی دولت بر منابع طبیعی: جبران خسارت یا پرداخت غرامت؟
نقض اصل لزوم وفای به عهد به موجب اصل حاکمیت دایمی دولت بر منابع طبیعی: جبران خسارت یا پرداخت غرامت؟ نام مقاله ای از مهدی عباسی سرمدی، مسعود امانی، محمدجواد گوهریان است که در دوره چهارم شماره یکم(فروردین 1397) نشریه مطالعات حقوق انرژی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
قاعدۀ لزوم وفای به عهد، اساسی‌ترین اصل حاکم بر قراردادهای بینالمللی است که تحت تأثیر اقدامات دولت‌ها، با اصول دیگری مانند اصل حاکمیت دایمی دولت بر منابع طبیعی، محدود شده است. رویّۀ قضایی بینالمللی نشان میدهد که اگر اِعمال حاکمیت در قراردادهای نفتی از طریق مصادره و ملی کردن اموال سرمایه‌گذار خارجی، به خاتمۀ قرارداد بیانجامد، دولت باید نسبت به جبران خسارت بر مبنای ارزش دفتری اموال مصادره شده و یا پرداخت غرامت بر اساس حقوق بینالملل اقدام کند؛ به گونه‌ای که اگر ملی کردن و مصادره توسط حاکمیتی مشروع و با رعایت منافع عموم و بدون هرگونه تبعیض انجام شود، آن‌گاه لزوم جبران خسارت از سرمایه‌گذار خارجی مطرح می‌شود؛ والا باید از پرداخت غرامت بر اساس حقوق بینالملل که افزون بر جبران خسارت، شامل حکم به جبران عدمالنفع ناشی از منافع آتیه نیز می‌شود، سخن راند. البته لازمۀ حکم به جبران خسارت یا پرداخت غرامت، مشروعیت حکومت است؛ به گونه‌ای که در فرض شناسایی حاکمیت توسط سایر تابعان حقوق بینالملل، می‌توان تکلیف به جبران خسارت یا پرداخت غرامت را الزامی دانست.
کلیدواژه
- پرداخت غررامت
- حاکمیت دولت بر منابع طبیعی
- حاکمیت مشروع
- جبران خسارت
- لزوم وفای به عهد