نگرش انتقادی به قانونگذاریِ بحران؛ با نگاهی به بحران کووید 19
نگرش انتقادی به قانونگذاریِ بحران؛ با نگاهی به بحران کووید 19 نام مقاله‌ای از آیت مولائی است که در شماره هفتادم (خرداد 1400) فصلنامه علمی پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
در عصر مدرن، اداره نهادی خدماترسان فرض میشود که در وضعیتعادی یا فوقالعاده باید در پی انجام خدمات عمومی باشد. این امر حاصل نمیشود مگر اینکه از پیش در چارچوب اصل حکومت قانون صلاحیتهایِ آن تعریف شده باشد. در این نوشتار تلاش شده است صلاحیت‌های اداره در وضعیت بحران با توجه به بحران کووید 19 به بحث حقوقی گذاشته شود. لذا به این پرسش پرداخته شده است: با نگاهی به بحران کووید 19، موضعِ نظام حقوقی ایران در خصوصِ صلاحیتهایِ اداره در وضعیت بحران چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، با استفاده از روش توصیفیـ تحلیلی چنین نتیجه گرفته شده است؛ نخست: قانونگذار اساسی درک درستی از مفهوم بحران نداشته و لذا در اصول 79 و 176 دچار آشفتگی است. دوم: قانونگذار عادی در مقام بیان بحران، دچار نگرش «جزیرهای» و «بخشینگر» شده است و در نتیجه نتوانسته است قانون جامعی در خصوص وضعیت فوقالعاده تصویب کند. سوم: حقوقدانان در سایۀ فضای حاکم نتوانستهاند به «نظامسازی بحران» بپردازند و لذا در ایران با فقدان «نظام حقوقی بحران» روبرو هستیم. بر این اساس، مقابله با بحران کرونا در ایران با موانع جدی روبروست.
کلیدواژه‌ها
- وضعیت فوقالعاده
- وضعیت اضطرار
- بحران کووید 19
- نظام حقوقی بحران
- چالش راهبردی
مواد مرتبط
- اصل 9 قانون اساسی
- اصل 67 قانون اساسی
- اصل 68 قانون اساسی
- اصل 71 قانون اساسی
- اصل 79 قانون اساسی
- اصل 84 قانون اساسی
- اصل 147 قانون اساسی
- اصل 150 قانون اساسی
- اصل 156 قانون اساسی
- اصل 176 قانون اساسی
- ماده 177 قانون آیين نامه داخلی مجلس
- ماده 178 قانون آیين نامه داخلی مجلس