هایشات

هایشات، ترسی است که در شب و روز پدید می‌آید و موجب می‌شود سر و صورت انسان مجروح یا کسی کشته شود، که معلوم نیست چه کسی او را کشته یا مجروح کرده است. هایشات را جمع هیش به معنای فتنه گرفته اند؛ حتی اگر این تفسیر صحیح باشد، دیه مقتول در فتنه از بیت المال داده می‌شود. شیخ طوسی قائل است که کسی که به خاطر ترس از شب کشته یا مجروح شود، دیه‌اش بر عهده بیت المال است. محقق حلی؛ علامه حلی؛ قاضی ابن براج؛ و مرعشی نجفی نیز این فتوا را بیان کرده‌اند. البته ابن ادریس حلی به این فتوا یک قید اضافه نموده و گفته که به شرطی بیت المال متصدی پرداخت دیه قتل یا جرح آن است که قوم و افرادی متهم نباشند و یا لوث وجود نداشته باشد. اما علامه حلی این قید را قبول ندارد و می‌گوید نیازی به آن نیست. مستند حکم روایتی است که امیرالمومنین (ع) دیه را از بیت المال مسلمانان داده است.