واکاوی نسبت میان حاکمیت قانون و پوپولیسم: سازگاری یا تقابل
 | |
| عنوان | واکاوی نسبت میان حاکمیت قانون و پوپولیسم: سازگاری یا تقابل |
|---|---|
| نویسنده | علیرضا دبیرنیا علی مشهدی مهدی شفیعی افراپلی |
| محور موضوعی | حقوق عمومی |
| سال نشر | ۱۴۰۱ |
| منتشر شده در | نشریه پژوهش های نوین حقوق اداری |
| دوره | ۴ |
| شماره | ۱۳ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
واکاوی نسبت میان حاکمیت قانون و پوپولیسم: سازگاری یا تقابل عنوان مقاله ای از علیرضا دبیرنیا و علی مشهدی و مهدی شفیعی افراپلی است که در زمستان 1401 شماره 13 فصلنامه پژوهش های نوین حقوق اداری منتشر شده است.
چکیده
پوپولیسم در سالیان اخیر از دل این چالش نظری زاده شده است که از یک طرف حکومت تحت رضایت مردم تأسیس میشود و از طرف دیگر قدرت حکومت برای اثرگذاری و پایداری با توسل به مفاهیمی همانند حاکمیت قانون و نظارت قضایی باید منفک و محدود اعمال شود؛ چالشی که امروزه با عنوان «تناقض مشروطهگرایی» شناخته میشود. تبیین رابطه پوپولیسم با هر یک از مفاهیم حاکمیت قانون و نظارت قضایی در روشن شدن ابعاد این پارادوکس شناخت تفسیر پوپولیستی از مشروطهگرایی راهگشاست که در این مقاله این موضوع از منظر حاکمیت قانون تحلیل شده است. بررسی رابطه این دو مفهوم نشان میدهد صرف تبیین رابطه پوپولیسم و مفهوم حاکمیت قانون چندان دقیق نخواهد بود و ابعاد این ابهام را رفع نمیکند و برای روشن شدن تمام زوایا لازم است تا نسبت برداشتهای مختلف از حاکمیت قانون با پوپولیسم مورد بررسی قرار گیرد. از این منظر رابطه پوپولیسم و حاکمیت قانون لزوماً مبتنی بر رابطه تباین نیست بلکه پوپولیسم صرفاً با برداشت ماهوی از حاکمیت قانون تباین دارد و سازگاری برداشت شکلی از حاکمیت قانون با پوپولیسم امری ممتنع نیست. با تحلیل رابطه پوپولیسم با برداشت ماهوی از حاکمیت قانون کاملاً مشخص میشود که پوپولیسم در نهایت بر خلاف ادعای حمایت از حق حاکمیت مردم، منجر به تحقق آن نمیگردد بلکه نتیجهاش برتری حاکمیت اکثریت است نه مردم و بر این مبنا تحلیل شد، غلبه برداشت ماهوی از حاکمیت قانون بر پوپولیسم در نظام حقوقی و سیاسی بدون توجه به الگوهای حق بنیان نظارت قضایی راه به جایی نخواهد برد.