واکاوی نهادهای تعویقی در قانون مجازات اسلامی ایران و حقوق امریکا

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
واکاوی نهادهای تعویقی در قانون مجازات اسلامی ایران و حقوق امریکا
عنوانواکاوی نهادهای تعویقی در قانون مجازات اسلامی ایران و حقوق امریکا
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجومحمدعلی کنعانی تکمه داش
استاد راهنماصادق سلیمی
استاد مشاورروح الله اکرمی
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۵
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



واکاوی نهادهای تعویقی در قانون مجازات اسلامی ایران و حقوق امریکا عنوان رساله ای است که توسط محمدعلی کنعانی تکمه داش، با راهنمایی صادق سلیمی و با مشاوره روح الله اکرمی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

ناکارآمدی نهادهای تعویقی سنتی و ناتوانایی آنها در امر اصلاح و تربیت مرتکبین جرایم از جمله دلایل ایجاد نهادهای تعویقی جدید توسط مقنن ایرانی می باشد. نهادهای تعویقی که معمولا مبتنی بر دوره مراقبت بوده در دو معنای عام و خاص به کار می روند. در معنای عام، نهادهایی همچون تعلیق اجرای مجازات، آزادی مشروط، تعلیق تعقیب، نظام نیمه آزادی و آزادی تحت نظارت سامانه های الکترونیکی، نهادی تعویقی به حساب می آیند و در معنای خاص، نهاد تازه تاسیس تعویق صدور حکم در حقوق ایران، مترادف با مفهوم نهاد های تعویقی است. مبنای وضع نهادهای تعویقی فقط اعمال کیفر نبوده بلکه علاوه بر آن اهدافی چون اصلاح و تربیت، ایجاد نظم، برقراری امنیت، کاهش جمعیت کیفری و تقلیل تابعان نظام عدالت کیفری را مطمح نظر دارد. مرکز ثقل و کارایی اصلی این نهادها در دوره مراقبت و نظارت بر محکوم و ایجاد زمینه و بستر لازم جهت اعمال و اجرایی صحیح آنها قرار دارد. در دوره مراقبت دادگاه این فرصت را به بزهکار می دهد تا در مدت معینی خود را با قواعد اجتماعی سازگار کرده و از ارتکاب مجدد افعال مجرمانه خودداری نماید. دوره مراقبت دارای ویژگیهای ممتازی بوده و این فرصت دوباره به مرتکبین جرایم نباید با بی دقتی در مرحله نظارت بر محکوم یا تجویز برنامه ها، تدابیر یا دستوراتی که با نیازهای مرتکب و جامعه همخوانی نداشته، منتهی به شکست گردد.مقنن ایرانی در قوانین تازه تصویب، با استفاده از تجربه کشورهای دیگر از جمله امریکا، در صدد برقراری یک نظام تعلیق و تعویق واقعی و رهایی از ساختار سنتی پیشین بوده است. در همین راستا برای نخستین بار مقنن ایرانی در قوانین تازه تصویب با نگاه بر حقوق کشورهای دیگر از جمله آمریکا، که از افسران تعلیق ( probation officer ) در دوره مراقبت استفاده می کنند، اشاره به ماموران مراقب نموده است، بی آنکه حدود و ثغور وظایف این ماموران را تدوین و تنظیم کرده باشد. ایالات متحده امریکا دارای سبقه طولانی در خصوص نهادهای مبتنی بر دوره مراقبت بوده و از این کشور بعنوان موطن دوره مراقبت یاد می شود. دستاوردهای این کشور قابل استفاده در بیشتر نظام های حقوقی از جمله ایران اسلامی بوده به همین جهت نگارنده در مطالعه تطبیقی نوشتار حاضر، این کشور را برگزیده است.

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب

عنوان صفحه


مقدمه ۱

بخش اول: واکاوی نهادهای تعویقی در مرحله اعطاء در حقوق ایران و ایالات متحده امریکا ۱۳

فصل اول: تعویق صدور حکم در حقوق ایران و امریکا ۱۷

مبحث اول: مفهوم، تعریف و تعامل نهادهای تعویقی با دیگر نهادهای مشابه ۱۷

گفتار اول: مفهوم و تعریف نهادهای تعویقی ۱۷

گفتار دوم: تعامل نهادهای تعویقی با دیگر نهادهای مشابه ۲۰

بند اول: جایگزین های حبس ۲۰

بند دوم: مجازاتهای اجتماع محور ۲۳

بند سوم: ضمانت اجراهای بینابینی ۲۵

مبحث دوم: مبانی و قلمرو اجرای تعویق صدور حکم ۲۶

گفتار اول: مبانی تعویق صدور حکم ۲۶

بند اول: بررسی مبانی تعویق صدور حکم در حقوق ایران ۲۷

بند دوم: بررسی مبانی تعویق صدور حکم در حقوق ایالات متحده آمریکا ۲۸

گفتار دوم: قلمرو اجرای تعویق صدور حکم ۳۰

مبحث سوم: شرایط اعطای تعویق صدور حکم در حقوق ایران و امریکا ۳۳

گفتار اول: شروط ناظر بر ماهیت ۳۳

بند اول: شرط راجع به احراز مجرمیت متهم ۳۳

بند دوم: شروط راجع به گذشته محکوم ۳۴

بند سوم: شرط راجع به آینده محکوم ۳۷

بند چهارم: شرط راجع به جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران ۳۸

گفتار دوم: شروط ناظر بر جهات شکلی ۳۹

بند اول: شرط راجع به زمان صدور قرار تعویق ۳۹

بند دوم: شرط راجع به حضوری بودن رسیدگی ۴۰

بند سوم: شرط راجع به صلاحیت مرجع رسیدگی ۴۱

مبحث چهارم: آثار تعویق صدور حکم ۴۲

گفتار اول: واکاوی در خصوص آثار تعویق ۴۳

گفتار دوم: واکاوی در خصوص سوء پیشینه و امحاء آثار کیفری ۴۶

مبحث پنجم: الغاء قرار تعویق صدور حکم ۵۰

گفتار اول: تعویق مراقبتی ۵۱

گفتار دوم: تعویق ساده ۵۷

مبحث ششم: تعویق صدور حکم در نظام حقوقی اسلام ۵۸

گفتار اول: تعویق صدور حکم در جنایات و حدود ۵۸

گفتار دوم: تعویق صدور حکم در تعزیرات ۶۱

فصل دوم: تعلیق اجرای مجازات در حقوق ایران و ایالات متحده آمریکا ۶۲

مبحث اول: مفهوم، پیشینه و اهداف تعلیق اجرای مجازات ۶۲

گفتار اول: مفهوم تعلیق اجرای مجازات ۶۳

بند اول: تعلیق مراقبتی ۶۳

بند دوم: تعلیق ساده ۶۶

گفتار دوم: پیشینه نهاد تعلیق اجرای مجازات در حقوق ایران وایالات متحده امریکا ۶۷

بند اول: پیشینه تقنینی تعلیق اجرای مجازات در حقوق ایالات متحده آمریکا ۶۹

بند دوم: پیشینه تقنینی تعلیق مجازات در حقوق ایران ۷۰

گفتار سوم: اهداف نهاد تعلیق اجرای مجازات ۷۱

بند اول: کنترل جرم ۷۲

بند دوم: بازگشت به جامعه ۷۳

بند سوم: بازپروری ۷۴

بند چهارم: کیفر‏دهی ۷۵

بند پنجم: بازدارندگی (ارعاب) ۷۶

مبحث دوم: شرایط، قلمرو، مدت و نقض مقررات تعلیق در حقوق ایران و ایالات متحده امریکا ۷۸

گفتار اول: شرایط تعلیق اجرای مجازات ۷۸

گفتار دوم: قلمرو تعلیق اجرای مجازات ۸۶

گفتار سوم: مدت تعلیق اجرای مجازات ۹۰

گفتار چهارم: نقض مقررات تعلیق اجرای مجازات ۹۱

بند اول: فرایند الغای قرار تعلیق اجرای مجازات ۹۵

بند دوم: جلسه رسیدگی راجع به الغای قرار تعلیق اجرای مجازات ۹۷

بخش دوم: واکاوی نهادهای تعویقی در مرحله اجرا در حقوق ایران و ایالات متحده امریکا ۹۹

فصل اول: بررسی تشکیلات و مدیریت نهادهای متولی دوره مراقبت و فرآیند نظارتی و برنامه های دوره

مراقبت ۱۰۳

مبحث اول: تشکیلات و مدیریت نهادهای متولی دوره مراقبت ۱۰۳

گفتار اول: تشکیلات نهادهای متولی دوره مراقبت ۱۰۳

گفتار دوم: مدیریت نهادهای متولی دوره مراقبت ۱۰۴

مبحث دوم: فرآیند نظارتی و برنامه های دوره مراقبت ۱۰۶

گفتار اول: تعلیق متداول ۱۰۶

بند اول: تعلیق یکپارچه ۱۰۸

بند دوم: دستورات فدرال و ایالتی تعلیق ۱۱۰

گفتار دوم: تعلیق با نظارت شدید ۱۱۶

بند اول: مدلهای مفهومی تعلیق با نظارت شدید ۱۱۹

بند دوم: برنامه های تعلیق با نظارت شدید در ایالت جرجیا ۱۲۱

گفتار سوم: نهاد تعلیق غیرمنتظره ۱۲۵

بند اول: ماهیت نهاد تعلیق غیرمنتظره ۱۲۵

بند دوم: اهداف نهاد تعلیق غیرمنتظره ۱۲۷

گفتار چهارم: اردوگاه های آموزش نظامی ۱۲۹

بند اول: اهداف اردوگاههای آموزش نظامی ۱۳۲

بند دوم: کارآیی اردوگاه های آموزش نظامی ۱۳۴

فصل دوم: استفاده از نیروهای متخصص در دوره مراقبت و بررسی تیوریهای جامعه شناختی ناظر بر ماموران مراقبت ۱۳۵

مبحث اول: به کارگیری نیروهای کار متخصص در دوره مراقبت ۱۳۵

گفتار اول: مهارتهای ماموران مراقبت و مددکاران اجتماعی ۱۳۶

گفتار دوم: وظایف ماموران مراقبت و مددکاران اجتماعی ۱۳۷

گفتار سوم: افراد داوطلب در فرایند دوره مراقبت ۱۴۱

بند اول: برنامه های افسران تعلیق داوطلب در بروک تون ایالت ماساچست ۱۴۳

بند دوم: برنامه های افسران تعلیق داوطلب در لس آنجلس ۱۴۳

گفتار چهارم: گزینش ماموران نهادهای تعویقی ۱۴۴

بند اول: نحوه گزینش ۱۴۴

بند دوم: کیفیات فردی ۱۴۵

گفتار پنجم: قوانین ناظر بر اخلاق حرفه ای ماموران دوره مراقبت و مددکاران اجتماعی ۱۴۵

مبحث دوم: تیوریهای جامعه شناختی مرتبط با ماموران مراقبت ۱۴۸

گفتار اول: نظریه بی هنجاری (خلاء هنجار) ۱۴۹

گفتار دوم: معاشرت ترجیحی (افتراقی) ۱۵۱

گفتار سوم: نظریه خرده فرهنگ های بزهکارانه ۱۵۲

گفتار چهارم: نظریه خنثی سازی ۱۵۴

گفتار پنجم: نظریه فرصت های افتراقی یا محدود ۱۵۶

گفتار ششم: نظریه کنترل اجتماعی ۱۵۸

گفتار هفتم: نظریه برچسب زنی ۱۵۹

نتایج و پیشنهادها ۱۶۲

منابع و مآخذ ۱۷۴

منابع فارسی و عربی ۱۷۴

منابع لاتین ۱۸۱

منابع اینترنتی ۱۸۴

کلیدواژه ها

  • نهادهای تعویقی
  • آموزش بزهکاران
  • قانون مجازات اسلامی
  • مجازات های جایگزین زندان
  • نظام حقوقی
  • ایران
  • ایالات متحده آمریکا (یو.اس.آ)
  • آزادی مشروط زندانی