واگرایی بعد از همگرایی: تحول نظام بین‌المللی حمایت از حقوق مالکیت فکری بعد از موافقتنامه تریپس

واگرایی بعد از همگرایی: تحول نظام بین‌المللی حمایت از حقوق مالکیت فکری بعد از موافقتنامه تریپس نام کلمه ای از مرتضی اسدلو و میرقاسم جعفرزاده است که در دوره چهار شماره دو فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.

چکیده

تلاش‌های بین‌المللی برای حمایت از حقوق مالکیت فکری با تصویب موافقتنامة جهان شمول تریپس حداکثر توان و ظرفیت خود را به نمایش گذاشت اما حتی با این همگرایی در سطح بین‌المللی نیز، اختلافات موجود بین کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه درخصوص سطح حمایت بین‌المللی از حقوق مالکیت فکری تقلیل پیدا نکرد. کشورهای درحال توسعه تصور می‌کردند، موافقتنامة تریپس آخرین گام نظام بین‌المللی در حمایت از حقوق مالکیت فکری خواهد بود. در حالی که کشورهای صنعتی تریپس را صرفاً واجد استاندارهای حداقلی می‌دانستند. بدین ترتیب کشورهای صنعتی برای حمایت مؤثرتر از حقوق مالکیت فکری و اتخاذ استانداردهای حمایتی مدنظر خود، مبادرت به تغییر نظام حمایتی از موافقتنامة چندجانبة تریپس به معاهدات تجاری و سرمایه‌گذاری در سطح دوجانبه و منطقه‌ای نمودند. در حال حاضر وضعیت پیچیده‌ای در عرصة نرم سازی حقوق مالکیت فکری بین‌المللی شکل گرفته است. بررسی جهت‌گیری نظام بین‌المللی حقوق مالکیت فکری در دوران بعد از تریپس و نقد و بررسی مبانی این تحولات موضوع مقالة حاضر است.

کلیدواژه‌ها

• موافقتنامه تریپس
• معاهدات دو جانبه سرمایه گذاری
• معاهدات منطقه ای
• کشورهای توسعه یافته
• کشور های در حال توسعه