وجوه تمایز قانون اساسی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
وجوه تمایز قانون اساسی
عنوانوجوه تمایز قانون اساسی
رشتهحقوق عمومی
دانشجوحمیدرضا حسن زاده حاجی آبادی
استاد راهنمامصطفی سراجی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۱
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس



وجوه تمایز قانون اساسی عنوان پایان نامه ای است که توسط حمیدرضا حسن زاده حاجی آبادی، با راهنمایی مصطفی سراجی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس دفاع گردید.

چکیده

قانون اساسی به عنوان مهمترین قانون در نظام حقوقی هر کشوری محسوب می شود. بنابراین این قانون به لحظ برخی خصوصیات و ویژگی ها با سایر قوانین متفاوت خواهد بود. لذا در این تحقیق با روش تحلیلی – توصیفی به بررسی وجوه تمایز قانون اساسی با سایر قوانین پرداخته شده است. از لحاظ وضع تصویب که در هر کشوری دارای تشریفات و مقرراتی است بر خلاف قوانین عادی. تدوین و تصویب قانون اساسی، فرآیندی موقت است که منظور طراحی ساختار حکومت، چگونگی اعمال قدرت و روابط بین افراد و مقامات عمومی در آن شرکت کرده و تهیه متنی مدون و دقیق را هدف خود قرار می دهند. بنیان این فرآیند بر اراده مردم و حق تعیین سرنوشت ایشان استوار شده است. از لحاظ تفسیر بر عهده مراجع خاصی است که تفسیر قوانین عادی در ایران با مجلس می باشد، ولی تفسیر قانون اساسی به عهده شورای نگهبان است. تفسیر قانون اساسی یکی از هنجارهای حقوقی است که درک جایگاه حقوقی آن در نظام حقوقی از این نظر ضروری است. از لحاظ تجدید نظر یا ثبات و دوام لذا قوانین اساسی کمتر از قوانین دیگر دچار تغییر و تبدیل می شدند. این در حالی است که قوانین عادی متناسب با شرایط گوناگون تغییر می کنند و اصلاح، نسخ و تغییر آنها از دشواری زیادی برخودار نیست. از طرف دیگر، عدم امکان هر گونه تغییر در قانون اساسی ممکن است مخاطراتی در پی داشته باشد و گاه ملزم دانستن یک قانون برای نسل های مختلف و عدم انعطاف پذیری در مقابل برخی شرایط پدید آمده در اجتماع و عدم پذیرش نیازها و ضرورت ها موجب ناکارآیی و اختلال در امور نظام حکومتی می شود. از این رو، تعادل این دو امر سبب شده که عملا با قرض قبول بازنگری، برای اصلاح، تتمیم و تغییر در قانون اساسی شرایط و تمهیدات خاص و احیانا تشریقات دشواری پیش بینی شود. از لحاظ مرتبه و درجه اعتبار زیرا قانون اساسی در راس قوانین هر کشور قرار دارد. قانون اساسی به عنوان مهمترین قانون در نظام حقوقی که ضمن تبیین حقوق و آزادیهای بنیادین شهروندان، ساختار کلان قدرت در نظام سیاسی و مبانی و اهداف نظام حقوقی را ترسیم میکند.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب چکیده

مقدمه

بیان مسیله

اهمیت و ضرورت تحقیق

پیشینه تحقیق

اهداف تحقیق

سوالات تحقیق

فرضیات تحقیق

ساختار تحقیق

فصل اول: مفاهیم و تاربخچه قانون اساسی در ایران مبحث اول: مفاهیم

گفتار اول: مفهوم قانون اساسی

بند اول: تمایز قواعد قانون اساسی از دیگر قواعد

بند دوم: برتری قواعد قانون اساسی

گفتار دوم: روند و چگونگی تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

گفتار سوم: انواع قانون اساسی

بند اول: قانون اساسی نوشته و عرفی

بند دوم: قانون اساسی انعطاف پذیر و انعطاف ناپذیر

بند سوم: قانون تک متنی و چند متنی

بند چهارم: قانون اساسی از لحاظ تعیین مرجع صالح

بند پنجم: قانون اساسی اقتداری یا اعطایی

مبحث دوم: تاریخچه قانون اساسی در ایران

گفتار اول: قانون اساسی در دوره مشروطه

گفتار دوم: قانون اساسی در جمهوری اسلامی ایران

بند اول: محتوای قانون اساسی جمهوری اسلامی

بند دوم: مطالعه و بررسی طرح پیش نویسی قانون اساسی

بند سوم: مرجع تدوین و تنظیم کننده قانون اساسی

فصل دوم: نظریات و مبانی اجرای و صیانت از قانون اساسی مبحث اول: نظریات مطرح راجع به "ضمانت اجرای" قانون اساسی

گفتار اول: نظریه قانون اساسی فاقد ضمانت اجرا

گفتار دوم: نظریه قانون اساسی متضمن ضمانت اجرا

گفتار سوم: تفاوت نظارت بر اجرا با ضمانت اجرای قانون اساسی

گفتار چهارم: مبانی نظری صیانت از قانون اساسی

بند اول: مبانی سیاسی – اجتماعی

بند دوم: نقش قانون اساسی در ترسیم روندها

بند سوم: نقش قانون اساسی به عنوان منبع مشروعیت نظام سیاسی

بند چهارم: کارکرد وحدت آفرینی قانون اساسی

گفتار پنجم: اصول تغییر ناپذیر قانون اساسی

بند اول: اعتبار اصول تغییرناپذیر

بند دوم: نظریه عدم اعتبار حقوقی اصول تغییر ناپذیز در قانون اساسی

بند سوم: نظریه اعتبار ارزشی اصول تغییرناپذیر قانون اساسی

بند چهارم: اعتبار حقوقی اصول تغییرناپذیر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

مبحث دوم: ضمانت اجرای قانون اساسی در عرصه تقنین

گفتار اول: پیشینه تاریخی صیانت تقنینی از قانون اساسی و کنترل اعمال قوای تاسیس شده

گفتار دوم: طرح موضوع صیانت تقنینی در پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

گفتار سوم: صیانت تقنینی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

گفتار چهارم: کنترل اعمال قوای تاسیس شده به وسیله قوه موسس

گفتار پنجم: اعمال قوای تاسیس شده بوسیله خود این قوا

فصل سوم: وجوه تمایز قانون اساسی نسبت به سایر قوانین مبحث اول: برتری قانون اساسی از لحاظ درجه و اعتبار

گفتار اول: برتری قانون اساسی نسبت به یر قوانین

بند اول: برتری ماهوی

بند دوم: برتری شکلی و صوری

مبحث دوم: تفسیر و مفسران قانون اساسی

گفتار اول: تفسیر قانون اساسی

بند اول: جایگاه تفسیر قانون اساسی در سلسله مراتب هنجارهای حقوقی

بند دوم: الزامات تفسیر و مفسران قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

گفتار دوم: انواع تفاسیر ابرازی مرجع رسمی تفسیر قانون اساسی

بند اول: تفسیر قانونی

بند دوم: تفسیر تطبیقی

بند سوم: نظریه مشورتی

مبحث سوم: تمایز بازنگری قانون اساسی با سایر قوانین

گفتار اول: صدور فرمان بازنگری

بند اول: متن فرمان بازنگری

بند دوم: محدوده و مدت بازنگری

بند سوم: تشکیل جلسه شورای بازنگری

گفتار دوم: پیشنهاد بازنگری و صادر کننده آن

بند اول: پیشنهاد یا فرمان

بند دوم: معنای پیشنهاد در بازنگری

بند سوم: تصویب کننده پیشنهاد بازنگری

گفتار سوم: محدودیت های بازنگری

بند اول: محدودیت های زمانی بازنگری

بند دوم: محدودیت های موضوعی بازنگری

بند سوم: انواع بازنگری در قانون اساسی

نتیجه گیری

منابع و ماخذ

کلیدواژه ها

  • قانون اساسی
  • وجه تمایز