وضعیت حقوقی حاکم بر عبور اشیای فضایی از قلمرو هوایی سایر دولت ها
 | |
| عنوان | وضعیت حقوقی حاکم بر عبور اشیای فضایی از قلمرو هوایی سایر دولت ها |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | سینا تجربه کار |
| استاد راهنما | سیدهادی محمودی |
| استاد مشاور | حمید کاظمی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۰ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
وضعیت حقوقی حاکم بر عبور اشیای فضایی از قلمرو هوایی سایر دولت ها عنوان پایان نامه ای است که توسط سینا تجربه کار، با راهنمایی سیدهادی محمودی و با مشاوره حمید کاظمی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
چکیده
پیشرفت های علمی در حوزه فضایی در دهه های اخیر و دست یافتن کشورهای متعدد به تکنولوژی های مرتبط با ساخت، پرتاب و به حرکت در آوردن ماهواره ها و اشیای فضایی، باعث شده است که نظام حقوقی حاکم بر این عرصه گسترشی جدی داشته و قواعد مختلفی از طریق معاهدات و عرف های بین الملل به نظم و نسق دادن فعالیت های موجود در این زمینه کمک نمایند. در این میان اما تغییرات روز افزون و پرشتاب حوزه هوافضا باعث شده است که لزوم پویایی نظام حقوقیِ قابل اجرا در این عرصه بیش از پیش احساس شود. چنانکه فی المثل در گذشته نیازی به تدوین قواعد در عرصه ای مشترک میان دو حوزه متفاوت یعنی هوا و فضا مشاهده نمی شد، اما با توسعه هایی که اخیرا به دست آمده، نبود مقرراتی مشخص و دقیق در وجوه مختلف فضایی که به ابهام در کلیت فعالیت های این حوزه منجر شده، یک ضعف به حساب خواهد آمد. یکی از این ابهامات، وضعیت حقوقی حاکم بر اجسامی است که بنا بر عملکرد خود، ماهیتی فضایی دارند، اما ممکن است در طول ماموریت خود وارد قلمرو هوایی دولت ها شوند؛ یعنی آنجایی که نظام حقوق هوایی اجرایی است. در اینجا است که به دلیل عدم وجود قاعده ای روشن و قابل ذکر، با وضعیتی پیچیده و نامشخص مواجه می شویم؛ از یک طرف نظام حقوق هوایی وجود دارد که به وسایل پرونده هوایی اختصاص دارد [و در نتیجه بر اجسام فضایی قابل اعمال نیست] و از سوی دیگر نظام حقوقی فضایی قرار گرفته که حاکم بر فعالیت هایی است که خارج از اتمسفر کره زمین انجام می پذیرد و بر اشیای فضایی هنگامی که در جو زمین فعالیت می کنند، حکومت ندارد. این پژوهش در پی آن است که با مطالعه و تحلیل گزینه های حقوقی موجود در این رابطه، راه حلی برای برون رفت از این وضعیت مبهم بیابد.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه
فصل اول: شناخت مفهوم حاکمیت در هوا و فضا و مرزبندی میان جو وفضای ماورای جو
مبحث اول: شناخت مفهوم حاکمیت در حقوق بین الملل
گفتار اول: بررسی مفهوم حاکمیت در هوا
گفتار دوم: بررسی نظام حقوقی حاکم بر فضای ماورای جو
مبحث دوم: مرز میان قلمرو هوایی با فضای ماورای جو
گفتار اول: انواع نظریات حقوقی در رابطه با مرزبندی میان هوا و فضا
الف) دکترین ارایه شده مبتنی بر رویکردهای مختلف حقوقی
ب) اقدامات نهادهای ملی و بین المللی در رابطه با تعیین مرزبندی میان هوا و فضا
ج) عرف بین المللی در رابطه با مرز میان هوا و فضا
فصل دوم: بررسی ملاحظات فنی مرتبط با عبور شی ء فضایی از فراز قلمرو هوایی سایر دولت ها
مبحث اول: شناخت مفهوم شیء فضایی، هوایی و هوافضایی و تفاوت های آنها با یکدیگر
گفتار اول: آشنایی با مفهوم شی ء فضایی
گفتار دوم: آشنایی با مفهوم وسیله هوایی
گفتار سوم: آشنایی با مفهوم شیء هوافضایی
گفتار چهارم: تفاوت های فنی و فیزیکی در عملکرد شی ء فضایی/ هوافضایی با وسیله هوایی
مبحث دوم: شناخت وضعیت حقوقی حاکم بر شی ء فضایی
گفتار اول: حاکمیت و اعمال صلاحیت بر شی ء فضایی
گفتار دوم: مسیولیت خسارات وارده توسط شی ء فضایی
مبحث سوم: احتمال عبور اشیای فضایی از قلمرو هوایی سایر دولت ها از دیدگاه فنی
گفتار اول: بازگشت به اتمسفر زمین در حالی که شرایط عادی باشد
گفتار دوم: بازگشت به اتمسفر زمین در صورتی که شرایط عادی نباشد (سقوط و یا فرود اضطراری)
فصل سوم: دکترین حقوقی در رابطه با شیء فضاییِ در حال عبور از قلمرو هوایی سایر دولت ها
مبحث اول: عبور بی ضرر اشیای فضایی از قلمرو هوایی دولت ها؛ یک عرف بین المللی
گفتار اول: عرفی بودن عبور بی ضرر؛ حقی مطلق و بدون پیش شرط در رابطه با ارایه اطلاعات قبلی
گفتار دوم: عرفی بودن عبور بی ضرر؛ حقی اثبات شده به شرط ارایه اطلاعات مقدماتی
مبحث دوم: عبور آزادانه اشیای فضایی؛ نه در معاهدات بین المللی و نه عرفی جهانی
گفتار اول: نظریات حقوقدانان حامی نظریه عرفی نبودن حق عبور بی ضرر اشیای فضایی
گفتار دوم: تحلیل دکترین مرتبط با وضعیت حقوقی شی ء فضایی فعال در قلمرو هوایی دولت ها
فصل چهارم: دیدگاه دولت ها در رابطه با عبور شی ء فضایی از فراز قلمرو هوایی سایر کشورها
مبحث اول: سوال ششم پرسش نامه؛ اعمال یا عدم اعمال نظام حقوقی هوایی بر اشیای فضایی
گفتار اول: کشورهای حامی نظام حقوق هوایی بر اشیای فضایی/هوافضایی فعال در قلمرو هوایی
گفتار دوم: کشورهای حامی نظریه اعمال نظام حقوقیِ منطبق با هدف ماموریت
گفتار سوم:کشورهای حامی نظام حقوق فضایی بر اشیای فضایی/هوافضایی فعال در منطقه هوایی
مبحث دوم: سوال هفتم پرسشنامه؛ سوابق عبور و وجود یا عدم وجود عرف بین المللی در این رابطه
گفتار اول: کشورهای حامی وجود عرف بین الملل رابطه با عبور اشیای فضایی/هوافضایی
گفتار دوم: کشورهای مدعی عدم وجود عرف بین المللی در زمینه عبور اشیای فضایی/ هوافضایی
مبحث سوم: سوال هشتم پرسش نامه؛ مقررات( ملی/ بین المللی) در رابطه با وضعیت حقوقی اشیای فضایی
گفتار اول: قوانین داخلی موجود در دولت ها در رابطه با چگونگی عبور اشیای فضایی
گفتار دوم: تجزیه و تحلیل نظرات دولت ها در رابطه با عبور شیء فضایی از منطقه هوایی
گفتار سوم: موضع ایران در رابطه با وضعیت حقوقی شیء فضایی فعال در منطقه هوایی
نتیجه گیری
فهرست منابع
کلیدواژه ها
- حاکمیت هوایی
- حقوق بین الملل فضایی
- حقوق بین الملل هوایی
- فعالیت فضایی
- شیء فضایی
- عبور بی ضرر