وضعیت فوق العاده عمومی در مبارزه علیه تروریسم در چارچوب نظام بین المللی حقوق بشر

عنوان	وضعیت فوق العاده عمومی در مبارزه علیه تروریسم در چارچوب نظام بین المللی حقوق بشر
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	مرضیه اسفندیاری
استاد راهنما	محسن عبدالهی
استاد مشاور	سیدقاسم زمانی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۱
دانشگاه	دانشگاه علامه طباطبایی

وضعیت فوق العاده عمومی در مبارزه علیه تروریسم در چارچوب نظام بین المللی حقوق بشر عنوان پایان نامه ای است که توسط مرضیه اسفندیاری، با راهنمایی محسن عبدالهی و با مشاوره سیدقاسم زمانی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

هدف نهایی قواعد موجود در نظام بین المللی حقوق بشر، حمایت موثر از ارزش هایی است که ریشه در کرامت ذاتی انسان دارند. به همین دلیل است که قواعد مذکور علاوه بر دارا بودن ویژگی عمومیت، اساسا قابل تقیید و یا تحدید نبوده و تردیدی در اجرای آنها _ چه در شرایط عادی و چه در شرایط فوق العاده _ وجود ندارد. با این حال، قواعد بین المللی حقوق بشر می بایست در یک جامعه ملی به اجرا در آیند؛ جامعه ای که در آن دولت به موجب معاهدات حقوق بشری علاوه بر اینکه مسیول اولیه حراست از منافع عمومی جامعه است، متعهد به رعایت حقوق و آزادی های اساسی افراد بشر نیز می باشد. به همین دلیل است که گاهی در مرحله عمل اجرای این دو وظیفه توسط دولت ها با هم تداخل می یابد. وضعیت های عمومی فوق العاده یکی از موقعیت هایی است که بروز این تداخل را تقویت نموده است. مروری کوتاه بر بحران های به وقوع پیوسته در سده اخیر، پدیده تروریسم را در کنار پدیده هایی مانند جنگ، بلایای طبیعی و . . . در زمره مواردی قرار می دهد که قابلیت تبدیل وضعیت عادی حاکم بر جامعه به وضعیت فوق العاده را دارا می باشد. بر این اساس، معاهدات حقوق بشری با گنجاندن قیدی تحت عنوان قید تعلیق در میان سایر مقررات، سعی در ارایه راه حلی داشته اند که دولت ها را در زمان مواجهه با تداخل در اجرای دو وظیفه اصلی شان یاری نماید. به موجب این قید، دولت ها به هنگام بروز یک وضعیت عمومی فوق العاده که حیات ملت را تهدید می نماید، می توانند برخی از قواعد بین المللی حقوق بشر را به حالت تعلیق در آورند. بدیهی است، دولت ها در تشخیص و تعیین حقوق قابل تعلیق، از اختیار مطلق برخوردار نیستند؛ چرا که علاوه بر وجود محدودیت هایی که به موجب معاهدات حقوق بشری، در مسیر اتخاذ عمل دولت ها قرار گرفته، رویه مراجع قضایی و شبه قضایی _ به خصوص در سال های اخیر_ به سمت گسترش حقوق غیرقابل تعلیق، تمایل داشته است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱فصل نخست: تروریسم به عنوان عامل موجد وضعیت عمومی فوق العاده ۱۰گفتار نخست: تعاریف و مفاهیم ۱۲مبحث نخست: شناخت تروریسم در نظام حقوق بین الملل ۱۲الف) مفهوم شناسی تروریسم ۱۲۱ تروریسم در لغت ۱۲۲ تروریسم در سیر تاریخ ۱۴۳ ناکامی در ارایه یک تعریف جامع از تروریسم ۱۵۴ تروریسم در اصطلاح حقوقی ۱۶۵ تروریسم در اسناد داخلی و بین المللی ۱۸ب) گونه شناسی تروریسم ۲۲۱ وجود عنصر خارجی؛ وجه ممیز تروریسم داخلی از تروریسم بین المللی ۲۳۲ حمایت و پشتیبانی دولت؛ وجه ممیز تروریسم فردی از تروریسم دولتی ۲۴۳ تروریسم فاجعه بار ۲۵تروریسم هسته ای ۲۷بیو تروریسم یا تروریسم زیستی ۲۹تروریسم شیمیایی ۳۰ج) شناخت عناصر مفهومی تروریسم ۳۱مبحث دوم: شناخت وضعیت عمومی فوق العاده در نظام حقوق بین الملل ۳۴الف) مفهوم کلی وضعیت عمومی فوق العاده و مصادیق آن ۳۴ب) وضعیت عمومی فوق العاده در اسناد بین المللی ۳۹۱ تهدید حیات ملت: شرط ماهوی اعلام وضعیت عمومی فوق العاده به موجب میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۴۰۲ جنگ : عامل تهدید کننده حیات ملت در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۴۲۳ آستانه پایین وضعیت عمومی فوق العاده در کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر ۴۳۴ منشور عرب در خصوص حقوق بشر: تکرار میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۴۴۵ عدم امکان اعلام وضعیت عمومی فوق العاده به موجب منشور آفریقایی حقوق بشر و مردم ۴۵گفتاردوم: اعلام وضعیت عمومی فوق العاده تحت عنوان مقابله با تروریسم ۴۵مبحث نخست: ویژگی های تروریسم به عنوان عامل موجد وضعیت فوق العاده در رویه قضایی و عملکرد دولت ها ۴۶الف) تروریسم: تهدیدی واقعی و خطری قریب الوقوع علیه حیات ملت ۴۶ب) اصل استثنایی بودن وضعیت فوق العاده ناشی از تروریسم ۵۷مبحث دوم: مشروعیت اعلام وضعیت فوق العاده ناشی از تروریسم ۶۱الف) ضرورت اعلام رسمی وضعیت فوق العاده ناشی از تروریسم ۶۲ب) اصل ضروری بودن اتخاذ تدابیر تعلیقی ۶۵ج) اصل تناسب اقدامات تعلیقی با وضعیت فوق العاده ۷۲د) اصل ممنوعیت تبعیض ۷۶ه) اصل رعایت سایر تعهدات بین المللی ۷۹و) موقتی بودن وضعیت فوق العاده ۸۲ز) رعایت دقت در اتخاذ تدابیر تعلیقی ۸۲فصل دوم: امکان تعلیق قواعد حقوق بشر در زمان اعلام وضعیت عمومی فوق العاده ناشی از تروریسم ۸۴گفتار نخست: تقابل میان مبارزه با تروریسم و اجرای قواعد حقوق بشر ۸۶مبحث نخست: تعهد دولت ها به مبارزه با تروریسم ۸۷مبحث دوم: لزوم رعایت حقوق بشر در خلال مبارزه با تروریسم ۹۲مبحث سوم: تعلیق حقوق بشر در زمان اعلام وضعیت عمومی فوق العاده ناشی از تروریسم ۹۶گفتار دوم: مصادیق حقوق غیرقابل تعلیق در زمان اعلام وضعیت عمومی فوق العاده ناشی از تروریسم ۱۰۱مبحث نخست: حقوق غیرقابل تعلیق در اسناد بین المللی و منطقه ای حقوق بشر ۱۰۳الف) حق حیات: بنیادی ترین حق در معرض تهدید در وضعیت عمومی فوق العاده ناشی از تروریسم ۱۰۵ب) ممنوعیت شکنجه و سایر رفتارهای غیرانسانی و تحقیرآمیز در پرتو حق بر رفتار انسانی ۱۱۱ج) حق بر تضمینات قضایی: حامی حقوق غیرقابل تعلیق ۱۱۴۱ حق بر دادرسی عادلانه: مهم ترین سازوکار اجرای حق بر تضمینات قضایی ۱۱۶۲ اصل برایت ۱۱۶۳ اصل استقلال و بی طرفی محاکم ۱۱۷۴ اصل عطف به ماسبق نشدن قوانین؛ نتیجه اعمال اصل قانونی بودن جرایم تروریستی ۱۲۱۵ حق بر علنی بودن دادرسی ۱۲۳۶ حق دفاع متهم ۱۲۴۷ حق بر تجدیدنظر خواهی ۱۲۷د) حق بر عدم تبعیض ۱۲۷مبحث دوم: گسترش دامنه حقوق غیرقابل تعلیق از رهگذر توسعه نظام بین المللی حقوق بشر ۱۲۹الف) حق بر آزادی و امنیت شخصی ۱۳۰۱ وجود ظن معقول نسبت به ارتکاب جرم توسط فرد مظنون به ارتکاب عملیات تروریستی ۱۳۲۲ محدودیت بازداشت افراد مظنون به ارتکاب عملیات تروریستی ۱۳۳ب) حق بر جبران خسارت؛ جزء لاینفک هر تعهد مربوط به حقوق بشر ۱۳۶ج) ممنوعیت گروگانگیری و ناپدید سازی اجباری ۱۳۷مبحث سوم: بررسی سایر حقوق قابل تعلیق در وضعیت عمومی فوق العاده ناشی از تروریسم ۱۳۹گفتار سوم: تضمین اجرای حقوق بشر در پرتو اعمال حاکمیت قانون در وضعیت عمومی فوق العاده ناشی از تروریسم ۱۴۴نتیجه و پیشنهاد ۱۵۳فهرست منابع ۱۶۲پیوست ها

کلیدواژه ها

• تروریسم
• حقوق بشر
• نظام حقوقی
• تعلیق تعهد
• وضع اضطراری
• جامعه بین المللی حقوق بشر
• تروریسم
• وضعیت عمومی فوق العاده
• نظام بین المللی حقوق بشر
• تعلیق
• حقوق غیرقابل تعلیق.