وضعیت و جایگاه مداخله بشردوستانه در نظام حقوق بشر

عنوان	وضعیت و جایگاه مداخله بشردوستانه در نظام حقوق بشر
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	یاسمین رحیمی نژاد
استاد راهنما	الهام نامداری
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند

وضعیت و جایگاه مداخله بشردوستانه در نظام حقوق بشر عنوان پایان نامه ای است که توسط یاسمین رحیمی نژاد، با راهنمایی الهام نامداری در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند دفاع گردید.

چکیده

جلوگیری از فجایع بشری و ایجاد نوعی آرامش نسبی برای انسان همواره از دغدغه های حکومت ها بوده است. از طرفی حکومت ها این گونه تجربه کرده اند که بدون کمک دیگر حاکمیت ها توانایی پیشگیری، واکنش نشان دادن یا بازسازی هجمه ها علیه بشریت را ندارند. با توجه به جهان شمولی حقوق بشر و سلسله قواعد حقوق بشری که در میثاق ها، کنوانسیون های بین المللی و منطقه ای و دکترین علمای حقوق که قواعد بنیادین حقوق بشر نام گرفته و قاعده آمره حقوق بین الملل محسوب می شوند دولت ها نمی توانند در پناه اصل حاکمیت ملی از اجزای قواعد حقوق بشری سرباز زنند، اما اصل حاکمیت ملی همچنان قابل اتکا می باشد و مسیولیت حمایت از حقوق و رفاه ملت بر عهده حاکمیت است و در صورتی که که دولت از عهده این مسیولیت برنیامده و یا خود نخواهد به آن تعهد عمل کند این مسیولیت به جامعه بین المللی واگذار می شود. مداخله بشردوستانه در حقوق بین الملل جایی پیدا نکرده و در حد دکترین است و کشورهای حامی مداخله سعی در گنجاندن آن در مفهوم مسیولیت حمایت دارند. مداخله نظامی در قالب مسیولیت حمایت تنها به عنوان آخرین راهکار پس از راهکارهای سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی آن هم در موارد نقض وسیع، گسترده و مداوم حقوق بشر و با مجوز شورای امنیت قابل توجیه است. از آنجا که در نظام حقوق بشر حمایت حقوق بشری از افراد صرفا بر عهده دولت متبوع خودشان است ولی در مداخله بشر دوستانه دخالت دولت ثالث به بهانه ی نقض حقوق بشر کشوری دیگر صورت می گیرد،تلاشهای متعددی در سطح بین المللی صورت گرفته است تا مداخله بشر دوستانه را به عنوان یک حق بشری در نظر بگیرند. در این تحقیق ضمن بررسی جایگاه مداخله بشر دوستانه از منظر حقوق بین الملل، به بررسی ایرادات وارده به شناسایی مداخله بشر دوستانه به عنوان یک حق بشری پرداخته می شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

فصل۱: کلیات تحقیق ۱–۱ مقدمه

۲–۱ بیان مساله

۳–۱ مرور ادبیات و موضوع

۴–۱ سوالات تحقیق

۵–۱ فرضیه های تحقیق

۶–۱ اهداف تحقیق

۱–۷ ضرورت انجام تحقیق

۱–۸ روش تحقیق

۹–۱ ساختار تحقیق

فصل۲: مفاهیم، مبانی و تعاریف ۱–۲ تعریف مداخله بشردوستانه

۱–۱–۲ مداخله و مداخله بشردوستانه

۲–۱–۲ شرایط مداخله بشردوستانه

۲–۲ رابطه مداخله بشردوستانه با اصل عدم مداخله و قاعده منع توسل به زور

۱–۲–۲ مداخله بشردوستانه و اصل عدم مداخله

۲–۲–۲ مداخله بشردوستانه و قاعده منع توسل به زور

۱–۲–۲–۲ ضرورت و تناسب

۲–۲–۲–۲ عدم تجاوز از اصول و مقاصد ملل متحد

۳–۲ مداخله بشردوستانه قبل و پس از جنگ سرد

۱–۳–۲ مداخله بشردوستانه قبل از جنگ سرد

۱–۱–۳–۲ پیش از تصویب منشور ملل متحد

۲–۱–۳–۲ پس از تصویب منشور ملل متحد

۲–۳–۲ مداخله بشردوستانه پس از جنگ سرد

۱–۲–۳–۲ مداخله بشر دوستانه با مجوز شورای امنیت

۲–۲–۳–۲ مداخله بشر دوستانه بدون مجوز شورای امنیت

۴–۲ تعریف و مبانی حقوق بشر بین المللی

۱–۴–۲ تعریف حقوق بشر

۲–۴–۲ جهان شمولی حقوق بشر

۳–۴–۲ قواعد حقوق بین المللی بشر بعنوان قواعد امره بین المللی

۴–۴–۲ حق های بشری غیرقابل تعلیق در اسناد حقوق بشری

۱–۴–۴–۲ حق های بشری غیر قابل تعلیق در میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

۲–۴–۴–۲ حق های غیر قابل تعلیق در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر

۳–۴–۴–۲ حقوق غیرقابل به موجب کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر

فصل۳: بررسی نظری مداخله بر اساس دکترین مسیولیت حمایت و چالش های آن ۱–۳ سیر شکل گیری مسیولیت حمایت

۱–۱–۳ ظهور دکترین " مسیولیت حمایت "

۲–۱–۳ شکل گیری مسیولیت حمایت و مفهوم آن

۳–۱–۳ گزارش هیات عالی رتبه در مورد مسیولیت حمایت

۴–۱–۳ اجلاس سران جهان در سال ۲۰۰۵

۵–۱–۳ اقدامات دبیر کل ملل متحد برای تحقق مسیولیت حمایت

۲–۳ عناصر سازنده مسیولیت حمایت

۱–۲–۳ مسیولیت پیشگیری

۱–۱–۲–۳ قابلیت هشدار زود هنگام

۲–۱–۲–۳ تلاش های پیشگیرانه مستقیم

۱–۲–۱–۲–۳ راهکارهای سیاسی و دیپلماتیک

۲–۲–۱–۲–۳ راهکارهای اقتصادی

۳–۲–۱–۲–۳ اقدامات حقوقی

۴–۲–۱–۲–۳ اقدامات نظامی

۲–۲–۳ مسیولیت واکنش

۱–۲–۲–۳ اقدامات موقتی و محدود غیر نظامی ۵۰ ۱–۱–۲–۲–۳ حوزه نظامی ۵۰ ۲–۱–۲–۲–۳ حوزه اقتصادی

۳–۱–۲–۲–۳ زمینه سیاسی و دیپلماتیک

۲–۲–۲–۳ مداخله نظامی

۱–۲–۲–۲–۳ صدور مجوز از سوی مرجع صالح

۲–۲–۲–۲–۳ وجود علت مشروع

۳–۲–۲–۲–۳ وجود هدف بشر دوستانه

۴–۲–۲–۲–۳ مداخله نظامی به عنوان آخرین راه حل

۵–۲–۲–۲–۳ متناسب بودن اقدامات با هدف

۶–۲–۲–۲–۳ چشم انداز معقول اقدامات نظامی

۳–۲–۳ مسیولیت بازسازی

۱–۳–۲–۳ امنیت

۲–۳–۲–۳ دادگستری و مصالحه

۳–۳–۲–۳ توسعه

فصل۴: مسیولیت حمایت در رویه جامعه بین المللی ۱–۴ مسیولیت حمایت در عمل

۱–۱–۴ گزارش دبیر کل ملل متحد درباره اجرای مسیولیت حمایت (RESPONSIBILITY TO PROTECT, ۲۰۰۹)

۱–۱–۱–۴ رکن نخست مسیولیت حمایت

۱–۱–۱–۱–۴ مسیولیت های حمایتی دولت

۲–۱–۱–۱–۴ اهمیت ویژه پیشگیری

۲–۱–۱–۴ رکن دوم مسیولیت حمایت: کمک های بین المللی برای ظرفیت سازی

۱–۲–۱–۱–۴ تکالیف حمایتی جامعه بین المللی

۲–۲–۱–۱–۴ ظرفیت های حمایتی قابل توسعه دولت ها

۳–۱–۱–۴ رکن سوم مسیولیت حمایت

۲–۱–۴ وضعیت کنونی مسیولیت حمایت در جهان

۱–۲–۱–۴ گزارش سال ۲۰۱۳ دبیر کل ملل متحد: مسیولیت دولت و پیشگیری

۱–۱–۲–۱–۴ چالش های جستجوی دیدگاه ها

۲–۱–۲–۱–۴ عوامل خطر (REPORT OF THE SECRETARY – GENERAL, ۲۰۱۳, P ۳–۷)

۳–۱–۲–۱–۴ گزینه های سیاسی برای پیشگیری از جرایم بی رحمانه

۴–۱–۲–۱–۴ چالش ها و مسیر پیش رو

۱–۴–۱–۲–۱–۴ چالش ها

۲–۴–۱–۲–۱–۴ ایجاد مشارکت برای پیشگیری

۳–۴–۱–۲–۱–۴ مسیر پیش رو

۲–۲–۱–۴ گزارش سال ۲۰۱۳ مرکز جهانی مسیولیت حمایت

۳–۱–۴ مراحل عملی اجرای دکترین مسیولیت برای حمایت

۱–۳–۱–۴ مسیولیت پیشگیری

۲–۳–۱–۴ مسیولیت واکنش

۳–۳–۱–۴ مسیولیت بازسازی

۲–۴ نقدها و چالش های مسیولیت حمایت

۱–۲–۴ مسایل مربوط به تدوین و مشخص بودن قاعده

۱–۱–۲–۴ ابهام در موضوعات و حوزه مسیولیت حمایت

۱–۱–۱–۲–۴ موضوع حمایت و حوزه مسیولت حمایت

۲–۱–۱–۲–۴ قابل اعمال بودن اشکال پیشگیری

۳–۱–۱–۲–۴ زمان تکالیف مختلف

۴–۱–۱–۲–۴ فواید تدوین مسیولیت حمایت

۵–۱–۱–۲–۴ مسیول حمایت و جایگاه آن

۲–۱–۲–۴ مسیولیت حمایت به مثابه یک تعبیر لفظی صرف

۳–۱–۲–۴ مسایل رویه ای

۲–۲–۴ عدم التزام دولت ها و نقش مخرب شورای امنیت

۱–۲–۲–۴ عدم التزام دولتها به تکالیف مسیولیت حمایت در جامعه بین المللی

۲–۲–۲–۴ نگرانی های در قبال نقش شورای امنیت و استفاده از حق وتو

۳–۲–۴ مسیولیت حمایت و استعمار نوین و انتقادات دیگر

۱–۳–۲–۴ زاییده غرب و اجرای غربی

۲–۳–۲–۴ بررسی دیگر نقدهای وارده به مسیولیت حمایت

۱–۲–۳–۲–۴ مخاطرات اخلاقی

۲–۲–۳–۲–۴ مسیولیت حمایت در برابر اقدام بین المللی

۳–۲–۳–۲–۴ تاکید بیش از حد مسیولیت حمایت بر حاکمیت

۴–۲–۳–۲–۴ صلح جویی و برابری

۵–۲–۳–۲–۴ بروز انتظارات غیر واقعی

۶–۲–۳–۲–۴ نقدهای وارد بر کاربست مسیولیت حمایت در بحران سوریه

فصل۵: ارتباط حقوق بشر و حاکمیت ملی و گفتمان حقوق بین الملل در قبال مداخله بشردوستانه ۱–۵ حقوق بشر و حاکمیت ملی در ترازوی حقوق بین الملل

۱–۱–۵ ارتباط و تعارض موجود بین حاکمیت و حقوق بشر

۵–۱–۱–۱ سیر تحول رابطه حاکمیت و حقوق بشر

۵–۱–۱–۲ رابطه حقوق بشر و حاکمیت در اسناد مهم بین المللی

۵–۱–۱–۲–۱ منشور ملل متحد

۵–۱–۱–۲–۲ اعلامیه جهانی حقوق بشر

۵–۱–۱–۲–۳ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

۵–۱–۱–۲–۴ پروتکل اول و دوم اختیاری میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

۵–۱–۱–۲–۵ میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

۲–۱–۵ تعارض حقوق بشر با حاکمیت ملی دولت ها

۱–۲–۱–۵ الزام به تصویب و تطبیق قوانین داخلی با قوانین بین المللی

۲–۲–۱–۵ ابزارهای حمایتی بین المللی و منطقه ای از حقوق بشر

۵–۱–۲–۲–۱ سازمان ملل متحد

۵–۱–۲–۲–۲ سازمان های غیردولتی

۵–۱–۲–۲–۳ سازمان های منطقه ای

۳–۲–۱–۵ پیگرد کیفری بین المللی در خصوص نقض کنندگان حقوق بشر

۲–۵ بررسی نظریات موجود در مورد مداخله در حاکمیت برای حمایت از حقوق بشر

۱–۲–۵ دیدگاه مخالفان مداخله بشر دوستانه

۱–۱–۲–۵ مسیولیت ملی

۲–۱–۲–۵ مداخله تحت پوشش بشر دوستانه

۳–۱–۲–۵ گزینشی بودن واکنش به نقض حقوق بشر

۴–۱–۲–۵ اختلاف عقیده درباره اصول حق مداخله بشر دوستانه

۲–۲–۵ دیدگاه موافقان مداخله بشر دوستانه

۵–۳ نتیجه گیری

۴–۵ پیشنهادات

منابع و مآخذ

منابع فارسی

منابع لاتین

ABSTRACT

کلیدواژه ها

• مداخله بشر دوستانه
• مسیولیت حمایت
• نظام حقوق بشر
• پیشگیری
• حمایت ازمردم