۳٬۵۰۱
ویرایش
ماده ۴۹۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Wikihagh admin صفحهٔ ماده 499 قانون مجازات اسلامی (1392) را به ماده ۴۹۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) منتقل کرد: فارسی سازی نویسه ها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
هرگاه کسی دیگری را بترساند و آن شخص در اثر ترس بی اختیار فرار کند یا بدون اختیار حرکتی از او سر بزند که موجب ایراد صدمه بر خودش یا دیگری گردد، ترساننده حسب تعاریف جنایات عمدی و غیرعمدی مسؤول است. | هرگاه کسی دیگری را بترساند و آن شخص در اثر ترس بی اختیار فرار کند یا بدون اختیار حرکتی از او سر بزند که موجب ایراد صدمه بر خودش یا دیگری گردد، ترساننده حسب تعاریف جنایات عمدی و غیرعمدی مسؤول است. | ||
== پیشینه == | |||
در گذشته ماده 326 قانون مجازات اسلامی (مصوب1370) در این خصوص وضع شده بود.356284 | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
ماده مورد بررسی یکی از مهم ترین مصادیق جنایت ناشی از [[تسبیب]] محسوب می شود. چرا که فردی با ترساندن دیگری، سبب فرار او را راهم آورده است و آن شخص در راه فرار دچار آسیب می شود.711588 همچنین ماده فوق را عده ای یکی از مهم ترین مصادیق جنایات شبه عمد دانسته اند.427728 البته گروهی نیز معتقدند ضمان مورد بحث در این ماده می تواند ضمان ناشی از جنایت عمد یا شبه عمد باشد.1424564 | |||
عنصر مادی این جرم عبارت است از ترساندن به نحوی که موجب زوال اراده و اختیار مجنی علیه گردد.1424560 در خصوص شرایط تاثیر این ترس در ایجاد مسئولیت، عده ای تاکید کرده اند که لازم است ترساندن عامل اصلی وقوع جنایت باشد و عامل مستقل دیگری نظیر حمله یک حیوان در حین فرار در وقوع جنایت موثر نباشد.353204 همچنین این ترس باید به اندازه ای باشد که در اراده فرد تاثیر بگذارد. لذا اگر کسی دیگری را بترساند و او در اثر ترس خود را از جایی پرت کند بی آن که اختیار و اراده او در حین پریدن زایل شده باشد، نمی توان تلف را مستند به فعل ترساننده دانسته و او را سببی اقوی تلقی کرد.834480همچنین در فرضی که فرد در اثر ترسیدن مرتکب رفتاری شود که منجر به جنایت بر ثالث گردد نیز باید مجدداً ترساننده را ضامن دانست.356288 | |||
از دیگر شرایط این ماده آن است که ترساندن باید موجب فرار مرتکب یا سر زدن حرکتی از او باشد. لذا اگر ترساندن فقط موجب ورود شوک به مجنی علیه گشته و در اثر این شوک وی از جایی سقوط نماید، نمی تواند مشمول این ماده شود.4761976 | |||
از سوی برخی از نویسندگان به این نکته تاکید شده است که شرط [[ضمان]] فرد ترساننده، همان ترساندن است نه ترسیدن. بنابراین اگر مجنی علیه بدون اینکه اقدامی در جهت ترساندن وی صورت گیرد، هراسان شده و منجر به وارد آمدن صدمه به دیگری شود، دیگری را نباید مسئول دانست.726900 | |||
== سوابق فقهی == | |||
در خصوص تاثیر ترساندن دیگری در وقوع یک جنایت، فقها قائل به تفکیک میان حالتی که در نتیجه ترساندن مجنی علیه، اراده او زایل شود و حالتی که این اراده همچنان باقی بوده و جنایت واقع شود، شده اند. در حالت دوم که اخافه فقط موجب فرار فرد شده و اراده او را زایل نکرده است، جنایت را باید مستند به خود فرارکننده دانست.853112 | |||
== انتقادات == | |||
در خصوص حکم این ماده میان فقها نظرات مختلفی مطرح شده است.711596گروهی محدود کردن مسئولیت فرد ترساننده به مواردی که در ان اختیار مجنی علیه زایل می شود را امری قابل انتقاد دانسته اند. ممکن است در مواردی مجنی علیه با وجود اختیار و از روی ترس مرتکب رفتاری شود که منجر به آسیب او گردد و عرفاً نیز بتوان ترساننده را ضامن تلقی کرد.352900 لذا این گروه معتقدند بتر بود که معقول بودن رفتار مجنی علیه جایگزین از میان رفتن اراده وی باشد.4762828 | |||