پایش رویه قضایی در جوهره سیره عقلا
 | |
| عنوان | پایش رویه قضایی در جوهره سیره عقلا |
|---|---|
| نویسنده | معین غلامعلی پور احمد باقری |
| محور موضوعی | حقوق عمومی |
| سال نشر | ۱۴۰۳ |
| منتشر شده در | نشریه پژوهش های حقوقی |
| دوره | ۲۳ |
| شماره | ۵۷ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
پایش رویه قضایی در جوهره سیره عقلا مقاله ای از معین غلامعلی پور و احمد باقری که در فروردین 1403 و در شماره 23 فصلنامه نشریه علمی پژوهش های حقوقی منتشر شده است.
چکیده
آرای مکرر قضایی در موارد مشابه به رویه قضایی مشهور است. این واقعه به‌عنوان یکی از منابع حقوق نقش پررنگی در تکامل و تعالی حقوق جوامع دارد، هرچند حقوق ایران هم از این امر مستثنی نیست اما نقش آن تنها به صدور رأی وحدت رویه در دیوان عالی کشور خلاصه شده که از آن به‌عنوان رویه قضایی به مفهوم اخص یاد می‌شود اما از پرسش‌هایی که همیشه مطرح بوده این است که چرا رویه قضایی به مفهوم اعم جایگاه مناسبی در حقوق ایران نداشته؟ و چرا نسبت به اجرای آن در نظام قضایی ایران هیچ تلاشی صورت نگرفته است؟ از این نظر که حقوق ایران نشئت‌گرفته از فقه اسلامی است به‌زعم بسیاری دلیل این امر عدم همخوانی رویه قضایی با قواعد اسلامی بوده تا جایی که شماری از حقوق‌دانان نیز منکر مبانی رویه قضایی در حقوق اسلام شده‌اند. در این پژوهش که به روش تحلیلی، توصیفی گردآوری‌شده، ضمن بررسی سیره عقلا و فلسفه آن به تبیین کارکردهای رویه قضایی و سیره نیز پرداخته شده، همچنین با بررسی سنخیت سیره عقلا و رویه قضایی، احراز شد که سیره عقلا از مبانی اصیل رویه قضایی به شمار می‌رود و بدین ترتیب نمی‌توان مانعی برای به‌کارگیری رویه قضایی به مفهوم اعم (رویه قاعده‌ساز) در نظام قضایی ایران متصور شد.
کلیدواژه ها
- رویه قضایی
- سیره عقلا
- رأی وحدت رویه
- مصالح نظامیه
- فقه و حقوق