پیشگیری از بزه دیدگی کودکان خیابانی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
پیشگیری از بزه دیدگی کودکان خیابانی
عنوانپیشگیری از بزه دیدگی کودکان خیابانی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوفاطمه محمدنژادلفمجانی
استاد راهنماحسین میر محمد صادقی
استاد مشاورمهدی صبوری پور
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۹
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



پیشگیری از بزه دیدگی کودکان خیابانی عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه محمدنژادلفمجانی، با راهنمایی حسین میر محمد صادقی و با مشاوره مهدی صبوری پور در سال ۱۳۹۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

پدیده کودکان خیابانی یکی از اسف بار ترین آسیب های اجتماعی به شمار می آید .شرایط نامطلوب خانوادگی ، اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی هرکدام به تنهایی و یا در کنار یکدیگر می توانند سبب پیدایش و گسترش آن گردند. ضعف جسمانی ،سن کم ، نداشتن پشتیبان ، تجربه برای برخورد درست با مشکلات روزمره ، نیاز عاطفی به مهرورزی و مورد مهر واقع شدن سبب آسیب پذیری بیش از پیش کودکان خیابانی در برابر محیط پر خطر و نا امن خیابان است. اهمیت بررسی و آسیب شناسی موضوع و تلاش در جهت ارایه راهکارهای پیشگیرانه از بروز و گسترش کودک خیابانی و بزه دیدگی و بزهکاری ایشان با رویکرد حمایتی دغدغه جوامع دانشگاهی و متولیان ساماندهی امور کودکان بی پناه در سطح جهانی و کشورهاست . مطالعات نظری و تحلیلی بسیاری نیز توسط دانشجویان در رشته های جامعه شناسی، حقوق، روانشناسی و . . . . در قالب پایان نامه و رساله ، پژوهش های میدانی یا کتابخانه ای در ایران و جهان انجام و مقالات متعددی نیز از سوی اساتید در این زمینه تدوین و منتشر گردیده است . مبنای تحقیق این پایان نامه بررسی سوابق مطالعاتی داخلی ، دو مورد مقاله خارجی و بررسی قوانین خارجی و داخلی با موضوع حمایت از کودکان مانند کنوانسیون جهانی حقوق کودک و مراجع ذیربط آن در داخل کشور ، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب ۱۳۹۹ ، قانون آیین دادرسی کیفری جدید و آیین نامه ساماندهی کودکان خیابانی مصوب ۱۳۸۴ بوده است . نتایج بدست آمده بیانگر عملکرد و روابط ناموزون مولفه های نظام اجتماعی مانند مشکلات و فقر اقتصادی ، بیکاری سرپرست خانواده ، جمعیت خانوار ، تنش و ناآرامی محیط خانه به دلیل اعتیاد ، بدرفتاری ، بزهکاری و زندانی بودن والدین ، طلاق پدر و مادر و . . . . از عوامل پناه بردن کودکان به خیابان است . ماوی گزیدن کودکان در خیابان امکان سوء استفاده یا خرید و فروش شدن از سوی باندهای تکدی گری ، توزیع مواد مخدر ، قاچاق انسان ، یا روسپیگری برای دختران را فراهم می نماید . ابتلا به بیماری های جسمی و روحی مانند پرخاشگری یا تمایل به ورود در دسته های بزهکاری و نهایتا بزه دیدگی های گوناگون ، از ره آوردهای حتمی خیابانی شدن کودکان است . مقابله با این آسیب پیچیده و دشوار نیازمند سیاستگذاری های کلی و چندجانبه در قالب راهکارهای بلندمدت و کوتاه مدت است. .راهکارهای بلند مدت که می بایست در راستای حذف عوامل خیابانی شدن کودکان باشد مانند سامان دادن به وضعیت نابسامان معیشتی و اقتصادی مردم ، رفع بیکاری ، تامین حداقل های رفاه اجتماعی برای اقشار کم درآمد باشند منطبق بر موضوع این پایان نامه نیست. لیکن راهکارهای میان مدت و کوتاه مدت از جمله متمرکز نمودن نهاد های چندگانه متولی ساماندهی کودکان خیابانی در یک مرجع واحد با پیش بینی و تخصیص بودجه را می توان نقطه عطفی در رسیدن به هدف این نوشتار که پیشگیری از بزه دیدگی کودکان خیابانی است ، تصور نمود. ترسیم نقشه راهی کارآمد از طریق مشارکت دادن نهادهای غیردولتی مردم نهاد حامی کودکان خیابانی و نیز بهره مندی از سرمایه های مالی و انسانی ایشان نیز در ساماندهی و کاهش آمار کودکان خیابانی گامی ارزنده خواهد بود . بهره برداری از ظرفیت های صدا و سیمای جمهوری اسلامی جهت تدوین و تهیه و پخش برنامه های آموزشی در زمینه هشدار سازی عموم مردم نسبت به وضعیت کودکان خیابانی و آگاه سازی کودکان از حقوق اولیه خویش اقدام مفید دیگری در رسیدن به نتایج مطلوب خواهد شد .جلب همکاری مددکاران اجتماعی کارآزموده و تیم پزشکی متخصص در زمینه امراض جسمی و روحی کودکان حاضر در مراکز نگهداری ضرورتی اجتناب ناپذیر خواهد بود . باز اجتماعی نمودن کودکان خیابانی نیز اقدامی پیشگیرانه از بزه دیدگی مکرر این کودکان بی پناه است

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان فهرست مطالب صفحه مقدمه

الف بیان مساله

ب اهمیت و ضرورت پژوهش

پ اهداف پژوهش

ت پیشینه ی پژوهش ۳ ث جنبه نوآوری در پژوهش ۴ ج سوالات تحقیق

چ فرضیات پژوهش

ح روش تحقیق

خ ساماندهی پژوهش

فصل اول : مفاهیم و ادبیات پژوهش ۷ مبحث اول: تعاریف کودکان خیابانی

گفتار اول: تعاریف کودکان خیابانی در چارچوب نظری

گفتار دوم :کودکان خیابانی در چارچوب اسناد حقوقی ۱۰ گفتار سوم : آمارکودکان خیابانی ۱۲ مبحث دوم : مفهوم بزه دیدگی ۱۳ گفتار اول : سیر تکامل بزه دیده شناسی ۱۴ الف پیشگامان مسیر بزه دیده شناسی ۱۴ ب سهم مردم عادی در حمایت از بزه دیدگان ۱۶ گفتار دوم : اقسام بزه دیده شناسی ۱۷ گفتار سوم : گونه های بزه دیدگان

گفتار چهارم : نظریه ها ی بزه دیدگی ۱۹ گفتار پنجم : رویکردی متفاوت در محافظت کودکان از بزه دیدگی ۲۲ مبحث سوم : مروری بر برخی از مطالعات و مقالات با محوریت کودکان خیابانی ۲۳ فصل دوم : عوامل پدید آیی کودکان خیابانی و پیامدهای آن ۳۶ مبحث اول : چارچوب نظری ۳۷ گفتار اول : بی سازمانی اجتماعی ۳۸ گفتاردوم : فرضیه مدرنیزاسیون ۴۳ گفتارسوم : نظریه فرهنگ فقر ۳۱ مبحث دوم : عوامل زمینه ساز پدید آیی کودک خیابانی ۴۴ گفتار اول : عوامل خانوادگی ۴۴ گفتار دوم : عوامل اقتصادی

گفتار سوم : عوامل فردی ۴۶ گفتار چهارم : حاشیه نشینی ۴۷ مبحث سوم : پیامدهای زندگی کودکان در خیابان

گفتار اول : مشکلات اجتماعی و فردی

گفتار دوم : بزه دیدگی کودکان خیابانی

گفتار سوم بزه دیدگی ثانویه کودکان خیابانی در فرآیند کیفری ۵۲ گفتار چهارم: پیامدهای بزه دیدگی کودکان خیابانی

مبحث چهارم:مصادیقی از قاتلان زنجیره ای که دردوران کودکی بزه دیده شدند

فصل سوم : قوانین و اقدامات داخلی و بین المللی حامی حقوق کودکان ۵۶ مبحث اول : حقوق کودک در جمهوری اسلامی ایران ۵۷ گفتار اول : حقوق کودکان در اسلام ۵۷ گفتار دوم : حقوق کودک در قانون اساسی ۶۰ مبحث دوم : اقدامات بین المللی درحمایت ازحقوق کودکان ۶۱ گفتار اول :کنوانسیون جهانی حقوق کودک

بند اول :کمیته حقوق کودکان

بند دوم : مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک در جمهوری اسلامی ایران ۶۶ الف وظایف و اختیارات مرجع ملی

ب شورای هماهنگی مرجع ملی ۶۷ پ وظایف و اختیارات شورای هماهنگی ۶۸ ت کارگروه های کارشناسی مرجع ملی

ث گزارشات ارایه شده ایران به کمیته ۶۸ ج سند ملی حقوق کودک

چ راه اندازی کلینیک حقوق کودک در استانها

گفتار دوم : تمرکز بر حقوق بزه دیده در قوانین بین المللی

بند اول : مصوبات کمیته وزراء شورای اروپا ۷۱ بند دوم : اعلامیه اصول اساسی دادگستری برای قربانیان جرم و سوء استفاده از قدرت

مبحث سوم : رویکردهای حمایتی از کودکان بزه دیده در قوانین

گفتار اول : حقوق بزه دیده در قانون آیین دادرسی کیفری جدید

گفتار دوم : حقوق بزه دیده در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۷۴ مبحث چهارم : مقررات و قوانین در زمینه کودکان خیابانی ۷۴ فصل چهارم: پیشگیری از بزه دیدگی کودکان خیابانی ۷۷ مبحث ا ول : پیشگیری کنشی از بزه دیدگی

گفتار اول : پیشگیری اجتماعی از بزه دیدگی کودکان

گفتار دوم : پیشگیری وضعی از بزه دیدگی کودکان ۸۰ مبحث دوم : پیشگیری واکنشی از بزه دیدگی کودکان خیابانی ۸۰ گفتار اول: پیشگیری تقنینی ۸۱ گفتار دوم : پیشگیری قضایی ۸۱ گفتار سوم : پیشگیری اجرایی از بزه دیدگی کودکان ۸۱ مبحث سوم : پیشگیری مشارکتی از بزه دیدگی کودکان ۸۲ مبحث چهارم : مر اکز فعال در راستای پیشگیری از بزه دیدگی کودکان ۸۳ نتیجه گیری ۸۶ فهرست منابع ۹۱

کلیدواژه ها

  • کودکان خیابانی
  • بزه دیدگی
  • سیاست گذاری پیشگیرانه