پیشگیری از خسارات زیست‌محیطی در پرتو طرح 2001 کمیسیون حقوق بین‌الملل مبنی بر پیشگیری از آسیب فرامرزی ناشی از فعالیت‌های خطرناک
پیشگیری از خسارات زیست‌محیطی در پرتو طرح 2001 کمیسیون حقوق بین‌الملل مبنی بر پیشگیری از آسیب فرامرزی ناشی از فعالیت‌های خطرناک نام مقاله ای است از علی مشهدی و عطیه شاه حسینی که در شماره دو دوره چهل و شش (تیر 1395) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
دولت‌ها با استفاده از اصل حاکمیت همیشه مجاز به اقدام به هر گونه فعالیتی با این دستاویز که توسط حقوق بین‌الملل منع نشده است، نیستند. بنابراین برابر روند فعلی دیگر دولت‌ها تنها در خصوص ارتکاب اعمال متخلفانه مسئولیت نمی‌یابند و در مورد اعمال منع‌نشدۀ فوق‌العاده خطرناک که خطر بروز صدمات برون‌مرزی محتمل نیز دارند، ممکن است صاحب مسئولیت در زمینۀ پیشگیری و به حداقل رساندن صدمات ناشی از بروز حادثه شوند. تجربه و یافته‌های علمی بیانگر این است که باید اقدامات پیشگیرانه در ارتباط با محیط زیست هم به دلایل زیست‌محیطی و هم اقتصادی به‌عنوان «قاعدۀ طلایی» مورد توجه واقع شود، چراکه این موضوع تضمین‌کنندۀ عدم ورود خسارت به محیط زیست است. این اقدام به‌علت هزینه‌های گران در مقابل جبران خسارت وارده از نظر اقتصادی نیز توجیه‌پذیر است. این واقعیتی اساسی است که هدف اساسی همۀ معاهدات بین‌المللی زیست‌محیطی پیشگیری از تخریب و آلودگی ابعاد مختلف محیط زیست است. با توجه به اینکه وظیفۀ تدوین و توسعۀ حقوق بین‌الملل بر عهدۀ کمیسیون حقوق بین‌الملل است و از آنجا که بحث پیشگیری از خسارات زیست‌محیطی از موضوعات پراهمیت جهان امروز محسوب می‌شود، از اواخر دهۀ 1970 کمیسیون تلاش خود را برای تهیۀ پیش‌نویس کنوانسیونی جامع در زمینۀ پیشگیری از خسارات زیست‌محیطی فرامرزی آغاز کرد.
کلیدواژه ها
- اعمال منع نشده
- پیشگیری
- خسارت زیست محیطی
- کمیسیون حقوق بین الملل
- مسئولیت دولت ها