چالش های اطاله دادرسی در نظام کیفری ایران و تاثیر آن برحقوق متهم

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
چالش های اطاله دادرسی در نظام کیفری ایران و تاثیر آن برحقوق متهم
عنوانچالش های اطاله دادرسی در نظام کیفری ایران و تاثیر آن برحقوق متهم
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوسیدمعین رضوی
استاد راهنماسیروس ضرغامی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس



چالش های اطاله دادرسی در نظام کیفری ایران و تاثیر آن برحقوق متهم عنوان پایان نامه ای است که توسط سیدمعین رضوی، با راهنمایی سیروس ضرغامی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس دفاع گردید.

چکیده

اطاله دادرسی در رسیدگی های کیفری برخلاف رسیدگی های حقوقی به هیچ وجه قابل توجیه و دفاع نمی باشد، چرا که رسیدگی با تاخیر و با گذشت مدت طولانی از تاریخ وقوع جرم اثر بازدارندگی و ارعابی مجازات را از بین برده و موجبات تجری افراد به ویژه مجرمین حرفه ای و یاس و نومیدی مردم و بی اعتمادی آن ها به دستگاه قضایی را فراهم می کند. اطاله دادرسی به خصوص در امر کیفری یکی از مصادیق بارز نقض حقوق متهم است که باید مورد توجه قانون گذار در تدوین مقررات دادرسی کیفری قرار گیرد. با تصویب قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ این سوال مطرح شد که آیا به بحث اطاله دادرسی و یا همان اصل سرعت در دادرسی دراین قانون توجه شده است یا خیر؟ در این پژوهش تلاش گردیده در پاسخ به این سوال و با هدف شناسایی نقاط ضعف و قوت این مبحث در آیین دادرسی کیفری جدید، عوامل اطاله زای دادرسی در راستای حقوق متهم و تاسیسات حقوقی جدید در این قانون که مستقیما باعث تسریع در دادرسی و حذف پرونده می شوند ضمن مختصر مقایسه ای با قانون سابق، مورد تحلیل قرار می گیرند. در انتهاء نیز میزان کارآمدی قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ در راستای اصل سرعت و علل عدم کارآمدی این اصل بررسی و پیشنهاداتی درجهت نیل به این اصل بیان گردد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب چکیده

مقدمه

الف) بیان مساله

ب) پیشینه تحقیق

ج) سوال های تحقیق

بند اول) سوال اصلی تحقیق:

بند دوم) سوال های فرعی تحقیق:

فصل اول:

کلیات؛ مفاهیم و مبانی

مبحث اول: مفاهیم

گفتار اول: حقوق متهم

گفتار دوم: اطاله دادرسی:

گفتار سوم: استانداردهای دادرسی

گفتار چهام: دادرسی منصفانه

مبحث دوم: مبانی

گفتار اول: مبانی تسریع در رسیدگی

گفتار دوم: مبانی اطاله دادرسی

بند اول: دقت در رسیدگی

بند دوم: نقض یا ابهام قوانین

گفتار سوم: مبانی حقوق متهم

بند اول: مبانی فقهی حقوق متهم

بند دوم: مبانی قانونی حقوق متهم

فصل دوم:

چالش های اطاله دادرسی در فرآیند رسیدگی و تاثیر آن بر حقوق متهم

مبحث اول: چالشهای مربوط به حق تفهیم اتهام و ذکر دلایل آن به متهم

گفتار اول: مبانی قانونی حق تفهیم اتهام

بند اول: قانون اساسی

بند دوم: قانون آیین دادرس–ی ک–یفری مصوب ۱۳۷۸

بند سوم: قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲

گفتار دوم: ارکان حقوق متهم در تفهیم اتهام

بند اول: فوری بودن تفهیم اتهام

بند دوم: کتبی بودن تفهیم اتهام

بند سوم: مستدل بودن تفهیم اتهام

بند چهارم: صریح بودن تفهیم اتهام

بند پنجم: منع تاخیر از تفهیم اتهام

مبحث دوم: چالش های مربوط به اختلاف نظرهای قضایی میان دادیار و بازپرس

گفتار اول: عدم اخذ تامین مناسب و متواری شدن متهم

گفتار دوم: افشای تحقیقات مقدماتی

گفتار سوم: نیابت قضایی و تاثیر آن بر روند دادرسی

گفتار چهارم: حاشیه‏نویسی و صدور دستورات کلی یا ناقص یا تکراری ۵۰ مبحث سوم: چالش های مربوط به اقدامات کارمندان اداری شعب ۵۰ گفتار اول: بی‏دقتی در تحویل و ثبت لوایح

گفتار دوم: تشکیل بدل‏های ناقص از پرونده‏ها

گفتار سوم: ناخوانا بودن و به کار بردن الفاظ مبهم در متن اخطاریه‏ها

گفتار چهارم: عدم اجرای سریع و به موقع دستورات و ارسال نامه‏ها و پرونده‏ها

گفتار پنجم: مفقود شدن پرونده‏

گفتار ششم: نظم نداشتن بایگانی راکد

گفتار هفتم: عدم اعزام زندانی به دادگاه‏ها در وقت مقرر

گفتار هشتم: بهره‏برداری شخصی از وقت اداری

مبحث چهارم: چالش های مربوط به اقدامات ناشی از اشخاص مرتبط با دستگاه قضایی

گفتار اول:ضابطان دادگستری

بند اول: ابلاغ نکردن درست و به موقع اوراق قضایی

بند دوم: عدم اجرای سریع و صحیح دستورات قضایی

بند سوم: استفاده از سربازان وظیفه جهت انجام امور قضایی

بند چهارم: عدم دستگیری به موقع متهمین

بند پنجم: عدم بازجویی صحیح و اصولی

بند ششم: غفلت و مسامحه در کشف جرم و حفظ آثار آن

گفتار دوم:کارشناسان دادگستری

بند اول: تاخیر و تعلل در ارایه نظریات کارشناسی

بند دوم: ارایه نظریات مبهم،کلی یا ناقص

بند سوم: اعلام نکردن موارد رد کارشناسی

بند چهارم: عدم حضور در وقت مقرر

گفتار سوم: پزشکی قانونی‏

بند اول: تعلل در ارایه خدمات به موقع

بند دوم: عدم اعلام قطعی و دقیق نظر کارشناسی

بند سوم: اعزام ارباب رجوع به مراکز خارج از سازمان پزشکی قانونی

گفتار چهارم: وکلا

بند اول: امتناع از حضور به موقع در جلسات رسیدگی

بند دوم: دخالت وکیل خارج از حدود اختیارات اعطایی

بند سوم: به تاخیر انداختن جلسات دادرسی

گفتارپنجم: گواهان‏

بند اول: ادای شهادت کذب و مبهم

بند دوم: عدم حضوردردادگاه وامتناع از ادای شهادت

بند سوم: مخفی داشتن سابقه محکومیت گواه

گفتار ششم:اصحاب دعوا

بند اول: مراجعه نکردن به وکیل یا مشاور حقوقی

بند دوم: انتقال دعاوی به شرخرها

بند سوم: نداشتن آگاهی کافی از قوانین و اصول حقوقی

بند چهارم: طرح دعاوی واهی و بی‏ربط

بند پنجم: جلوگیری ازابلاغ واقعی

بند ششم: مجهول المکان بودن متهم

فصل سوم:

راه کارهای مقابله با اطاله ی دادرسی و تاثیر آن بر حقوق متهم

مبحث اول: استفاده از عامل زمان در مقابله با اطاله دادرسی

گفتار اول: نقش مدیریت در جلوگیری از اطاله دادرسی

گفتار دوم: راهکارهای مدیریت زمان در جلسهی دادرسی

بند اول: مدیریت زمان پیش از جلسه ی دادرسی

بند دوم: مدیریت زمان در جلسه ی دادرسی

مبحث دوم: تاسیسات حقوقی جدیدآیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ در راستای مقابله با اطاله دادرسی

گفتار اول: طرح دعوا یا کیفرخواست شفاهی

گفتار دوم: نهاد میانجیگری و صلح و سازش

گفتار سوم: محدود کردن بازداشت موقت

گفتار چهارم: تعقیب متهم مجنون

گفتار پنجم: قرار بایگانی پرونده

گفتار ششم: قرار توقف تحقیقات

نتیجه گیری

فهرست منابع

الف) منابع فارسی

ب) منابع لاتین:

کلیدواژه ها

  • دادرسی
  • حقوق متهم