چالش های حق بر تابعیت در نظام بین المللی حقوق بشر و ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
چالش های حق بر تابعیت در نظام بین المللی حقوق بشر و ایران
عنوانچالش های حق بر تابعیت در نظام بین المللی حقوق بشر و ایران
رشتهحقوق بشر
دانشجومحمد مهدی ابراهیمی نصر
استاد راهنمارضا اسلامی، امیر نیک پی
استاد مشاورسیدهادی محمودی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۲
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی


چالش های حق بر تابعیت در نظام بین المللی حقوق بشر و ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد مهدی ابراهیمی نصر، با راهنمایی رضا اسلامی و امیر نیک پی و با مشاوره سیدهادی محمودی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

تابعیت از جمله حقوق انسان هاست که در طول تاریخ با عناوین مختلف در نسبت با حکومت ها برای بشریت وجود داشته است. حق بر تابعیت، با گسترش حقوق بین الملل و سرانجام با تدوین حقوق انسانی در قالب اعلامیه جهانی حقوق بشر به رسمیت شناخته شد و بعدها در کنوانسیون های بین المللی مسایل آن مورد پیگیری قرار گرفت و با قوانینی که دولت ها برای آن وضع کردند وارد مرحله جدیدی شد.دولت ها با تعیین ضوابط اعطای تابعیت، اشخاص را به دو دسته تبعه و بیگانه تقسیم کرده و حقوق اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را بر اساس آن برای افراد در نظر گرفته اند.ایران نیز همانند دیگر کشورها برای تعیین ضوابط مربوط به تابعیت در محیط سرزمینی خود، به وضع قوانینی در این خصوص از دوره مشروطیت تاکنون پرداخته است.سوالی که مطرح است اینکه شناسایی و اعمال این حق بشری در نظام بین المللی حقوق بشر و نظام حقوقی ایران از دوران شناسایی این حق، با چه چالش هایی مواجه بوده است و برای حل موضوعات مرتبط با تابعیت، چه راهکارهایی در نظام حقوقی جهانی و نظام حقوق ایران اندیشه شده است؟این پژوهش با روش توصیفی–تحلیلی، ضمن بیان قواعد کلی حاکم بر حق تابعیت، چالش هایی نظیر بی تابعیتی، تابعیت مضاعف و سلب تابعیت را در نظام بین المللی حقوق بشر و حقوق ایران مورد بررسی قرار داده و مشخص کرده است که راه حل این چالش ها در ایجاد رویکرد واحد در سطح جهانی در خصوص حق تابعیت و تلاش برای گسترش فرهنگ حقوق بشر و به دنبال آن مطالبه از دولت های جهان و دولت ایران برای اصلاح قوانین و فرآیندهاست تا هیچ انسانی از حقوق خود در مورد تابعیت محروم نماند.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

الف سوال اصلی

ب سوالات فرعی

ج سابقه و پیشینه پژوهش

د ضرورت انجام پژوهش

ه روش تحقیق

و ساماندهی تحقیق

فصل اول چشم اندازی به بایسته های حق بر تابعیت

مبحث اول مفهوم حق تابعیت

گفتار اول تاریخچه مفهوم حق تابعیت

گفتار دوم مفهوم تابعیت

بند اول تابعیت در لغت:

بند دوم تابعیت در اصطلاح حقوقی:

گفتار سوم کلیات حق تابعیت

بند اول شرایط تحقق تابعیت

الف شخص

ب جمعیت تشکیل دهنده دولت

بند دوم آثار حق تابعیت

گفتار چهارم منابع حق تابعیت

بند اول منابع بین المللی حق تابعیت

بند دوم منابع داخلی حق تابعیت

مبحث دوم شرایط تحقق تابعیت

گفتار اول اصول حاکم بر تابعیت

گفتار دوم به دست آوردن تابعیت

الف قاعده خون

ب قاعده خاک

گفتار سوم از دست دادن تابعیت

بند اول راه های ایجاد بی تابعیتی

الف) علتی که به اراده شخص برمی گردد

ب) عللی خارج از اراده شخص

بند دوم آثار بی تابعیتی

گفتار چهارم تغییر تابعیت

الف تغییر ارادی

ب تغییر غیر ارادی

گفتار پنجم تابعیت مضاعف

علل ایجاد چند تابعیتی

راه علاج تابعیت مضاعف

فصل دوم چالش های حق تابعیت در نظام بین المللی حقوق بشر

مبحث اول چالش های شناسایی حق تابعیت در نظام بین المللی حقوق بشر

گفتار اول چالش های منابع بین المللی حق تابعیت و الزام آوری آنها

گفتار دوم فقدان وحدت نظر بین المللی درباره ابعاد حق تابعیت

مبحث دوم چالش های اعمال حق تابعیت در نظام بین المللی حقوق بشر

گفتار اول بحران بین المللی بی تابعیتی

گفتار دوم چالش های بین المللی تابعیت مضاعف

گفتار سوم چالش های سلب تابعیت

فصل سوم ابعاد شناسایی وچالش های حق تابعیت در نظام حقوقی ایران

مبحث اول جایگاه حق تابعیت در نظام حقوقی ایران

گفتار اول تاریخچه شناسایی حق تابعیت در ایران

گفتار دوم منابع حق تابعیت در حقوق ایران و چالش های آن

بند اول قانون اساسی

بند دوم قوانین عادی

بند سوم رویه قضایی

بند چهارم بخشنامهها و آیین نامهها

بند پنجم اسناد دیگر

مبحث دوم قوانین پیرامون به دست آوردن تابعیت ایران و چالش های آن

گفتار اول تابعیت اصلی

بند اول اعطای تابعیت ایران براساس قاعده خون

بند دوم وضعیت تابعیت فرزندان مادران ایرانی

بند سوم اعطای تابعیت ایران براساس قاعده خاک

گفتار دوم تابعیت اکتسابی

بند اول شرایط شکلی به دست آوردن تابعیت ایران

بند دوم آثار به دست آوردن تابعیت ایران

چالش های تابعیت مضاعف در خصوص تصدی مسیولیت های دولتی

آثار به دست آوردن تابعیت ایران برای اولاد و همسر

مبحث سوم از دست دادن تابعیت ایران و چالش های آن

گفتار اول از دست دادن ارادی تابعیت ایرانی

گفتار دوم از دست دادن غیر ارادی تابعیت ایرانی

مبحث چهارم بازگشت به تابعیت ایران

نتیجه گیری:

فهرست منابع

Abstract

کلیدواژه ها

  • تابعیت
  • حقوق بشر
  • تابعیت مضاعف
  • بی تابعیتی
  • حقوق ایران
  • نظام بین المللی حقوق بشر