چالش های قانون بکارگیری سلاح با نگاهی به رویه قضایی

عنوان	چالش های قانون بکارگیری سلاح با نگاهی به رویه قضایی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	حمید رضا نادهی
استاد راهنما	حسام قپانچی
استاد مشاور	عبدالرضا جوان جعفری
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه فردوسی مشهد

چالش های قانون بکارگیری سلاح با نگاهی به رویه قضایی عنوان پایان نامه ای است که توسط حمید رضا نادهی، با راهنمایی حسام قپانچی و با مشاوره عبدالرضا جوان جعفری در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد دفاع گردید.

چکیده

سازمان های نظامی به عنوان ابزاراقتدار حکومت ها، نقش مهمی درتامین امنیت، صیانت از حقوق فردی و اجتماعی افراد ایفا می کنند. بدین سبب نیروی پلیس به جهت برخورداری ازحمایت حاکمیت وداشتن ابزار قدرت، همواره درمعرض آسیب اقتدارگرایی قرار دارد. می توان گفت ازجمله چالش های تامین امنیت درحوزه حقوق شهروندی، به–کارگیری ابزارتهاجمی وسلاح جنگی برای کشف جرم وتعقیب متهم است. هرچند قانون گذار برای پیشگیری ازخسارت های ناشی ازبکارگیری سلاح ومحدود نمودن اختیارمامورین مقرراتی وضع کرده است. ولی بااین وصف یکی ازمهمترین جرایمی که اهداف نیروهای مسلح وحقوق شهروندی افراد جامعه را تهدید می کند. تیراندازی غیرقانونی مامورین می باشد. نتایج پژوهش براساس ملاحظه پرونده هایی که نزد مراجع قضایی تشکیل می شود، منابع حقوقی وتحلیل مفادقانون حاکی ازآن است که گاهی مامور در مواجهه با برخی جرایم نسبت به تشخیص مصداق قانونی به کارگیری سلاح دچاراشتباه می شود ویا متناسب نبودن ضوابط بکارگیری سلاح با نوع جرایمی که دربسترجامعه حادث می گردد ودیگر عواملی که به آن پرداخته شده، او را در انجام ماموریت باچالش مواجه می کند. وگاهی ابهام درتعبیر و تفسیرعبارات قانون، مراجع قضایی را باچالش قانونی مواجه می سازد. این تحقیق درپی آن است که جهات علمی و کاربردی این چالش ها را موردبررسی قرارداده ودرحدممکن راهکارهایی برای رفع نقایص ارایه نماید. درراستای بررسی چالش های قانون، سعی شده آرای محاکم نظامی ونظرات مشورتی به عنوان رویه جاری نظام عدالت کیفری ارایه ومورد توجه قرارگیرد.واژگان کلیدی: مامورین مسلح، امنیت، به کارگیری سلاح، چالش ها،کرامت انسان، حقوق شهروندی

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه۱بیان مساله و تبیین موضوع۴ضرورت انجام پژوهش۵اهداف تحقیق۶پیشینه تحقیق۷سوالات تحقیق۸فرضیات تحقیق۸روش تحقیق۸پلان پژوهش۹بخش اول:مفاهیم کلی پژوهش وچالش مبنایی قانون به کارگیری سلاح ۱۰فصل اول: بررسی مفاهیم قانون به کارگیری سلاح وماموریت مامورین ۱۰گفتار اول: پیشینه تقنینی به کارگیری سلاح ۱۰مبحث اول: قوانین و مقررات پس ازانقلاب۱۱بند اول: آیین نامه پاسداری نیروهای مسلح:۱۱بند دوم: قانون به کارگیری سلاح توسط نیروهای مسلح در موارد ضروری مصوب ۱۳۷۳۱۲بند سوم: دستورالعمل خدمتی گارد محیط زیست مصوب ۱/۱/۷۵ ۱۲بند چهارم: آیین نامه اجرایی بند

ماده۳ قانون به کارگیری سلاح مصوب ۳۰/۴/۸۱ هیات وزیران۱۳بند پنجم: قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۹/۱۰/۱۳۸۲۱۳بندششم: آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور مصوب ۱۳۸۴ ۱۳مبحث دوم: قلمرو قانون به کارگیری سلاح و آیین نامه ی پاسداری ۱۴گفتاردوم: ماموران موضوع قانون وماموریت آنها

مبحث اول: مفهوم ماموربانگاه به سابقه تقنینی ۱۷بند اول: قانون استخدام کشوری (۱۳۰۱–۱۳۴۵) ۱۸بند دوم: قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۱۸بند سوم: قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح ۱۹مبحث دوم: ماموران مسلح موضوع قانون به کارگیری سلاح و چالش قانونی۲۰بند اول: ماموران مسلح نظامی۲۱بنددوم: وظایف وماموریت ها:۲۲۱–۲ وظایف انتظامی:۲۳۲–۲ وظایف قضایی۲۳بندسوم: چالش مربوط به ماموران مسلح غیرنظامی ۲۶فصل دوم: چالش مبنایی قانون، مواجهه رویکردامنیتی باحقوق شهروندی وکرامت انسان ۲۹گفتاراول: تبیین مفهوم امنیت وکرامت انسان ۳۰مبحث اول: مفهوم لغوی واصطلاحی امنیت ۳۰مبحث دوم: تبیین مفهوم کرامت انسان ۳۲مبحث سوم: اتکای نظام جمهوری اسلامی ایران برکرامت وارزش والای انسان ۳۳گفتاردوم: بسترهای مواجهه رویکردامنیتی– انتظامی باحقوق شهروندی ۳۵مبحث اول: ایست وبازرسی وچالش رویه قضایی ۳۷مبحث دوم: گشت های نامحسوس نیروی انتظامی و طرح مظنون گیری ۴۰مبحث سوم: اتکاء قانون به ظن و گمان درتیراندازی به سوی وسیله نقلیه ۴۲مبحث چهارم: فقدان سیاست تقنینی، چالش تعیین مصادیق بکارگیری سلاح ۴۴مبحث پنجم: تیراندازی برخلاف مقررات ۴۶بخش دوم:چالش های نظری–کاربردی قانون به کارگیری سلاح ۴۹فصل اول: قواعدحاکم برقانون به کارگیری سلاح وچالش های آن ۴۹ گفتاراول:اصول حاکم برجوازتیراندازی ۵۰مبحث اول: اصل حفظ امنیت وآسایش عمومی ۵۰مبحث دوم: اصل ضرورت به کارگیری سلاح ۵۱مبحث سوم: اصل رعایت تناسب به کارگیری سلاح ۵۳مبحث چهارم: اصل تحذیر یا اعلام هشدار ۵۵گفتار دوم: مباحث حقوقی مرتبط بابه کارگیری سلاح ۵۷مبحث اول: حق یا تکلیف بودن به کارگیری سلاح وچالش مربوط به پاسخ کیفری ۵۷فرض اول:تخلف ازتکلیف به نحومثبت ۵۸فرض دوم:تخلف ازتکلیف به نحومنفی ۶۰مبحث دوم: حکم قانون و امرآمرقانونی وچالش مربوط ۶۴گفتارسوم:شرایط صلاحیت به کارگیری سلاح وچالش مربوط ۶۸مبحث اول: وظایف فرمانده درقبال مامورین ۶۹بند اول: احراز سلامت جسمانی و روانی ماموران ۶۹بند دوم: ارایه آموزش های لازم درراستای ماموریت های محوله ۷۰بند سوم: در اختیار قراردادن سلاح متناسب با ماموریت وتجهیزات لازم ۷۱بند چهارم: دستور به کارگیری سلاح برای مهار ناآرامی ها ۷۲مبحث دوم: وظایف ماموران دررابطه بابه کارگیری سلاح ۷۲بند اول: اعلام فقدان سلامت جسمی وعدم مهارت لازم به فرمانده ۷۲بنددوم: رعایت مراتب تیراندازی یااولویت حفظ دماء ۷۳بندسوم:چالش قانونی موضوع ۷۳فصل دوم :چالش مربوط به موارد وشرایط تیراندازی ۷۶گفتار اول: بررسی مصادیق قانونی به کارگیری سلاح ۷۶مبحث اول: تیراندازی نسبت به اشخاص وافرادپیاده ۷۷بنداول : چالش اجرایی جرایم مذکوردربند۴ ماده

قانون به کارگیری سلاح ۷۷بنددوم: تیراندازی به منظور توقیف زندانی و بازداشتی های متواری ۸۱۱–مقررات مربوط به این تیراندازی–وچالش های آن ۸۲ ۲–رویه قضایی و توصیف رای مخالف رویه قضایی: ۸۳گفتاردوم:تیراندازی دربرابرمهاجمین مسلح و غیر مسلح–چالش ها ورویه قضایی ۸۵مبحث اول: دفاع ازخوددربرابر مهاجمین مسلح ۸۶مبحث دوم: دفاع ازخوددربرابرمهاجمین غیرمسلح ۸۸مبحث سوم: دفاع ازدیگران دربرابرمهاجمین وچالش قانونی ۸۹بند اول: دفاع از جان دیگران در برابر مهاجمین۸۹بند دوم: چالش قانونی دفاع از مال و عرض و ناموس و یا آزادی تن دیگران۸۹مبحث چهارم: تیراندازی برای جلوگیری ازترددغیرمجازمرزی– چالش ها ورویه قضایی ۹۳گفتارسوم:به کارگیری سلاح برای حفاظت ازامکانات نظامی وبرقراری امنیت، چالش هاورویه قضایی ۹۴مبحث اول: حفاظت ازاماکن، تاسیسات نظامی، انتظامی وامنیتی۹۵بند اول: تیراندازی برای حفظ اماکن انتظامی۹۵بند دوم: حفاظت ازسلاح ماموران وچالش قانونی۹۵بند سوم: حفاظت از اماکن حیاتی و حساس و چالش قانونی ۹۷بند چهارم: مقابله با راهپیمایی وشورش های غیرمسلحانه۹۸بند پنجم: مقابله با راهپیمایی وشورش های مسلحانه۹۹بند ششم: شرایط تیراندازی به سوی وسیله نقلیه وچالش های آن:۱۰۲۱–

درصورتی که حسب قراین و دلایل معتبر و یا اطلاعات موثق وسیله نقلیه مسروقه باشد: ۱۰۲۲–

در صورتی که وسیله نقلیه حامل افراد متواری باشد: ۱۰۳۳–

درصورتی که وسیله نقلیه حامل اموال مسروقه باشد: ۱۰۵۴–

درصورتی که وسیله نقلیه حامل کالای قاچاق باشد: ۱۰۷۵–

درصورتی که وسیله نقلیه حامل مواد مخدر باشد ۱۰۸۶–

وسیله نقلیه حامل سلاح ومهمات باشد ۱۰۸۷–

وسیله نقلیه برای حمله به مامورین یامردم استفاده شود ۱۱۰۸–

شرح وبیان چالش–ها ۱۱۱ بند هفتم: جایگاه نظرهییت کارشناسی قانون به کارگیری سلاح ۱۱۴نتیجه گیری وپیشنهاد ۱۱۷منابع : ۱۲۱الف) کتاب–ها ۱۲۱ب) مقالات و پایان نامه–ها: ۱۲۳پیوست ها ۱۲۵ پیوست شماره ۱– قانون به کارگیری سلاح توسط ماموران نیروهای مسلح در موارد ضروری ۱۲۵پیوست شماره۲–آیین نامه اجرایی بند۵ ماده۳ قانون بکارگیری سلاح ماموران نیروهای مسلح ۱۲۷پیوست شماره۳– ازقانون مجازات جرایم نیروهای مسلح ۱۲۹پیوست شماره ۴– نقض رای ازسوی شعبه دیوان عالی کشور(شروع به سرقت ) ۱۲۹پیوست شماره ۵– فقدان ضمانت اجرای عدم رعایت شرایط تحویل سلاح ۱۳۰پیوست شماره ۶– تیراندازی خلاف مقررات مامورین گشت نامحسوس به عنوان دفاع ۱۳۱پیوست شماره ۷– لغودستور،عدم اقدام مناسب درمواجهه باجرم مشهود ۱۳۴ پیوست شماره ۸– ترددغیرمجازمرزی ۱۳۶پیوست شماره ۹–تیراندازی به سمت وسیله نقلیه تبصره ۱و۲ ماده

قانون ب س ۱۳۸پیوست شماره ۱۰– خلاصه گردشکارپرونده مقابله باتجمع وناآرامی های غیرقانونی ۱۴۰پیوست شماره ۱۱–ابطال بخشنامه ناجا (بازرسی خودرو) درهییت عمومی دیوان عدالت اداری ۱۴۲

کلیدواژه ها

• مامورین مسلح
• امنیت
• به کارگیری سلاح
• چالش ها
• کرامت انسان
• حقوق شهروندی