کیفیات مخففه ومشدده در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح ومقایسه آن با قانون مجازات اسلامی
 | |
| عنوان | کیفیات مخففه ومشدده در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح ومقایسه آن با قانون مجازات اسلامی |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | اسفندیار ایسپره |
| استاد راهنما | محمود مالمیر |
| استاد مشاور | نریمان فاخری |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۹ |
| دانشگاه | مرکز پیام نور تهران |
کیفیات مخففه ومشدده در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح ومقایسه آن با قانون مجازات اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط اسفندیار ایسپره، با راهنمایی محمود مالمیر و با مشاوره نریمان فاخری در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.
چکیده
از زمانی که اصل فردی نمودن مجازات ها در عرصه حقوق جزایی جوامع تبلور یافت، یکی از دغدغه های اصلی قانونگذاران،اتخاذ تدابیری بود تا مقررات وقوانین کیفری رابه نحوی سامان دهند که ضمن رعایت اصل قانونی بودن جرایم ومجازات ها،حداکثر تناسب بین شخصیت مجرمین ومجازات تعیین شده برای آنان رعایت شود.ازاین روی قانون گذار کشورمان نیز با تاسی ازاین نگرش ازسال ۱۳۰۴درقانون مجازات عمومی علل مخففه ومشدده مجازات ها راملحوظ نمود وسپس همین رویه با اصلاحاتی درسال ۱۳۵۲دنبال شد.قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب۱۳۶۱که تقسیم بندی جدیدی ازمجازات ها مطابق قواعد شرعی ارایه می نمود، با تفکیک تعزیرات ازسایر مجازات ها،کیفیات مخففه ومشدده مجازات ها رامطرح کرده بود.سرانجام پس از سالهاانتقادصاحب نظران ومحاکم درمورد برخی نواقص قانون راجع به مجازات اسلامی که نحوه اعمال علل مخففه ومشدده ی مجازات هانیزازجمله اشکا لات وارده بر آن بود، قانون مجازات اسلامی درسال۱۳۷۰به تصویب رسید.اگرچه توانست برخی ایرادات وارده برقانون سلف خود رامرتفع نماید،امادربسیاری مواردوبویژه کیفیات مخففه ومشدده اعم ازتخفیف وتبدیل مجازات، تعددوتکرارجرم ونحوه وحدود مجازات درمو اجهه باآنها دارای ابهاماتی است.ازطرفی با مداقه دربرخی قوانین خاص همچون قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲که سالها پس ازقانون مجازات اسلامی به تصویب رسیده است،کیفیات مزبور موثر در مجازات ها به خصوص، در زمینه تخفیف وتبدیل مجازاتها به شیوه ای قاعده مندتر و باترسیم حدود ونحوه ی اعمال هر یک ارایه شده اند.براین اساس پایان نامه حاضر به منظوربررسی مقایسه ای کیفیات مخففه ومشدده دردوقانون مجازات اسلامی وقانون مجازات جرایم نیروهای مسلح ،درسه بخش اصلی تهیه شده است.دربخش تمهیداتی ضمن بررسی تحول تاریخی کیفیات مخففه ومشدده،پیشینه این نهادهای حقوقی درقوانین جزایی ایران وبویژه قوانین عرفی،اسلامی وقوانین جزایی نیروهای مسلح بررسی وتعریف هریک ارایه می گردد.دربخش اول ضمن بیان مبانی نظری کیفیات مخففه ومشدده،جهات وعلل اعمال هریک ازاین کیفیات دردو قانون مجازات اسلامی وقا نون مجازات جرایم نیروهای مسلح به شیوه ی مقایسه ای بررسی می شود.وسرانجام دربخش دوم وپایانی آثاراعمال هریک از کیفیات مزبوردرقوانین موردبحث باروشی مقایسه ای طرح وبررسی می گردد.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
الف) طرح موضوع ۳
ب ) هدف تحقیق ۳
ج ) سوالات تحقیق ۴
د) فرضیات تحقیق ۴
ه) روش تحقیق ۴
و) سوابق وساماندهی تحقیق ۵
بخش تمهیداتی : کلیات ۶
مبحث اول: واژه شناسی و مفاهیم ۶
گفتار اول: کیفیات مخففه ۶
۱– کیفیات ۷
۲– مخففه ۷
گفتار دوم: کیفیات مشدده ۸
مبحث دوم: سابقه ی تاریخی کیفیات مخففه و مشدده در حقوق جزایی ایران ۹
گفتار اول: سابقه ی تاریخی کیفیات مخففه ۱۰
الف) کیفیات مخففه در قوانین عرفی ایران ۱۲
ب) کیفیات مخففه در قانون راجع به مجازات اسلامی ۱۳
ج) کیفیات مخففه در قانون مجازات اسلامی ۱۴
د) تحول کفیات مخففه درقوانین جزایی نیروهای مسلح ۱۵
گفتار دوم: سابقه ی تاریخی کیفیات مشدده ۱۶
الف) کیفیات مشدده ی عام ۱۹
۱– تکرار جرم ۱۹
۲– تعدد جرم ۲۵
ب) کیفیات مشدده ی خاص ۲۸
ج) تحول کیفیات مشدده در قوانین جزایی نیروهای مسلح ۳۰
۱– تعدد جرم ۳۰
۲– تکرار جرم ۳۲
۳– کیفیات مشدده ی خاص ۳۳
مبحث سوم: تعاریف و ارتباط کیفیات مخففه و مشدده با اصل قانونی بودن مجازاتها ۳۶
گفتار اول: تعاریف ۳۶
الف) کیفیات مخففه ۳۶
ب ) کیفیات مشدده ۳۷
گفتار دوم: رابطه ی کیفیات مخففه و مشدده با اصل قانونی بودن مجازات ها ۳۸
بخش اول: مبانی نظری و جهات اعمال کیفیات مخففه و مشدده ۴۱
فصل اول: مبانی نظری و جهات اعمال کیفیات مخففه ۴۱
مبحث اول: مبانی نظری ۴۱
گفتار اول: مبنای عقلی ۴۱
گفتار دوم: مبنای قانونی ۴۲
گفتار سوم: مبنای قضایی ۴۳
گفتار چهارم: مبنای اجتماعی ۴۴
مبحث دوم: جهات اعمال کیفیات مخففه ۴۴
گفتار اول: جهات اعمال کیفیات مخففه درقانون مجازات اسلامی ۴۵
الف) کیفیات مخففه ی قانونی ۴۵
۱– حدود ۴۶
۲– تعزیرات ومجازات های بازدارنده ۴۶
ب) کیفیات مخففه ی قضایی ۴۸
۱– گذشت شاکی یا مدعی خصوصی ۴۹
۲– اظهارات و راهنمایی های متهم که در شناختن شرکاء و معاونان جرم و یا موثر باشد ۵۰
۳– اوضاع و احوال خاصی که متهم تحت تاثیر آن ها مرتکب جرم شده است ۵۱
۴– اعلام متهم قبل از تعقیب و یا اقرار او در مرحله ی تعقیب که موثر در کشف جرم باشد ۵۱
۵– وضع خاص متهم یاسابقه ی او ۵۲
۶– اقدام یا کوشش متهم به منظور تخفیف آثار جرم و زیان ناشی از آن ۵۲
گفتار دوم: جهات اعمال کیفیات مخففه در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح ۵۳
الف) کیفیات مخففه ی قانونی ۵۳
۱– ندامت و توبه ۵۳
۲– همکاری با ماموران و معرفی هم دستان ۵۴
۳– فراریان خود معرف ۵۵
ب) کیفیات مخففه ی قضایی ۵۵
فصل دوم: مبانی نظری و جهات اعمال کیفیات مشدده ۵۷
مبحث اول: مبانی نظری ۵۷
گفتار اول: مبنای عقلی ۵۷
گفتار دوم: مبنای قانونی ناشی از ضرورت های اجتماعی ۵۸
گفتار سوم: مبنای قضایی ۵۹
مبحث دوم: جهات اعمال کیفیات مشدده درقانون مجازات اسلامی ۶۰
گفتار اول: جهات عام تشدید مجازات ۶۰
الف) تعدد جرم ۶۱
۱–تعدد مادی (واقعی) ۶۱
– تعدد اهداف ۶۲
–تعدد افعال ۶۳
– تعدد نتایج ۶۴
۲–تعدد معنوی (اعتباری) ۶۵
ب)تکرارجرم ۶۹
۱– طبیعت مجازات ۷۰
۲– لزوم اجرای حکم قبلی ۷۰
۳– ارتکاب جرم قابل تعزیر ۷۲
گفتار دوم: جهات خاص تشدید مجازات ۷۳
الف) جهات عینی تشدید مجازات ۷۳
۱– زمان و مکان ارتکاب جرم ۷۳
۲– کاربرد اسلحه در حین ارتکاب جرم ۷۵
۳– آزار و تهدید و عنف ۷۶
۴– ارتکاب جرم در علن ۷۷
۵– تعدد مجرمان ۷۸
ب) جهات شخصی تشدید مجازات ۷۹
۱– سمت و ماموریت دولتی ۸۰
۲– تشدید مجازات به علت احصان ۸۱
۳– تشدید مجازات به سبب کفر و ایمان ۸۱
۴– تشدید مجازات به علت مستی در حال ارتکاب جرم ۸۲
۵– سردستگی در ارتکاب جرم ۸۲
۶– سایر جهات شخصی تشدید مجازات ۸۲
مبحث سوم: جهات اعمال کیفیات مشدده در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح ۸۴
گفتار اول: جهات عام تشدید مجازات ۸۴
الف ) تعدد جرم ۸۵
۱– تعدد مادی ۸۵
۲– تعدداعتباری (معنوی) ۸۷
ب) تکرار جرم ۹۰
۱– طبیعت مجازات های قبلی ۹۰
۲– لزوم اجرای محکومیت قبلی ۹۱
۳– ازنظر جرم ارتکابی بعدی ۹۲
گفتار دوم: جهات خاص تشدید مجازات ۹۳
الف ) کیفیات مشدده عینی ۹۳
۱– زمان و مکان ارتکاب جرم ۹۳
۲– حمل اسلحه در حین ارتکاب جرم ۹۴
۳– تعدد مجرمان ۹۵
۴– سایر جهات عینی تشدید مجازات ۹۶
ب) کیفیات مشدده شخصی ۹۶
۱– اعضای ثابت نیروهای مسلح ۹۷
۲– سر دستگی در ارتکاب جرم ۹۸
۳– سایر کیفیات شخصی تشدید مجازات ۹۸
بخش دوم : آثار اعمال کیفیات مخففه و مشدده ۹۹
فصل اول : آثار اعمال کیفیات مخففه ۹۹
مبحث اول : آثار اعمال کیفیات مخففه در قانون مجازات اسلامی ۹۹
گفتار اول : تخفیف مجازات ۱۰۰
الف ) حدود اعمال تخفیف مجازات ۱۰۰
ب ) تخفیف در غیر از مجازات های تعزیری و باز دارنده ۱۰۳
ج ) اثر تخفیف مجازات بر شرکاء و معاونین جرم ۱۰۳
د ) موارد ممنوعیت تخفیف مجازات ۱۰۴
و ) مقام صالح برای تخفیف مجازات ۱۰۶
گفتار دوم : تبدیل مجازات ۱۰۸
الف ) حدود اعمال تبدیل مجازات ۱۰۹
۱– تبدیل اختیاری مجازات ۱۰۹
۲– تبدیل اجباری مجازات ۱۱۱
ب ) مجازات های مشمول تبدیل ۱۱۲
ج ) جمع میان تبدیل و تخفیف مجازات ۱۱۲
د) موارد ممنوعیت تبدیل مجازات ۱۱۳
و ) مقام صالح برای تبدیل مجازات ۱۱۴
مبحث دوم : آثار اعمال کیفیات مخففه در قانون مجازات جرایم نیرو های مسلح ۱۱۵
گفتار اول : تخفیف مجازات ۱۱۵
الف ) حدود اعمال تخفیف مجازات ۱۱۵
۱– تخفیف مجازات حبس ۱۱۶
۲– تخفیف مجازات جزای نقدی ۱۱۸
۳– تخفیف مجازات محرومیت از ترفیع ۱۱۸
۴– تخفیف مجازات اضافه خدمت ۱۱۹
۵– تخفیف مجازات تنزیل درجه یا رتبه ۱۲۰
ب ) موارد ممنوعیت تخفیف مجازات ۱۲۰
۱– منع تخفیف مجدد ۱۲۰
۲– منع تخفیف حبس به کمتر از سه ماه ۱۲۱
ج ) مقام صالح برای تخفیف مجازات ۱۲۱
گفتار دوم : تبدیل مجازات ۱۲۳
الف )حدود اعمال تبدیل مجازات ۱۲۳
۱– تبدیل مجازات حبس ۱۲۴
۲– تبدیل مجازات اخراج از خدمت ۱۲۷
۳– تبدیل مجازات انفصال دایم از خدمات دولتی ۱۲۸
۴– تبدیل مجازات شلاق تعزیری ۱۲۸
۵ – تبدیل مجازات یک درجه یا رتبه ۱۲۹
ب ) جمع میان تبدیل و تخفیف مجازات ۱۲۹
ج) موارد ممنوعیت تبدیل مجازات ۱۳۰
د ) مقام صالح برای تبدیل مجازات ۱۳۱
فصل دوم : آثار اعمال کیفیات مشدده ۱۳۲
مبحث اول : آثار اعمال کیفیات مشدده در قانون مجازات اسلامی ۱۳۳
گفتار اول : تشدید مجازات در تعدد جرم ۱۳۳
الف ) سیستم های مختلف مجازات جرایم متعدد ۱۳۳
۱– سیستم جمع مجازات ها ۱۳۴
۲– سیستم مجازات شدید تر از مجازات جرم اشد ۱۳۵
۳– سیستم مجازات جرم اشد ۱۳۵
ب) تشدید مجازات در تعدد واقعی ۱۳۶
۱– مجازات تعدد واقعی در جرایم مشابه ۱۳۶
۲– مجازات تعدد واقعی در جرایم مختلف ۱۳۷
۳– مجازات جرایم متعدد با عنوان خاص جزایی ۱۳۸
۴– حدود تشدید مجازات در تعدد واقعی ۱۳۹
ج ) مجازات جرایم متعدددرتعدد معنوی(عنوانی) ۱۴۱
د ) مقام صالح در رسیدگی به جرایم متعدد ۱۴۳
۱– تعدد واقعی (مادی) ۱۴۳
۲– تعدد معنوی (عنوانی) ۱۴۴
و ) تخفیف مجازات در تعدد جرم ۱۴۵
گفتار دوم : تشدید مجازات در تکرار جرم ۱۴۶
الف ) حدود تشدید مجازات ۱۴۶
ب ) تخفیف مجازات در تکرار جرم ۱۴۸
مبحث دوم : آثار اعمال کیفیات مشدده در قانون مجازات جرایم نیرو های مسلح ۱۵۰
گفتار اول : تشدید مجازات در تعدد جرم ۱۵۰
الف ) نحوه ی مجازات جرایم متعدد در تعدد واقعی ۱۵۱
ب ) مجازات جرایم متعدد در تعدد معنوی ( عنوانی ) ۱۵۳
ج ) حدود تشدید مجازات در تعدد جرم ۱۵۶
د ) دادرسی مربوط به جرایم متعدد در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح ۱۵۶
گفتار دوم : تشدید مجازات در تکرار جرم ۱۵۸
الف ) حدود تشدید مجازات ۱۵۹
ب ) تخفیف مجازات در تکرار جرم ۱۶۱
نتیجه گیری و پیشنهاد ها ۱۶۳
فهرست منابع و مآخذ ۱۶۹
Abstract ۱۷۶
کلیدواژه ها
- بازگشتگری(به بزهکاری)
- نیروهای مسلح
- تخفیف مجازات
- تعدد جرم
- قانون مجازات اسلامی
- کیفیات مشدده جرم
- کیفیات مخففه جرم
- ارتکاب (جرم)
- تشدید مجازات
- کیفیات
- مخففه
- مشدده
- تخفیف مجازات