گفتمان سیاست جنایی قانون گذار در قانون جدید امور گمرکی

عنوان	گفتمان سیاست جنایی قانون گذار در قانون جدید امور گمرکی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	ارسلان کوشا
استاد راهنما	هوشنگ شامبیاتی
استاد مشاور	جعفر کوشا، اسماعیل افراسیابی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

گفتمان سیاست جنایی قانون گذار در قانون جدید امور گمرکی عنوان رساله ای است که توسط ارسلان کوشا، با راهنمایی هوشنگ شامبیاتی و با مشاوره جعفر کوشا و اسماعیل افراسیابی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

گمرک ایران، یکی از سازمانهای بسیار قدیمی میباشد.این سازمان دولتی، جزی وزارت اقتصاد و دارایی بوده، که در امور گمرکی و در قلمرو آن، به عنوان نماینده دولت و براساس قانون ایفای نقش می نماید.با توجه به این جایگاه خطیر، ضرورت تدوین قانونی جامع و مانع و منطبق با طبع فعالیتهای تجاری، بسیار ضروری و حیاتی خواهد بود.این قانون در حالی که باعث تسهیل امور گمرکی و تجاری میگردد، باید از مکانیسم ها و ساز و کارهای نوین و متنوع در جهت جلوگیری از تخلفات و جرایم توسط افراد درون سازمان و برون آن برخوردار باشد.با توجه به تحولات جهانی در خصوص گمرک و تحولات آن در سایر کشورها، توجه به این دو موضوع غیر قابل اجتناب است.برای تدوین قانونی متناسب، شفاف و دقیق، بدوا نیاز به یک سیاست جنایی مدون و همسو با فعالیتهای گمرکی وجود دارد.در تدوین این موضوع باید شرایط اقتصاد داخلی و گمرک کشورمان، در کنار الزامات جهانی راجع به امر گمرک مد نظرقرار گیرد.استعداد بالای مجرمین این جرایم و استفاده آنان از وسایل و امکانات پیشرفته ی جدید، بر سختی تدوین یک سیاست جنایی موثر خواهد افزود.در این تحقیق سیاست جنایی قانونگذار از دو زاویه جرم انگاری و مکانیسم های مقابله با جرایم و تخلفات گمرکی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت می بینیم که در مقوله جرم انگاری، دیدگاه حداقلی مداخله حقوق کیفری حاکم بوده و برای مقابله نیز ساز و کاهای نظارتی، جبرانی واداری تفوق دارند.واژگان کلیدی: سیاست جنایی، قانون امورگمرکی، جرم، تخلف، مقابله.

ساختار و فهرست رساله

مقدمه۱بیان مساله تحقیق۵سوالات تحقیق۶فرضیات تحقیق۶اهداف تحقیق۷بیان ضرورتهای انجام تحقیق۷پیشینه تحقیق (سوابق مطالعاتی)۱۰روش تحقیق۱۲ساماندهی تحقیق۱۲فصل اول: کلیات تحقیق۱۴۱–۱– بخش اول: گمرک و مفاهیم آن۱۵۱–۱–۱– تعریف گمرک و نقش آن۱۵۱–۱–۲– نقش سازمان جهانی گمرک۱۷۱–۱–۳– تاریخچه گمرک۱۷۱–۱–۳–۱– تاریخچه گمرک در جهان۱۷۱–۱–۳–۲– تاریخچه گمرک در ایران۱۹۱–۱–۴– اسناد گمرکی۲۱۱–۱–۴–۱– پروانه صادرات۲۱۱–۱–۴–۲– پروانه واردات۲۲۱–۱–۴–۳– پروانه ورودی۲۳۱–۱–۴–۴– پته عبور۲۳۱–۱–۴–۵– پروانه ترانزیت خارجی۲۴۱–۱–۴–۶– پروانه ورود نسیه۲۴۱–۱–۴–۷– پروانه کابوتاژ۲۵۱–۱–۴–۸– پته مسافرتی و تجاری۲۵۱–۱–۴–۹– قبض سپرده۲۶۲–۱–۴–۱۰– پروانه کالای مرجوعی۲۶۱–۱–۴–۱۱– قبض در آمد۲۷۱–۱–۴–۱۲– پروانه ترانزیت داخلی۲۷۱–۱–۴–۱۳– پروانه سبز گمرکی۲۸۱–۱–۴–۱۴– بیجک انبار۲۹۱–۱–۵– مفهوم قاچاق در لغت واصطلاح۲۹۱–۱–۵–۱– مفهوم لغوی قاچاق۳۰۱–۱–۵–۲– معنای اصطلاحی قاچاق۳۱۱–۱–۶– علل و عوامل موثر بر پیدایش و گسترش قاچاق بر مبنای دیدگاه های نظری۳۶۱–۱–۶–۱– نظریه آنومی۳۶۱–۱–۶–۲– نظریه تعامل گرایی۳۸۱–۱–۷– عوامل و زمینه های بروز و گسترش قاچاق کالا در سطح کلان۳۹۱–۱–۷–۱– عوامل ساختاری موثر بر قاچاق کالا۳۹۱–۱–۷–۲– عوامل اقتصادی۴۰۱–۱–۷–۳– عوامل اجتماعی و فرهنگی۴۳۱–۲– بخش دوم سیاست جنایی۵۰۱–۲–۱– مفهوم سیاست جنایی و تحولات آن۵۰۱–۲–۲– مفهوم لغوی سیاست جنایی۵۳۱–۲–۳– مفهوم اصطلاحی سیاست جنایی۵۴۱–۲–۴– انواع سیاست جنایی۵۷۱–۲–۴–۱– سیاست جنایی قضایی۵۷۱–۲–۴–۲– تعاریف سیاست جنایی مضیق و موسع۶۲۱–۲–۴–۳– سیاست جنایی تقنینی۶۷۱–۲–۴–۴– سیاست جنایی اجرایی۷۴۱–۲–۴–۵– سیاست جنایی مشارکتی۷۴۱–۲–۴–۶– سیاست جنایی ریسک پذیر۷۵۱–۲–۵– مدل های سیاست جنایی۸۱۱–۲–۵–۱– مدل دولتی سیاست جنایی۸۲۱–۲–۵–۲– مدل دولت – جامعه لیبرال۸۲۱–۲–۵–۳– مدل اقتدار گرا۸۷۱–۲–۵–۴– مدل دولت اقتدارگر مدل دولت اقتدار گرا (توانمندار)۹۱۱–۲–۶– مدل جامعوی سیاست جنایی۹۶۱–۲–۶–۱– مدل جامعه خود گران۹۷۱–۲–۶–۲– مدل دولت تام گرا۹۹۱–۲–۶–۳– مدل جامعه ی آزادی مطلق گرا لیبرتر ۱۰۲۱–۲–۶–۴– مدل جامعه آثار شیست۱۰۳فصل دوم: مبانی جرم انگاری، انواع و کارکردهای جرایم و تخلفات گمرکی۱۰۷۲–۱– مبانی جرم انگاری۱۰۸۲–۱–۱– مبانی۱۰۸۲–۱–۲– مفهوم جرم انگاری۱۰۹۲–۲– جرایم و تخلفات گمرکی۱۱۲۲–۲–۱– جرایم گمرکی۱۱۳۲–۲–۱–۱– معنای لضوی جرم۱۱۳۲–۲–۱–۲– معنای اصلاحی جرم۱۱۳۲–۲–۱–۳– جرم گمرکی به معنای عام۱۱۸۲–۲–۱–۴– جرم گمرکی به معنای خاص۱۲۶۲–۲–۱–۴–۱– قاچاق۱۲۸۲–۲–۱–۴–۱–۱– معنای لغوی قاچاق۱۲۸۲–۲–۱–۴–۱–۲– معنای اصطلاحی قاچاق۱۳۰۲–۲–۱–۴–۱–۳– قاچاق گمرکی۱۳۵۲–۲–۱–۵– انواع جرایم خاص در قانون امور گمرکی مصوب ۱۳۹۰۱۴۰۲–۲–۱–۵–۱– ورود یا خروج غیر مجاز یا بدون تشریفات گمرکی از قلمرو گمرکی۱۴۱۲–۲–۱–۵–۱–۱– رکن قانونی۱۴۱۲–۲–۱–۵–۱–۲– رکن روانی۱۴۱۳–۲–۱–۵–۱–۳– رکن مادی۱۴۲۲–۲–۱–۵–۲– خارج نکرده عمدی وسایل نقلیه یا کالای یا رویه های گمرکی و ورود موقت، ورود موقت برای پردازش، عبور خارجی و مرجوعی از قلمرو گمرکی یا ارایه اسناد خلاف دال بر آن۱۵۲۲–۲–۱–۵–۲–۱– رکن قانونی۱۵۲۲–۲–۱–۵–۲–۲– رکن روانی۱۵۲۲–۲–۱–۵–۲–۳– رکن مادی۱۵۳۲–۲–۱–۵–۳– عدم تحویل کالای عبور داخلی شخصی ظرف مهلت مقرر یا ارایه اسناد خلاف واقع دال بر تخویل انان به گمرک۱۵۵۲–۲–۱–۵–۳–۱– رکن قانونی۱۵۵۲–۲–۱–۵–۳–۲– رکن روانی۱۵۶۲–۲–۱–۵–۳–۳– رکن مادی۱۵۷۲–۲–۱–۵–۴– بیرون بردن کالای تجاری از اماکن گمرکی بدون اظهار یا بدون پرداخت یا تامین حقوق ورودی۱۶۰۲–۲–۱–۵–۴–۱– رکن قانون۱۶۰۲–۲–۱–۵–۴–۲– رکن روانی۱۶۱۲–۲–۱–۵–۴–۳– رکن مادی۱۶۲۲–۲–۱–۵–۵– تعویض کالا عبور خارجی یا برداشت قسمتی از آن۱۶۹۲–۲–۱–۵–۵–۱– رکن قانونی۱۶۹۲–۲–۱–۵–۵–۲– رکن روانی۱۷۰۲–۲–۱–۵–۵–۳– رکن مادی۱۷۰۲–۲–۱–۵–۶– اظهار کالایی که ورود و صدور آن ممنوع است تحت عنوان کالای مجاز یا مجاز مشروط یا با نام دیگر۱۷۲۲–۲–۱–۵–۶–۱– رکن قانونی۱۷۲۲–۲–۱–۵–۶–۲– رکن روانی۱۷۳۲–۲–۱–۵–۶–۳– رکن مادی۱۷۴۲–۲–۱–۵–۷– وجود کالای اضافی غیر همنوع، همراه کالای اظهار شده که در اسناد تسلمی به گمرک ذکری از آن نشده است ۱۷۷۲–۲–۱–۵–۷–۱– رکن قانونی۱۷۷۲–۲–۱–۵–۷–۲– رکن روانی۱۷۸۲–۲–۱–۵–۷–۳– رکن مادی۱۷۹۲–۲–۱–۵–۸– وارد نکردن در مهلت مقرر وسایل نقلیه و کالایی که صدور قطعی آن ممنوع یا مشروط است و به عنوان خروج موقت با کران بری(کابوتاء) اظهار شده باشد به قلمرو گمرکی۱۸۱۲–۲–۱–۵–۸–۱– رکن قانونی۱۸۱۲–۲–۱–۵–۸–۲– رکن روانی۱۸۲۲–۲–۱–۵–۸–۳– رکن مادی۱۸۳۲–۲–۱–۵–۹– اظهار خلاف واقع کالای مجاز یا مجاز مشروطی را تحت عنوان کالای مجاز یا مجاز مشروط دیگر که جمع حقوق ورودی آن کمتر است (با نام دیگر یا استفاده از اسناد خلاف واقع)۱۸۶۲–۲–۱–۵–۹–۱– رکن قانونی۱۸۶۲–۲–۱–۵–۹–۲– رکن روانی۱۸۷۲–۲–۱–۵–۹–۳– رکن مادی۱۸۸۲–۲–۱–۵–۱۰– استفاده از معافیت با تسلیم اظهار نامه خلاف و یا اسناد غیر واقعی و یا با ارایه مجوزهای جعلی۱۹۰۲–۲–۱–۵–۱۰–۱– رکن قانونی۱۹۰۲–۲–۱–۵–۱۰–۲– رکن روانی۱۹۰۲–۲–۱–۵–۱۰–۳– رکن مادی۱۹۱۲–۲–۱–۵–۱۱– جایگزین نمودن کالای ممنوع الصدور یا مشروطی یا دارای ارزش کمتری با کالای صادراتی که برای آن پروانه صادر شده است ۱۹۴۲–۲–۱–۵–۱۱–۱– رکن قانونی۱۹۴۲–۲–۱–۵–۱۱–۲– رکن روانی۱۹۵۲–۲–۱–۵–۱۱–۳– رکن مادی۱۹۵۲–۲–۱–۵–۱۲– انتقال کالای مورد معافیت به دیگری بدون رعایت قانون۱۹۷۲–۲–۱–۵–۱۲–۱– رکن قانونی۱۹۷۲–۲–۱–۵–۱۲–۲– رکن روانی۱۹۹۲–۲–۱–۵–۱۲–۳– رکن مادی۲۰۰۲–۲–۲– تخلفات گمرکی۲۰۷۲–۲–۲–۱– معنای لغوی تخلف۲۰۷۲–۲–۲–۲– معنای اصطلاحی تخلف۲۰۷۲–۲–۲–۳– انواع تخلفات گمرکی۲۰۹۲–۲–۲–۳–۱– پهلو گرفتن، لنگر انداختن، فرود آمدن و وارد شدن وسیله نقلیه خالی و یا خارج شدن آن بدون رعایت تشریفات مربوطه از مسیر غیر مجاز جز در موارد فوری ماژور ۲۱۰۲–۲–۲–۳–۲– وجود اضافه تخلیه۲۱۰۲–۲–۲–۳–۳– کسر تخلیه۲۱۰۲–۲–۲–۳–۴– وجود بسته های اضافی در عبور داخلی۲۱۱۲–۲–۲–۳–۵– اظهار کالای ممنوع الورود یا مشخصات کامل صحیح۲۱۱۲–۲–۲–۳–۶– عدم خروج یا مرجوع کردن کالا ممنوع به تقاضای ذینفع۲۱۲۲–۲–۲–۳–۷– ترخیص کالای ممنوع الورود به جای کالای مجاز بدون استفاده از اسناد خلاف واقع۲۱۲۲–۲–۲–۳–۸– اظهار خلاف در صادرات۲۱۳۲–۲–۲–۳–۹– کشف مغایرت در مصد کالای عبور داخلی در نوع و میزان۲۱۴۲–۲–۲–۳–۱۰– اظهار خلاف در اظهار نامه ترخیص کالا، بدون زیان مالی دولت۲۱۴۲–۲–۲–۳–۱۱– عدم خروج غیر عمدی و مسایل نقلیه ای که به استناد جواز عبور بین المللی وارد کشور شده اند در مهلت مقرر از کشور۲۱۵۲–۲–۲–۳–۱۲– عدم مراجعه به گمرک یا عدم خروج غیر عمدی کالاهایی که به صورت عبوری، ورود موقت، ورود موقت برای پردازش یا مرجوعی وارد کشور شده است:۲۱۵۲–۲–۲–۳–۱۳– اختلاف کالای اضافی بین محموله و پروانه عبور۲۱۶۲–۲–۲–۳–۱۴– اشتغال کارکنان گمرک به امور بازرگانی خارجی یا کارگزای گمرکی یا هر نوع حرفه دیگر که با تشریفات گمرکی مرتبط باشد۲۱۷۲–۳– تمایزات تخلفات گمرکی از جرایم گمرکی۲۱۷۲–۳–۱– از لحاظ ماهوی۲۱۸۲–۳–۲– مرجع صالح به رسیدگی۲۱۸۲–۳–۳– از لحاظ منشا بروز اختلاف۲۱۹۲–۳–۴– از نظر میزان و نوع مجازات۲۱۹۲–۳–۵– عدم تسری به شرکاء و معاونین۲۲۰۲–۳–۶– از لحاظ عناصر متشکله:۲۲۰۲–۳–۷– مرور زمان۲۲۰۲–۴– کارکردهای جرم انگاری جرایم و تخلفات گمرکی۲۲۲۲–۴–۱– وصول حقوق، عوارض و درآمد دولت۲۲۲۲–۴–۲– حمایت از صنایع داخلی۲۲۷۲–۴–۳– اجرای سیاست بازرگانی خارجی۲۳۳۲–۴–۴– حمایت از انحصار گمرک۲۴۰۲–۴–۵– تامین وحفظ امنیت عمومی جامعه۲۴۳۲–۴–۶– صیانت از پایه های اخلاقی و ارزش جامعه۲۴۶۲–۴–۷– حفاظت از سلامت و بهداشت جامعه۲۴۹فصل سوم: مکانیسم های مقابله با جرایم و تخلفات گمرکی۲۵۳۳–۱– مکانیسم های انسانی۲۵۸۳–۱–۱– آموزش نیروی انسانی در جهت تخصصی کردن گمرک۲۶۰۳–۱–۱–۱– اخلاق حرفه ای۲۶۲۳–۱–۱–۲– منشور اخلاقی سازمانی گمرک جمهوری اسلامی ایران۲۶۶۳–۱–۱–۳– تقویت گمرک ها۲۶۸۳–۱–۲–۱– پیشگیری از شکل گیری بسترهای قاچاق کالا، تخلفات گمرکی۲۶۹۳–۱–۲–۲– ممانعت از طریق کنترل رویه های گمرکی۲۷۰۳–۲– مکانیسم های نظارتی۲۷۲۳–۲–۱– نظارت بر واردات۲۷۳۳–۲–۲– نظارت بر صادرات۲۷۸۳–۲–۲–۱– صادرات قطعی۲۷۹۳–۲–۲–۲– صادرات موقت۲۸۲۳–۲–۲–۳– اعلام خروج۲۸۵۳–۲–۲–۴– تعیین دقیق ارزش کالا۲۸۷۳–۲–۲–۵– کنترل تشریفات صادرات۲۸۹۳–۲–۲–۶– کنترل انطباق کالاهای اظهاری۲۹۱۳–۲–۳– نظارت بر ترانزیت خارجی۲۹۳۳–۲–۳–۱– کنترل الصاق پلمپ۲۹۸۳–۲–۳–۲– کنترل اظهار صحیح۳۰۴۳–۲–۴– مراجع نظارتی۳۰۷۳–۲–۴–۱– مراجع نظارت درون سازمانی۳۰۹۳–۲–۴–۱–۱– نظارت از طریق اداره کل ارزیابی عملکرد، بازرسی و پاسخگویی به شکایات۳۱۰۳–۲–۴–۱–۲– اداره کل حراست و امور انتظامی۳۱۹۳–۲–۴–۲– متولیان نظارت برون سازمانی۳۲۵۳–۲–۴–۲–۱– سازمان بازرسی کل کشور۳۲۶۳–۲–۴–۲–۲– دیوان محاسبات کشور۳۳۱۳–۳– مکانیسم های تکنولوژی۳۳۵۳–۳–۱– راهکارهای فنی۳۳۵۳–۳–۱–۱– فن آوری حاکم به ورود و خروج۳۳۸۳–۳–۱–۱–۱– اشعه ایکس۳۴۱۳–۳–۱–۱–۲– اشعه گاما۳۴۵۳–۳–۱–۱–۳– دوربین مدار بسته۳۴۹۳–۳–۱–۱–۴– دروازه های ورود الکترونیک۳۵۲۳–۳–۲– راهکارهای مقابله ی با جعل در اسناد گمرکی۳۵۹۳–۳–۲–۱– RFID۳۶۰۳–۳–۲–۲– بار کد دوبعدی۳۶۳۳–۳–۲–۳– هولوگرام۳۶۶۳–۳–۲–۳–۱– انواع هولوگرام۳۶۸۳–۳–۲–۳–۲– ویژگی های هولوگرام۳۶۹۳–۳–۲–۳–۳– انواع شماره گذاری هولوگرام۳۶۹۳–۳–۲–۴– سامانه الکترونیکی ترخیص کالا۳۷۰۳–۳–۲–۴–۱– سیستم سکوریا۳۷۱۳–۳–۲–۴–۲– سیستم تیر (TIR)۳۷۲۳–۳–۲–۴–۳– سیستم ارزش۳۷۳۳–۳–۲–۴–۴– سیستم کدگذاری۳۷۵فصل چهارم: نتیجه گیری و پیشنهاد۳۷۷۴–۱– نتیجه گیری۳۷۸۴–۲– پیشنهادات۳۸۲منابع و مآخذ۳۸۴

کلیدواژه ها

• سیاست جنایی
• قانون امورگمرکی