گفتمان سیاست جنایی قوۀ قضائیه در «دستورالعمل نحوۀ مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوۀ قضائیه»
گفتمان سیاست جنایی قوۀ قضائیه در «دستورالعمل نحوۀ مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوۀ قضائیه» نام مقاله ای است از امیر حسین نیاز پور که در شماره صد و شانزده دوره 85(زمستان 1400) مجله حقوقی دادگستری منتشر شده است.
چکیده
در پهنۀ سیاست جنایی ایران مشارکت نهادهای جامعوی در زمینۀ پیشگیری از جرم، سازش میان نقش‌آفرینان دعوای کیفری، حمایت از بزه‌دیدگان، بازپروری مجرمان و اجرای واکنش‌های عدالت کیفری از مهم‌ترین راهبردهاست، اما نبود سیاست جنایی تقنینی شفاف در زمینۀ مشارکت نهادهای جامعوی، بودن تردید در میان نهادهای دولتی به‌منظور برقراری تعامل با نهادهای جامعوی و استفاده از ظرفیت این نهادها نسبت به مهار پدیدۀ مجرمانه و پاسخ دادن به آن، نبود آگاهی عمومی نسبت به توان نهادهای مذکور در پهنۀ عدالت کیفری از مهم‌ترین چالش‌ها در این زمینه است. از‌این‌رو، آموزش مقام‌های قضایی، تفسیر قوانین به‌منظور تقویت مشارکت نهادهای جامعوی، تهیه و تدوین قانون جامع برای توسعۀ استفاده از ظرفیت‌های نهادهای جامعوی، گسترش آگاهی‌های عمومی نسبت به این نهادها از جملۀ راهکارها به شمار می‌روند و بر همین اساس، «دستورالعمل نحوۀ مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوۀ قضائیه» که در تاریخ 27 بهمن 1398 برای تقویت رویکرد مشارکت‌مدارانه در فرایند پیشگیری از جرم و مقابله با بزهکاری تصویب شده است نیز می‌تواند عرصه‌ای برای تقویت تعامل نهادهای قضایی با نهادهای جامعوی ایجاد کند. در این نوشتار، گفتمان کنش‌مدارانه و واکنش‌مدارانۀ سیاست جنایی قوۀ قضائیه در دستورالعمل مذکور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
کلیدواژه‌ها
- سیاست جنایی
- نهاد های جامعوی
- پیشگیری از جرم
- عدالت ترمیمی
- حمایت از بزه دیدگان