گونه شناسی نهاد آمبودزمان: رهیافتی بر بازشناسی آمبودزمان اصیل

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

گونه شناسی نهاد آمبودزمان: رهیافتی بر بازشناسی آمبودزمان اصیل نام مقاله‌ای از جعفر شفیعی سردشت و علی اکبر گرجی ازندریانی است که در شماره پنجاه و ششم (آذر 1396) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

در این پژوهش سعی می شود با روش توصیفی- تحلیلی انواع آمبودزمان­های اصیل در سطح ملی مورد مطالعه قرار گیرد و آن­گاه به بررسی نهادهای دیگری پرداخته شود که ذیل عنوان کلی «شبه­آمبودزمان» یا «آمبودزمان­مانندها» طبقه­بندی می­شوند. تنوع و گستردگی این نهاد در اقصی نقاط جهان به این دلیل است که ایده آمبودزمان در برخورد و تعامل با فرهنگ­های مختلف دچار فراز و نشیب­های بسیاری شده است و به دلیل انعطاف­پذیری بسیار، خود را با اقتضائات هر جامعه منطبق کرده و اشکالی متفاوت و گاهی متناقض یافته است. نوشتار پیش‌رو، با هدف نیل به یک مفهوم صحیح و منقح از ایده آمبودزمان و پس از مطالعه و بررسی انواع نهادهای آمبودزمانی به این نتیجه می‌رسد؛ صرفا تأسیسی را می­توان ذیل عنوان آمبودزمان اصیل دسته‌بندی کرد که از پشتوانه قانونی بویژه قانون اساسی برخوردار باشد و مقامات آن با اکثریت­های خاص پارلمانی نصب و عزل شوند و به پارلمان یا رئیس جمهور و یا مردم پاسخگو باشند. به بیان بهتر، آمبودزمان­های کلاسیک و ترکیبی را می­توان در زمره آمبودزمان­های اصیل به شمار آورد.

کلیدواژه‌ها

  • انواع آمبودزمان
  • آمبودزمان کلاسیک
  • آمبودزمان ترکیبی
  • شبه آمبودزمان
  • آمبودزمان اصیل

اصطلاحات تخصصی