اصول و قواعد دعاوی گروهی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
اصول و قواعد دعاوی گروهی
عنواناصول و قواعد دعاوی گروهی
رشتهحقوق خصوصی
دانشجومریم فرزاد
استاد راهنمامجید پوراستاد
استاد مشاورعباس کریمی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



اصول و قواعد دعاوی گروهی عنوان پایان نامه ای است که توسط مریم فرزاد، با راهنمایی مجید پوراستاد و با مشاوره عباس کریمی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

یکی از نهادهای حقوقی مهم که امروزه در سیستم قضایی اکثر کشورها مورد بررسی قرار می گیرد، نهاد دعاوی گروهی می باشد. این نهاد دعوایی واحد را به جای طرح دعاوی متعدد برای جبران ضرر و زیان به طور مستقیم یا غیر مستقیم ایجاد می کند. یکسان بودن خاستگاه دعاوی متعدد و فواید حاکم بر رسیدگی توامان پرونده ها و جلوگیری از اطاله رسیدگی و همچنین شناسایی حقوق گروهی و حقوق فرافردی، برخی از کشورها را برآن داشته که امکان رسیدگی به صورت گروهی را در قوانین دادرسی خود پیش بینی نمایند. به علت ویژگی های خاص این نهاد، اصول و قواعد ویژه ای برای این دعاوی وجود دارد، با این وجود تفاوت در سیستم های حقوقی باعث ایجاد تفاوت در پذیرش این نهاد و آثار مترتب بر آن گردیده است. به طور کلی برای اینکه دعاوی گروهی مورد قبول قرار بگیرند، باید توسط قانون هر کشور، حقوق گروهی مشخص شود و اصول و قواعد حاکم بر آن مشخص گردد. نهاد دعاوی گروهی در قانون آیین دادرسی ایران مورد شناسایی قرار نگرفته است، اما به علت وجود پیشرفت مفاهیم جدید و ایجاد قدم هایی برای شناخت و پذیرش آیین دادرسی فراملی، لزوم آگاهی از این نهاد با توجه به حقوق کشورهای پیشگام در این سیستم لازم میباشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

چکیده

مقدمه ۱

فصل مقدماتی– معرفی و ماهیت دعاوی گروهی ۶

مبحث نخست– معرفی دعاوی گروهی ۷

گفتار اول– گفتار اول– دعاوی انباشته و گروهی ۷

بند اول – تعریف دعوای گروهی ۸

بند دوم– واژه شناسی ۸

بند سوم– طرح دعوا به نمایندگی ۱۰

بند چهارم– مجوز برای رسیدگی گروهی ۱۰

گفتار دوم– پیشینه دعاوی گروهی ۱۱

بند اول –از سال ۱۲۰۰تا سال ۱۴۰۰ میلادی ۱۱

بند دوم– از سال ۱۴۰۰ تا ۱۷۰۰میلادی ۱۳

بند سوم– از سال ۱۷۰۰ میلادی به بعد ۱۵

گفتارسوم– قلمرو ایجاد دعاوی گروهی ۱۹

مبحث دوم– علل ایجاد دعاوی گروهی و بررسی علل آن در امریکا و معایب و مزایا ۲۰

گفتار اول– علل ایجاد دعاوی گروهی ۲۰

بند اول– عوامل فوق قانونی ۲۱

بند دوم– عوامل قانونی ۲۱

الف– تغییر نقش مفاهیم آیین دادرسی مدنی ۲۲

ب– حفظ منابع مالی ۲۳

گفتار دوم– بررسی علل ایجاد و گسترش دعاوی گروهی در ایالات متحده ۲۴

بند اول– ایجاد دعاوی گسترده در مسولیت مدنی ۲۴

بند دوم– علل افزایش دعاوی گروهی در امریکا ۲۵

الف– سیستم قانونی دوگانه ۲۶

ب– توسعه قوانین مسوولیت ۲۶

ج– عوامل گوناگون در جبران خسارت ۲۷

گفتار سوم– معایب و مزایای دعاوی گروهی ۲۸

بند اول– معایب ۲۸

بند دوم– مزایا ۳۱

بخش نخست – شرایط شناسایی واصول حاکم بر دعاوی گروهی ۳۵

فصل اول– اصحاب دعوای گروهی و حقوق گروهی ۳۶

مبحث اول– اصحاب دعوا و اشخاص ثالث در دعاوی گروهی ۳۶

گفتار اول – طرفین دعوا ۳۷

بند اول– خواهان و خوانده در دعاوی گروهی ۳۸

بند دوم– اشخاص نمایندگی شده ۳۸

گفتار دوم– خواهان ثالث و خواندهٔ ثالث ۴۰

مبحث دوم– پذیرش دعاوی گروهی و انواع حقوق گروهی ۴۱

گفتار اول– شناسایی حقوق گروهی با توجه به حقوق کامن لا ۴۱

گفتار دوم– شناسایی حقوق گروهی با توجه به نظام سیویل لا ۴۲

بند اول– نظر مخالفان حقوق گروهی ۴۲

بند دوم– موافقان حقوق گروهی ۴۳

گفتار سوم– انواع حقوق گروهی ۴۳

بند اول– حقوق منتشره ۴۵

الف– تعلق حقوق منتشره به گروه و افراد به طور همزمان ۴۵

ب– تاثیر حقوق منتشره بر حقوق فردی ۴۶

بند دوم– حقوق جمعی ۴۶

الف– ارتباط افراد در حقوق جمعی ۴۶

ب– تاثیر حقوق جمعی بر حقوق فردی ۴۷

بند سوم– حقوق فردی متشابه ۴۸

الف– تاثیر منشا مشترک بر حقوق فردی ۴۹

ب– تضاد در دعاوی گروهی کشورهای حقوق نوشته و کامن لو ۵۰

مبحث سوم– انواع رسیدگی گروهی ۵۰

گفتار اول– رسیدگی انباشته برای دعاوی گروهی خاص ۵۱

بند اول– دعاوی انباشته ۵۱

الف –ارتباط دعاوی ۵۱

ب– دعوا به نمایندگی ۵۲

بند دوم– اثر الزام آور در دعاوی انباشته ۵۲

گفتار دوم– انباشتگی اداری ۵۳

گفتار سوم– انباشتگی خصوصی ۵۵

فصل دوم– شرایط کلی و خاص برای تشکیل دعاوی گروهی ۵۶

مبحث اول– شرایط کلی در دعاوی گروهی ۵۶

گفتار اول– معیار در شناسایی گروه ۵۷

بند اول– ارایه تعریف از گروه ۵۸

الف– معیار در تعریف گروه ۵۸

ب– تشخیص معیار توسط دادگاه ۵۹

ج– شناسایی وظایف و حقوق بر اساس تعریف ۶۰

بند دوم– برآورد افراد گروه ۶۰

بند سوم– تاثیر ماهیت دعوا بر برآورد افراد ۶۱

گفتار دوم– موضوع مشترک ۶۲

بند اول– ارتباط کامل موضوعات ۶۲

بند دوم– تشخیص دادگاه در فرایند گروهی بودن ۶۳

مبحث دوم– پیش نیازها برای دعاوی گروهی ۶۴

گفتار اول– تعدد اصحاب دعوا ۶۵

بند اول– تشخیص تعدد اصحاب دعوا ۶۶

بند دوم– تاثیر تعدد افراد بر روی عوامل دیگر ۶۷

گفتار دوم– برتری دعوای گروهی نسبت به روشهای دیگر حل اختلاف ۶۸

بند اول– برتری دعوای گروهی در صورت فقدان روش دیگر برای حل دعوا ۶۸

بند دوم– شناسایی عوامل موثر در تشخیص برتری ۶۹

گفتار سوم– نوعی بودن منافع نماینده ۶۹

گفتار چهارم– اشتراک موضوعات ۷۰

فصل سوم– اصول و اهداف حاکم بر دادرسی و اصحاب دعاوی گروهی ۷۲

مبحث اول– اصول حاکم بر دعاوی گروهی ۷۲

گفتار اول– الزامات اصول دعاوی گروهی ۷۲

گفتار دوم– اصول عام در دعاوی گروهی ۷۳

بنداول– اصل حاکمیت اصحاب دعوا ۷۴

بند دوم– ابلاغ صحیح و حق استماع اظهارات ۷۶

گفتار سوم– اصل خاص تضمین نمایندگی دعوای گروهی ۷۸

بند اول– کنترل نمایندگی دعاوی گروهی توسط قاضی ۷۸

بند دوم– ارتقاء نمایندگی شایسته توسط قضات ۷۹

گفتار چهارم– نمایندگی در دعاوی گروهی ۷۹

بند اول– توجیه پذیرش نمایندگی در دعاوی گروهی ۸۱

الف– مطابقت نمایندگی در دعاوی گروهی با وکالت ۸۲

ب– رضایت فرضی در نمایندگی ۸۳

ج– قابلیت پذیرش رضایت فرضی در برابر رضایت رسمی ۸۳

بند دوم– علل پذیرش نمایندگی در دعوای گروهی ۸۴

الف–اهمیت اجتماعی ۸۴

ب– فقدان ضرر محسوس ۸۴

بند سوم– صلاحیت نماینده و انتخاب وکیل ۸۶

مبحث دوم– اهداف کلی برای دادرسی و اصحاب دعوای گروهی ۸۶

گفتار اول– هدف دادرسی گروهی ۸۷

بند اول– تعقیب و تسریع دستیابی به عدالت به موجب قانون ۸۷

گفتار دوم– اهداف دعاوی گروهی برای اصحاب دعوا ۸۹

بند اول– اهداف خواهان ها در دعاوی گروهی ۸۹

الف– افزایش ارزش خالص خواسته ۹۰

ب– جبران خسارت برای هر یک به صورت مناسب ۹۱

بند دوم– اهداف خواندگان در دعاوی گروهی ۹۳

بخش دوم–شرایط و آیین صدور حکم در دعاوی گروهی و آثار مترتب بر آن ۹۴

فصل اول– آیین حاکم قبل از شروع به رسیدگی و صدور حکم در دعاوی گروهی ۹۵

مبحث اول– ابلاغ دعاوی گروهی و بررسی شرایط و ویژگی آن ۹۵

گفتار اول– ابلاغ در دعاوی گروهی ۹۶

بند اول– لزوم آگاهی افراد ۹۷

بند دوم– اهدف ابلاغ ۹۹

بند سوم– اختیار قاضی در انتخاب نوع ابلاغ ۱۰۰

بند چهارم– گزینشی یا همگانی بودن ابلاغ ۱۰۲

بند پنجم – زمان ابلاغ ۱۰۳

گفتار دوم– شکل ابلاغ ۱۰۴

بند اول– در نظر گرفتن شکل ابلاغ با توجه به منافع همه افراد ۱۰۵

بند دوم– انتخاب نوع ابلاغ با توجه به پرونده ۱۰۶

بند سوم– استفاده از سایت اینترنتی ۱۰۷

بند چهارم– انتخاب شکل ابلاغ در صورت مشخص بودن گروه ۱۰۸

گفتار سوم – محتوای ابلاغ ۱۰۸

گفتار چهارم– هزینه ابلاغ ۱۱۲

مبحث دوم– حقوق اعضای گروه بعد از ابلاغ در دعاوی گروهی ۱۱۳

گفتار اول– حق مداخله در دعاوی ۱۱۴

بند اول– حق مداخله در دعوای گروهی ۱۱۴

بند دوم– شرایط و زمان اجازه مداخله ۱۱۵

بند سوم– محدودیت حق مداخله ۱۱۷

گفتار دوم– حق انصراف از دعوای گروهی(کناره گیری) ۱۱۸

بند اول– فلسفه پذیرش حق انصراف از دعوای گروهی ۱۲۰

بند دوم– اعمال صلاحیت در انصراف ۱۲۱

بند سوم – رضایت غایبین: مشارکت در برابر انصراف ۱۲۲

مبحث سوم– ارایه و کشف دلیل در دعاوی گروهی ۱۲۳

گفتار اول– ارایه دلیل ۱۲۴

بند اول– اهمیت کشف و ارایه دلیل ۱۲۵

بند دوم– دسترسی به اطلاعات و دلایل اولیه ۱۲۶

گفتار دوم– کشف دلیل در دعاوی گروهی ۱۲۶

فصل دوم– آیین حاکم حین رسیدگی و بعد از صدور حکم در دعاوی گروهی ۱۲۹

مبحث اول– ایراد امر مطروحه در دعاوی گروهی ۱۲۹

گفتار اول– امر مطروحه در دعوای خصوصی ۱۳۰

گفتار دوم– امر مطروحه در دعوای گروهی ۱۳۰

بند اول– امر مطروحه گروهی ۱۳۱

بند دوم– امر مطروحه گروهی و خصوصی ۱۳۲

الف– اولویت دعوای خصوصی ۱۳۳

ب– شرکت در دعوای گروهی و خصوصی ۱۳۳

مبحث دوم– مصالحه در دعاوی گروهی ۱۳۴

گفتار اول– سازش در دعاوی ۱۳۵

بند اول– مصالحه قبل از اعطای مجوز و وظیفه دادگاه ۱۳۵

بند دوم– تایید مصالحه توسط دادگاه ۱۳۷

بند سوم– وجود قواعد مدیریتی در دعاوی گروهی ۱۳۸

بند چهارم– قلمرو مصالحه برای اعضای گروه ۱۳۹

گفتار دوم– حکم رضایتی ۱۴۰

بند اول – عدم حق نماینده برای سازش از طرف گروه ۱۴۰

بند دوم – لزوم قاعده استاندارد برای پذیرش مصالحه ۱۴۲

گفتار سوم– مشکلات مصالحه در دعاوی گروهی ۱۴۲

بند اول– دادرسی کامل پرونده در مقابل مصالحه ۱۴۳

بند دوم– استفاده از روشهای گوناگون جبران خسارت در مصالحه ۱۴۳

مبحث سوم– احکام و آثار آن در دعاوی گروهی ۱۴۴

گفتار اول– احکام در دعاوی گروهی ۱۴۵

بند اول– ایجاد اثرمسدود کننده ۱۴۶

بند دوم– اثر انسدادی حکم در دعوای گروهی ۱۴۶

بند سوم– ایجاد اثر انسدادی در دادرسی خصوصی و سازش ۱۴۷

گفتار دوم– امر مختومه در دعاوی گروهی ۱۴۷

بند اول–امر مختومه در سیستم کامن لا و سیویل لا ۱۴۸

الف–شباهت امر مختومه در کامن لا و سیویل لا ۱۴۸

ب– تفاوت امر مختومه در کامن لا و سیویل لا ۱۴۸

ج– قبول امر مختومه در حقوق نوشته به صورت خودکار ۱۴۹

بند دوم– تفاوت اصول امر مختومه در دعوای شخصی با دعوای گروهی ۱۵۰

گفتار سوم– ایجاد قاعده فراگیر بودن اثر حکم ۱۵۰

بند اول– تعدیل قاعده فراگیر بودن حکم ۱۵۱

الف– عدم ممانعت از حقوق فردی ۱۵۲

ب– عدم انتفاع ثالث از ضرر ۱۵۴

بند دوم– تفاوت قاعده در آمریکا ۱۵۵

بند سوم– پذیرش امر مختومه در دعاوی گروهی ۱۵۶

الف– موانع پذیرش دعاوی گروهی ۱۵۷

ب– توجیه رویکرد امر مختومه در امریکا ۱۵۷

ج– عدم تاثیر کنترل صحت نمایندگی برای توجیه امر مختومه ۱۵۹

گفتار چهارم– ملاحظات تطبیقی در امر مختومه ۱۵۹

مبحث سوم– خواسته و جبران خسارت در دعوای گروهی ۱۶۰

گفتار اول– جبران خسارت در دعاوی گروهی ۱۶۱

بند اول– نظریه تقصیر و خطر و مسوولیت محض ۱۶۲

بند دوم– مخارج و هزینه ها در دعاوی گروهی ۱۶۲

بند سوم –ایجاد صندوق مالی ۱۶۴

بند چهارم– جبران قابل تجزیه در برابر جبران غیر قابل تجزیه ۱۶۵

الف– جبران قابل تجزیه (تقسیم پذیر) ۱۶۵

ب– جبران غیر قابل تجزیه (تقسیم ناپذیر) ۱۶۶

ج– تمایز انواع جبران با توجه به موضوع ۱۶۷

گفتار دوم– جبران خسارت در دعاوی گروهی در فرانسه ۱۷۰

گفتار سوم– جبران خسارت در ایران ۱۷۱

نتیجه ۱۷۴

منابع و ماخذ ۱۸۰

کلیدواژه ها

  • قانون
  • کردار گروهی
  • دعاوی گروهی (آیین دادرسی مدنی)
  • شخص ثالث
  • امر مختومه
  • آیین دادرسی مدنی
  • دعاوی
  • گروهی