بررسی و تحلیل حقوقی مسوولیت مدنی پزشکان و پیراپزشکان در قبال بیماران در پرتو صیانت ازحقوق خصوصی

عنوان	بررسی و تحلیل حقوقی مسوولیت مدنی پزشکان و پیراپزشکان در قبال بیماران در پرتو صیانت ازحقوق خصوصی
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	رحیم پورحسن
استاد راهنما	[[]]
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی

بررسی و تحلیل حقوقی مسوولیت مدنی پزشکان و پیراپزشکان در قبال بیماران در پرتو صیانت ازحقوق خصوصی عنوان پایان نامه ای است که توسط رحیم پورحسن، با راهنمایی رحیم وکیل زاده در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی دفاع گردید.

چکیده

بلاتردید، شغل طبابت در تمام ادوار تاریخ انسانی و در تمام جامعه ها، از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است، پزشکان و پیراپزشکان همواره از طبقات ممتاز اجتماعی بشمار آمده اند. و بیماران نیز با اعتماد به شاغلین این رشته از صاحبان دانش، جان خویش را در اختیار آنان قرار داده و بدون چون و چرا و با میل و رغبت فرمان بر دارد ستورات درمانی آنان بوده اند. طبق بررسی های بعمل آمده آمار شکایت از متصدیان درمانی در کشور ایران بسیار ناچیز و پایین تر از کشورهای پیشرفته است که از دلایل اساسی آن میتوان به احترام و قداست خاصی که مردم به پزشکان وپیراپزشکان قایل هستند و همچنین عدم اعتماد مردم به مراجع قضایی اختصاصی ازجمله هییت های تخلفاتی نظام پزشکی اشاره نمود. در این پژوهش روش انجام آن به صورت مقطعی خواهدشد، و روش گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای در قلمرو کتابخانه و مقالات می باشد. موضوع مسوولیت مدنی پزشکان وپیراپزشکان ازموضوعات مهم فقهی و حقوقی ما می باشد که در جامعه مبتلابه این موضوع زیاد است، بنابراین سعی خواهد شد با مطالب ارایه شده تا حدودی موضوع در ارتباط با پزشکان و بیماران نقش کاربردی به خود بگیرد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده ۱

مقدمه ۲

فصل اول:کلیات و مفاهیم

۱–۱– بررسی ۸

۱–۲– حقوق ۸

۱–۳– پزشک ۸

۱–۳–۱– پزشک خطاکار ۸

۱–۳–۲– نظریه مشهور ۹

۱–۳–۳– استدلال نظر فقها ۹

۱–۳–۴– نظریه غیرمشهور ۹

۱–۴– بیمار ۹

۱–۵– مسیولیت ۹

۱–۵–۱– تعریف لغوی ۹

۱–۵–۲– تعریف مسیولیت در قرآن کریم ۹

۱–۵–۳– تعریف مسیولیت در اصطلاح ۱۰

۱–۵–۴– تعریف مسیولیت از نظر حقوقدانان ۱۰

۱–۵–۵– تعریف مسیولیت از نظر فقها ۱۰

۱–۶– انواع مسیولیت ۱۰

۱–۶–۱– مسیولیت اخلاقی ۱۰

۱–۶–۲– مسیولیت حقوقی ۱۱

۱–۶–۲–۱– مسیولیت مدنی ۱۲

۱–۷– مبانی مسیولیت مدنی ۱۲

۱–۸– پیشینه مسیولیت پزشکی ۱۲

۱–۸–۱– پیشینه مسیولیت پزشکی در فقه ۱۳

۱–۹– مسیولیت پزشکی ۱۳

۱–۹–۱– علل تحقق مسیولیت پزشکی ۱۴

۱–۹–۲– مفهوم خطای پزشکی ۱۴

۱–۹–۳– معیار و میزان خطا ۱۴

۱–۹–۴– اثبات خطا ۱۵

۱–۹–۵– مفهوم خطا در قانون ۱۶

۱–۹–۵–۱– بی احتیاطی ۱۶

۱–۹–۵–۲– بی مبالاتی ۱۷

۱–۹–۵–۳– عدم مهارت ۱۷

۱–۹–۶– ایجاد ضرر ۱۷

۱–۹–۶–۱– ضرر مادی ۱۷

۱–۹–۶–۲– ضرر معنوی ۱۸

۱–۹–۷– سببیت قابل احراز ۱۸

۱–۱۰– تعریف مسیولیت کیفری ۲۰

۱–۱۱– تفاوت مسیولیت مدنی و کیفری ۲۰

۱–۱۲– شباهت مسیولیت مدنی و کیفری ۲۲

۱–۱۳– تقسیمات مسیولیت مدنی ۲۳

۱–۱۳–۱– قراردادی یا عهدی ۲۳

۱–۱۳–۲– غیر قراردادی یا قهری ۲۴

۱–۱۳–۳– مسیولیت انضباطی ۲۴

۱–۱۷– برایت ۲۴

۱–۱۸– رضایت ۲۵

فصل دوم:بررسی قواعد فقهی و حقوقی و روایات مرتبط با مسیولیت پزشک

۲–۱– قاعده غرور ۲۶

۲–۲– قاعده لاضرر ۲۶

۲–۳– قاعده احسان ۲۷

۲–۴– قاعده اتلاف ۲۸

۲–۵– قاعده تسبیت ۲۸

۲–۶– طبابت واجب کفایی ۲۸

۲–۶–۱– بررسی اقوال فقها ۲۹

۲–۶–۲– روایات ۳۱

۲–۷– مسیولیت پزشک و راهل سنت ۳۳

۲–۷–۱– پزشک جاهل ۳۳

۲–۷–۲– تخصص و مهارت پزشک ۳۳

۲–۷–۳– پزشک ماهر و متخصص ۳۴

۲–۷–۴– اذن شرع ۳۴

۲–۷–۵– اذن بیمار یا اولیاء بیمار ۳۴

۲–۷–۶– مسیولیت پزشک متخصص ۳۴

۲–۸– جرم بودن خطای پزشکی ۳۵

۲–۸–۱– مرحله تشخیص ۳۶

۲–۸–۲– خطا در معالجه ۳۶

۲–۸–۳– خطا در عمل جراحی ۳۶

۲–۸–۴– جراحی زیبایی ۳۷

۲–۹– ورود خسارت ۳۸

۲–۹–۱– مفهوم رابطه سببیت ۳۹

۲–۹–۲– تسبیب در معالجه پزشک ۴۰

۲–۱۰– قاعده لاضرر ۴۰

۲–۱۰–۱– معنای ضرر و ضرار ۴۰

۲–۱۰–۲– مدارک و مستندات قاعده لاضرر ۴۲

۲–۱۰–۲–۱– قرآن ۴۲

۲–۱۰–۲–۲– روایات ۴۳

۲–۱۰–۲–۳– اجماع ۴۴

۲–۱۰–۲–۴– قلمرو قاعده، لاضرر در حقوق ایران ۴۴

۲–۱۰–۲–۵– اقسام ضرر ۴۴

۲–۱۰–۳– دلایل جواز مطالبه ضرر معنوی ۴۶

۲–۱۱– قاعده اتلاف ۴۶

۲–۱۱–۱– مستندات قاعده اتلاف ۴۷

۲–۱۱–۱–۱– کتاب ۴۷

۲–۱۱–۱–۲– روایات ۴۷

۲–۱۱–۱–۳– اجماع ۴۷

۲–۱۱–۱–۴– بناء عقلاء ۴۷

۲–۱۱–۲– جریان قاعده اتلاف در روابط بین پزشک و بیمار ۴۸

۲–۱۲– قاعده تسبیب ۴۹

۲–۱۲–۱– تعریف تسبیب ۴۹

۲–۱۲–۲– جریان قاعده تسبیب در روابط بین پزشک و بیمار ۵۰

۲–۱۳– قلمرو قاعده احسان ۵۰

۲–۱۳–۱– نظریه دفع ضرر ۵۰

۲–۱۳–۲– نظریه جلب منفعت ۵۱

۲–۱۳–۳– نظریه مختار ۵۱

۲–۱۳–۴– آیا گرفتن اجرت در مقابل احسان جایز است یا نه؟ ۵۱

۲–۱۴– اصول چهارگانه خسارت از رابطه بین بیمار و طبیب ۵۲

۲–۱۵– تعهدات طبیب ۵۳

۲–۱۵–۱– تعهد به وسیله ۵۳

۲–۱۵–۲– تعهد به نتیجه ۵۳

فصل سوم:جزییات مسیولیت مدنی پزشک و پیراپزشک از منظر قوانین موضوعه

۳–۱– رضایت ۵۴

۳–۱–۱– رضایت صریح ۵۴

۳–۱–۲– رضایت ضمنی ۵۴

۳–۱–۳– رضایت کتبی ۵۵

۳–۱–۴– رضایت شفاهی ۵۵

۳–۲– قلمرو رضایت ۵۵

۳–۳– آگاهانه بودن رضایت ۵۶

۳–۴– اثبات رضایت ۵۷

۳–۵– شرایط رضایت نامه معتبر ۵۸

۳–۶– مواردی که رضایت معاینه شونده لزومی ندارد ۵۸

۳–۷– استثنایات حکومتی ۵۹

۳–۸– مفهوم برایت ۶۰

۳–۸–۱– ماهیت برایت ۶۰

۳–۸–۲– انواع شرط برایت ۶۱

۳–۸–۲–۱– شرط عدم مسیولیت ۶۲

۳–۸–۳– شرط عدم مسیولیت، ابراء مالم یجب است ۶۴

۳–۸–۴– اسقاط عالم یجب ۶۴

۳–۸–۵– شرایط برایت ۶۵

۳–۸–۵–۱– اهلیت ابراء کننده ۶۵

۳–۸–۵–۲– چگونگی برایت ۶۶

۳–۸–۵–۳– زمان برایت ۶۶

۳–۸–۶– شرایط اعتبار شرط برایت ۶۷

۳–۸–۶–۱– وجود قصد رضاء ۶۷

۳–۸–۶–۲– اعتبار قصد و رضاء ۶۸

۳–۸–۷– اخذ برایت و اشکالات وارده ۶۸

۳–۸–۷–۱– قتل ناشی از اعمال جراحی ۶۸

۳–۹– آیا عدم نفع ضرر است؟ ۶۹

۳–۱۰– افشاء اسرار بیمار توسط پزشک ۷۱

۳–۱۰–۱– عدم افشاء اسرار بیمار ۷۱

۳–۱۰–۲– ارکان مسیولیت افشای اسرار پزشکی ۷۳

۳–۱۰–۲–۱– سر ۷۳

۳–۱۰–۲–۲– شخصیت مرتکب ۷۳

۳–۱۰–۲–۳– افشاء اسرار بیمار ۷۴

۳–۱۰–۳– موارد جواز افشاء سر ۷۵

۳–۱۰–۳–۱– رضایت بیمار ۷۵

۳–۱۰–۳–۲– اعلام بیماری واگیردار ۷۶

۳–۱۱– تحلیل مسیولیت پزشکی در قانون مجازات اسلامی ۷۷

۳–۱۲– تعیین منابع حاکم بر قواعد جزایی مسیولیت پزشک ۷۸

۳–۱۲–۱– منابع اصلی قواعد مسیولیت جزایی پزشک ۷۸

۳–۱۲–۱–۱– قانون ۷۸

۳–۱۲–۱–۲– رویه قضایی ۷۹

۳–۱۲–۱–۳– فتاوای معتبر فقهی ۸۰

۳–۱۳– منابع فرعی قواعد مسیولیت جزایی پزشک ۸۰

۳–۱۳–۱– عرف ۸۰

۳–۱۳–۲– عقاید علماء حقوق ۸۱

۳–۱۴– مبانی معافیت اعمال پزشکان و پیراپزشکان از تعقیب مدنی و جزایی در حقوق موضوعه ۸۲

۳–۱۴–۱– فقدان قصد مجرمانه و سوء نیت ۸۲

۳–۱۴–۲– وجود اضطرار ۸۳

۳–۱۴–۳– رضایت بیمار ۸۶

۳–۱۴–۴– قصد درمان ۸۶

۳–۱۴–۵– مشروعیت اعمال پزشکی ۸۷

۳–۱۴–۶– داشتن مجوز قانونی اشتغال به امور پزشکی ۸۷

۳–۱۴–۷– اجازه قانون ۸۸

۳–۱۵– مراجع و نحوه رسیدگی به سوء درمان در حقوق موضوعه ۸۹

۳–۱۶– افزایش دعاوی و شکایت از متصدیان درمانی ۹۰

۳–۱۷– مراجع رسیدگی کننده به تخلفات متصدیان امور پزشکی و پیراپزشکی ۹۰

۳–۱۷–۱– مراجع قضایی اختصاصی ۹۰

۳–۱۷–۲– سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران ۹۱

۳–۱۸– وظایف و اختیارات در خصوص حفظ حقوق بیماران ۹۱

۳–۱۹– هییت های انتظامی نظام پزشکی ۹۲

۳–۲۰– تجدید نظر از احکام هییت بدوی ۹۳

۳–۲۱– تخلفات انتظامی پزشکان و پیراپزشکان ۹۳

۳–۲۲– مجازاتهای انتظامی نظام پزشکی ۹۴

۳–۲۳– تخلفات انتظامی ۹۴

۳–۲۴– آیین دادرسی ۹۷

۳–۲۵– علل شکایت از متصدیان درمانی ۹۸

۳–۲۶– واهمه از علل طرح دعوی بیمار علیه متصدی درمانی ۱۰۰

۳–۲۷– روشهای پیشگیری از ازدیاد طرح دعوی ۱۰۰

۳–۲۸– بیمه مسیولیت مدنی ۱۰۱

۳–۲۸–۱– بیمه مسیولیت مدنی پزشک ۱۰۱

۳–۲۹– پیشنهادات ۱۰۲

۳–۳۰– نتیجه گیری ۱۰۳

پیوست ها ۱۰۵

منابع ۱۲۶

چکیده انگلیسی ۱۲۹

کلیدواژه ها

• مسوولیت مدنی
• پزشکان و پیراپزشکان
• حقوق خصوصی.
• حقوق خصوصی
• خطاهای پزشکی
• قاعده لاضرر
• مسیولیت مدنی
• پیراپزشکی
• حقوق بیماران
• خسارت