دادرسی در دعاوی اعتراض به ملی شدن اراضی

عنوان	دادرسی در دعاوی اعتراض به ملی شدن اراضی
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	حسین دانش فر
استاد راهنما	رمضان دهقان
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

دادرسی در دعاوی اعتراض به ملی شدن اراضی عنوان پایان نامه ای است که توسط حسین دانش فر، با راهنمایی رمضان دهقان در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان دفاع گردید.

چکیده

یکی از مفاهیم بسیار مهم حقوق بحث اراضی است که قانون گذار مقررات بسیار زیادی در مورد آن وضع نموده است و دولت ها نیز در راستای اجرای این قوانین و بر اساس مجوز قانونی آیین نامه هایی تصویب نموده اند .وضع قوانین بسیار زیاد در بستر تاریخ و گستردگی موضوعات و بعضا وضع مقررات متناقض از ناحیه دولت ها موجب بروز اختلاف نظرهای فراوانی در این زمینه شده است .از یک سو دولت ها با انگیزه افزایش اقتدار و ثروت خود و با تمسک به اهدافی از قبیل حفظ محیط زیست و منابع طبیعی اقدام به تضییع حقوق مکتسبه افراد جامعه نموده اند و این اهداف ، با وصف پسندیده بودن حفظ منابع طبیعی و سرمایه های ملی ، نباید موجب نابودی زندگی افرادی از جامعه که قسمت مهمی از سرمایه های همین کشور هستند ، گردد .از سوی دیگر برخی افراد نیز با انگیزه افزایش ثروت و سرمایه خود و با توسل به بهانه هایی از جمله احیا و آبادانی اراضی ، به دنبال تملک منابع طبیعی می باشند و این امر نیز در حالی است که اصل احیا اراضی برای ادامه زندگی انسانی و برآورده نمودن ضرورتهای زندگی و تجدیدمنابع طبیعی، امری منطقی و لازم می باشد .در این راستا دولت ها برای نیل به اهداف خود اقدام به وضع مقرراتی برای ملی شدن منابع طبیعی نمودند و بدیهی بود اشخاص نیز به این تصمیم مراجع دولتی معترض می شدند و لاجرم حکومت مراجعی برای رسیدگی به این اعتراضات تعیین نمود که به اختصار براساس ترتیب تشکیل ، کمیسون ماده ۲۰ ، کمیسیون ماده ۵۶ ، دیوانعدالت اداری ، کمیسیون هیات ماده واحده و در حال حاضر شعب ویژه مستقر در مراکز استان ها می باشند .پس از وضع تصویب نامه ملی شدن جنگلها در مورخ ۲۷/۱۰/۱۳۴۱وتصویب قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع کشور در تاریخ ۲۵/۵/۱۳۴۶ اولین اقدام دولت برای تملک اراضی به عنوان اراضی ملی تنظیم برگ تشخیص بوده است که دارای آثار فراوانی می باشد. پس از تنظیم برگ تشخیص و انتشار آن طبق قانون ،دولت (به نمایندگی ادارات منابع طبیعی) وضعیت حقوقی اراضی که ملی اعلام شده اند را مشخص شده دانسته و بر اساس مقررات و با هدف اخذ سند مالکیت و رفع تصرف اغیار و به تصرف آوردن آن اراضی اقدامات قانونی را معمول می دارد ؛ اشخاص نیز پس از آگاهی و اطلاع از اینکه زمین ایشان داخل اراضی ملی قرار گرفته است می توانند به این موضوع معترض شده و با طرح دعوای صحیح مدعی احیا آن شوند . اینکه چه تاریخی موجب ایجاد مالکیت برای اشخاص می گردد موضوع بسیار مهمی بوده که به صورت مستقل به آن پرداخته شده است ؛ چرا که بر اساس آن نظر، شیوه دادرسی تعیین می گردد و چنانچه قایل به این باشیم که اقدامات احیایی تا تاریخ ۱۶/۱۱/۱۳۶۵ موجب ایجاد مالکیت برای متصرف می گردد ، عکس های هوایی تا آن تاریخ بررسی می شود و علاوه بر آن شیوه رسیدگی به این دعاوی نیز با توجه به سابقه طولانی و تنوع قانونگذاری و پیچیده و تخصصی بودن موضوع ، طبیعی است دارای نکات بسیار مهمی است که دادرس بایستی به آن توجه نماید و نگارنده در این تحقیق سعی بر این داشته تا به صورت کاربردی و بدون اطاله کلام این موارد را بیان نماید . در این پژوهش با بیان مفهوم اراضی و بیان انواع آن ، به تبیین اراضی ملی و جایگاه آن در گروه اموال می پردازیم و با ذکر مفهوم و مبانی ملی کردن اراضی ، مستثنیات از اراضی ملی ،احیای اراضی موات ، شیوه اعتراض به ملی کردن اراضی ، مراجع رسیدگی به اعتراض، آیین دادرسی رسیدگی به این اعتراضات و اهمیت تاریخ احیا را تبیین خواهیم نمود و سعی در ارایه تفسیری بی طرفانه و منطبق با اصول را خواهیم داشت .

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

فصل اول : مقدمه

۱–۱بیان مساله :

۲–۱سوالات اصلی تحقیق:

۳–۱فرضیه های اصلی :

۴–۱سوابق تحقیق:

۵–۱اهداف پژوهش:

۶–۱روش پژوهش:

۷–۱ساختار پژوهش:

فصل دوم : تعاریف، مفاهیم و مبانی

۱–۲ :تعریف اراضی موات و اراضی ملی

۱–۱–۲ :زمین موات

۱–۱–۱–۲ تعریف فقهی:

۲–۱–۱–۲تعریف حقوقی:

۲–۱–۲ :زمین بایر

۱–۲–۱–۲ تعریف فقهی:

۲–۲–۱–۲ تعریف حقوقی:

۳–۱–۲:زمین دایر

۱–۴–۱–۲ نسق :

۲–۴–۱–۲ نسق زراعی :

۵–۱–۲ تحجیر و آثار آن

۱–۵–۱–۲ تحجیر

۲–۵–۱–۲ آثار تحجیر

۶–۱–۲ احیا و شرایط آن

۷–۱–۲ نتیجه گیری

۲–۲ اراضی ملی و جایگاه آن در گروه اموال

۱–۲–۲ تعریف اراضی ملی

۲–۲–۲ جایگاه اراضی ملی در گروه اموال

۱–۲–۲–۲ اراضی ملی– مباحات

۴–۲–۲–۲ نتیجه گیری:

۳–۲–۲ مصادیق اراضی ملی

۱–۳–۲–۲ جنگل

۲–۳–۲–۲ بیشه طبیعی

۳–۳–۲–۲ مرتع

۴–۳–۲–۲ اراضی جنگلی

۳–۲ مستثنیات از دیدگاه تصویب نامه ملی شدن جنگلها

۱–۳–۲ عرصه و محاوط تاسیسات و خانه های روستایی، زمین های زراعی

۲–۳–۲ باغ

۳–۳–۲ توده های جنگلی محاط در زمین های زراعی

فصل سوم : ملی شدن و تشخیص اراضی

۱–۳ ملی شدن منابع طبیعی

۱–۱–۳ تاریخچه

۱–۲–۱–۳ چگونگی تصویب قانون ملی شدن جنگلها

۲–۲–۱–۳ وضعیت تصویب نامه ملی شدن پس از پیروزی انقلاب اسلامی

۳–۱–۳ استثنایات ملی کردن اراضی

۱–۳–۱–۳ اراضی جنگلی حوزه آستارا تا گلیداغی

۲–۳–۱–۳ مصادیق ماده

قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع کشور( مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام)

۴–۳–۱–۳ مراتع حریم

۲–۴–۳–۱–۳ حریم در مقررات موضوعه:

۳–۴–۳–۱–۳ بهره بردار از مراتع حریم:

۱—۵–۳–۱–۳ مراتع غیر مشجر دارای سند مالکیت

۲–۵–۳–۱–۳ مراتع غیر مشجر موضوع قانون اصلاحات ارضی (اراضی ماده ۶۴):

۳–۵–۳–۱–۳ ابهام در وضعیت مراتع ماده

پس از انقلاب اسلامی

۴–۵–۳–۱–۳نقد نظریه های ارایه شده و نظریه منتخب:

۲–۳ تشخیص و مبانی قانونی و آثار آن

۱–۲–۳ مفهوم تشخیص و ممیزی اراضی

۲–۲–۳ مبانی قانونی تشخیص

۱–۲–۲–۳ تصویب نامه ملی شدن جنگل ها

۲–۲–۲–۳ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع کشور:

۳–۲–۲–۳ قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور:

۴–۲–۲–۳ قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی:

۵–۲–۲–۳ تحلیل مختصری از ماده

قانون افزایش بهره وری:

۳–۳ مراحل تشخیص:

۴–۳ آثار تشخیص

۵–۳ نقد نظریه های ارایه شده در مورد تاسیسی یا اعلامی بودن ملی کردن اراضی :

فصل چهارم :اعتراض به ملی شدن

۱–۴مراجع رسیدگی به اعتراض (قبل از تشکیل شعب ویژه)

۱–۱–۴ کمیسیون ماده

آیین نامه اجرایی تصویب نامه ملی شدن جنگلها

۲–۱–۴ کمیسیون موضوع ماده

قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع

۳–۱–۴ دیوان عدالت اداری

۴–۱–۴ نظرات شورای نگهبان در مورد ماده

۹۸ ۵–۱–۴ نتیجه گیری از نظریات شورای نگهبان :

۶–۱–۴ کمیسیون هیات ماده واحده

۱–۶–۱–۴ صلاحیت هیات

۲–۴ اشخاص دارای حق اعتراض

۲–۲–۴ مالکین

۳–۲–۴ راهکار پیشنهادی:

۴–۲–۴ سازمانها و موسسات دولتی

۵–۲–۴ متولیان موقوفات

۳–۴شیوه رسیدگی ، صدور رای واعتراض به آن در هیات

۱–۳–۴شیوه رسیدگی و صدور رای

۲–۳–۴ اعتراض به آراء هیات

۳–۳–۴ اجرای آراء هیات

فصل چهارم :رسیدگی به اعتراض در شعب ویژه

۱–۵ مبنای قانونی رسیدگی مستقیم در شعب ویژه

۱–۱–۵ سابقه تاریخی

۲–۱–۵ نکات مهم در خصوص ماده

قانون افزایش بهره وری

۲–۵ تشکیلات و شیوه رسیدگی در شعب ویژه

۱–۲–۵ تشکیل شعبه ویژه در مراکز استانها

۲–۲–۵آیین رسیدگی در شعب ویژه مرکز استان

۳–۲–۵قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۱۳۹۴

۴–۲–۵ کمیسیون رفع تداخلات

۵–۲–۵ ملاک اعتبار تاریخ احیای اراضی ملی

۱–۵–۲–۵دلایل موافقان تاریخ ۲۷/۱۰/۱۳۴۱

۳–۵–۲–۵نتیجه گیری :

فصل ششم : نتیجه گیری و پیشنهادات

۱–۶نتیجه گیری

۲–۶ پیشنهادات

فهرست منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

• اراضی ملی
• انفال
• برگ تشخیص
• مستثنیات از اراضی ملی
• تاریخ احیای اراضی ملی