فرجام تبعی

ممکن است یکی از اصحاب دعوی نسبت به حکم صادره از دادگاه تالی (اگر چه در قسمتی به ضررش باشد) اما فرجام خواهی نکند ولی طرف مقابل او در مهلت مقرر نسبت به تقدیم دادخواست فرجامی، اقدام  نماید. در این صورت، قانونگذار به منظور حفظ حقوق طرف دیگر، اجازه داده که وی ضمن پاسخگویی به دادخواست فرجامیِ طرف مقابل، خود نیز درخواست رسیدگی فرجامی کند. به این نوع از فرجام خواهی، فرجام تبعی گفته می شود.

درخواست فرجام تبعی

فرجام خوانده می‌تواند فقط در ضمن پاسخی که به دادخواست فرجامی می‌دهد از حکمی که مورد شکایت فرجامی است نسبت به جهتی که آن را به ضرر خود یا خلاف موازین شرعی و مقررات قانونی می‌داند تبعاً درخواست رسیدگی فرجامی نماید در این صورت درخواست فرجام تبعی به طرف ابلاغ می‌شود که ظرف مدت بیست روز به‌طور کتبی پاسخ دهد، هر چند مدت مقرر برای درخواست فرجام نسبت به او منقضی شده باشد. لذا لازم نیست فرجام خواه تبعی از حکم دادگاه متضرر شده باشد، تا تبعا درخواست رسیدگی فرجامی کند بلکه چنانچه حکم را خلاف مقررات شرعی یا قانونی بداند برای درخواست فرجامی کافیست. در هر حال فرجام تبعی مستقلاً قابل طرح نبوده و باید به تبع فرجام اصلی صورت گیرد.

طرفین فرجام تبعی

فرجام تبعی فقط در مقابل فرجام خواه و از کسی که طرف درخواست فرجام واقع شده، پذیرفته می‌شود. قرجام تبعی در مقابل فرجام خواهی اصلی مطرح می‌شود و لذا در مقابل افرادی از اطراف دعوی که فرجام خواهی ننموده‌اند، امکان طرح فرجام خواهی تبعی وجود ندارد در نتیجه تصمیمی که گرفته می‌شود نیز نسبت به آنان تأثیری نخواهد داشت.

فرجام تبعی از سوی ضخص ثالث

فرجام تبعی از جانب شخص ثالث نیز بی اثر می‌باشد.

سقوط حق فرجام تبعی یا بلااثر شدن آن

اگر فرجام خواه دادخواست فرجامی خود را استرداد نماید و یا دادخواست او رد شود حق درخواست فرجام تبعی ساقط می‌شود و اگر درخواست فرجام تبعی شده باشد بلااثر می‌گردد. فرجام تبعی بازتابی از فرجام اصلی و مخلوق آن است. فرجام تبعی فقط در مقابل فرجام خواه و از طرف کسی که طرف درخواست فرجام واقع شده پذیرفته می‌شود و لذا «اگر فرجام اصلی به نحوی از انحا متوفی شود فرجام تبعی نیز منتفی خواهد شد»

دادخواست و هزینه دادرسی در فرجام تبعی

مطابق ماده ۴۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی فرجام خواهی تبعی مستلزم تقدیم دادخواست نبوده و همچنین نیاز به پرداخت هزینه دادرسی نیز ندارد.