شناسایی و اجرای احکام طلاق خارجی در ایران
 | |
| عنوان | شناسایی و اجرای احکام طلاق خارجی در ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | وجیهه واعظ موسوی |
| استاد راهنما | حسین همت کار |
| استاد مشاور | هدایت الله سلطانی نژاد |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۰ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
شناسایی و اجرای احکام طلاق خارجی در ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط وجیهه واعظ موسوی، با راهنمایی حسین همت کار و با مشاوره هدایت الله سلطانی نژاد در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
اجرای حکم غایت و هدف نهایی هر دادرسی است. شناسایی و اجرای احکام خارجی نیز در تمامی کشورها همواره به عنوان مساله ای مهم مطرح بوده وطلاق نیز یکی از مهمترین مباحث در احوال شخصیه است. شناسایی و اجرای آرای طلاق خارجی از این جهت دارای اهمیت است که این آراء گاهی در مورد اتباع ایرانی و گاهی در مورد اتباع خارجی (که ممکن است تابعیت زوجین نیز بایکدیگر متفاوت باشد) صادر و در ایران اجرای این آراء مطرح می گردد؛ که گاه تعارض قوانین و گاه تعارض در قواعد حل تعارض باعث بروز مسایل و موانعی در این مرحله می گردد که باید پاسخ مناسب به آنها داده شود. به عنوان مثال اگر در قواعد حل تعارض کشورها تعارض وجود داشته باشد مانند موردی که حکم طلاق از محکمه ی کشوری صادر گردد که احوال شخصیه را تابع قانون اقامتگاه می داند در حالیکه مطابق قانون ایران احوال شخصیه تابع قانونی ملی افراد است؛ و یا اگر در مرحله ی اجرای حکم با یکی از موانع، مانند نظم عمومی مواجه شویم مثل موردی که حکم طلاق از کشوری صادر شود که به زن حق دهد هرگاه بخواهد شوهر خود را طلاق گوید؛ قاضی مواجه با چه تکلیفی خواهد بود ؟ در صورت عدم رعایت قواعد حل تعارض و همین طور مخالفت مفاد حکم با نظم عمومی و عدم رعایت شرایط لازم جهت شناسایی رای خارجی ، چنین رایی مورد شناسایی قرار نگرفته و اجرا ء نمی گردد که در این پایان نامه به تفصیل و با در نظر گرفتن جزییات و فروض مختلف به این مباحث پرداخته می شود .
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
۱ مساله تحقیق ۲
۲ سوالات تحقیق ۲
۲–۱ سوالات اصلی: ۲
۲–۲ سوالات فرعی: ۳
۳ فرضیات تحقیق ۳
۴ پیشینه تحقیق ۴
۵ ضرورت و اهمیت تحقیق ۴
۶ روش تحقیق ۴
۷ ساختارتحقیق ۴
فصل اول:
کلیات
مبحث اول: مفاهیم، تاریخچه و مبانی شناسایی و اجرای احکام خارجی ۷
گفتار اول: مفاهیم ۷
بند اول: مفهوم شناسایی ۷
الف– مفهوم لغوی ۷
ب– مفهوم اصطلاحی ۸
بند دوم: مفهوم اجراء ۸
الف – مفهوم لغوی ۸
ب– مفهوم اطلاحی ۸
۱ اجراءاحکام ۹
۲ اجراء اسناد ۹
بند سوم: تفاوت شناسایی و اجرای احکام خارجی ۹
گفتار دوم: تاریخچه و مبانی شناسایی و اجرای احکام خارجی ۱۰
بند اول: تاریخچه ی شناسایی و اجرای احکام خارجی در ایران ۱۰
الف– سال ۱۳۲۹ ه ق الی ۱۳۰۷ ه ش ۱۰
ب– سال ۱۳۰۷ الی ۱۳۵۶ ۱۱
۱ تصویب جلد اول قانون مدنی (در سال ۱۳۰۷) ۱۱
۲ عهدنامه منعقده بین ایران و اتریش مصوب
آبان ۱۳۴۴ ۱۳
۳ نظریههای مشورتی ۱۳
۳–۱ رد مطلق ۱۳
۳–۲ پذیرش اجرای احکام خارجی با کنترل محدود ۱۴
ج– سال ۱۳۵۶ به بعد ۱۵
بند دوم: مبانی شناسایی و اجرای احکام خارجی ۱۶
الف– تیوری نزاکت بینالملل ۱۷
ب– تیوریی تعهدحقوقی ۱۷
ج– تیوریی حقوق مکتسبه ۱۸
د– نظریه اعتبار امر قضاوت شده ۱۸
ه– تیوری رفتار متقابل ۱۹
مبحث دوم: روشها و نظامهای حقوقی مختلف شناسایی و اجرای احکام خارجی ۲۱
گفتار اول: روشها ی مختلف شناسایی و اجرای احکام خارجی ۲۱
بند اول: روش کنترل محدود ۲۱
بند دوم: روش کنترل نامحدود ۲۲
بند سوم: روش رد مطلق ۲۲
بند چهارم: روش تجدید نظر مطلق ۲۳
بند پنجم: سایر روشها ۲۳
الف– شرط عمل متقابل ۲۳
ب– قراردادهای بینالمللی ۲۴
ج– قانون و عرف و عادت ۲۴
گفتار دوم: نظامهای حقوقی مختلف شناسایی و اجرای احکام خارجی ۲۴
بند اول: سیستم فرانسوی ۲۵
الف– سابقه تاریخی و مبنای نظری سیستم فرانسوی ۲۵
ب– شرایط شناسایی و اجرای احکام خارجی در سیستم فرانسوی ۲۶
بند دوم: سیستم انگلیسی_ آمریکایی ۲۶
الف– مبنای نظری سیستم انگلیسی_ آمریکایی ۲۶
ب– شرایط شناسایی و اجرای احکام خارجی در سیستم انگلیسی_ آمریکا ۲۷
بند سوم: نتیجهگیری ۲۸
فصل دوم:
شناسایی احکام طلاق خارجی درایران
مبحث اول: شرایط و موانع عمومیشناسایی احکام خارجی در حقوق ایران ۳۰
گفتار اول: شرایط شناسایی احکام خارجی درایران ۳۲
بند اول: معاملهی متقابل ۳۲
الف– رفتار متقابل قراردادی ۳۲
ب– رفتار متقابل عملی ۳۲
بند دوم: قطعی و لازم الاجرا بودن حکم ۳۴
بند سوم: صلاحیت دادگاه صادر کننده حکم ۳۶
بند چهارم: صدور دستور اجرای حکم از سوی مقامات صلاحیتدارکشور صادر کننده حکم ۳۷
گفتار دوم: موانع شناسایی احکام خارجی در ایران ۳۸
بند اول: عدم مخالفت مفاد حکم با نظم عمومی ۳۸
الف– آثار نظم عمومی نسبت به اجرای احکام خارجی ۳۹
۱ اثر منفی نظم عمومی ۴۰
۲ اثر مثبت نظم عمومی ۴۰
۳ اثر شدید نظم عمومی (اثر نظم عمومی در مرحله ایجاد حق) ۴۱
۴ اثر خفیف (اثر نظم عمومی در مرحله اثرگذاری حق) ۴۱
بند دوم: عدم مخالفت حکم با مقررات قانونی و عهدی ایران ۴۳
بند سوم: عدم صدور حکم مخالف با حکم خارجی از دادگاههای ایران ۴۴
بند چهارم: عدم ارتباط حکم با اموال غیرمنقول واقع در ایران و حقوق متعلق به آن ۴۵
مبحث دوم: شرایط اختصاصی شناسایی احکام طلاق خارجی در ایران ۴۷
گفتار اول: توصیف و شرایط صحت طلاق ۴۷
طرح بحث ۴۷
بند اول: توصیف ۴۸
الف– مسالهی توصیف ۴۹
۱ نمونهای از چگونگی طرح مساله توصیف ۴۹
ب– موضوع و هدف توصیف ۵۰
ج– توصیف بر پایهی قانون دادگاه ۵۰
د– توصیف بر اساس قانون سبب ۵۲
بند دوم: شرایط صحت طلاق در قانون ایران ۵۳
الف– شرایط اساسی (ماهوی) طلاق ۵۳
۱ قصد و رضای شوهر ۵۴
۱–۱ منجز بودن طلاق ۵۵
۱–۲ لزوم اعلان ارده ۵۶
۲ اهلیت شوهر ۵۶
۲–۱ اهلیت صغیر ۵۷
۲–۲ اهلیت سفیه ۵۷
۲–۳ اهلیت مجنون ۵۸
۳ تعیین موضوع طلاق ۵۹
۳–۱ تعیین زنی که طلاق داده شده است ۵۹
۳–۲ امکان وقوع طلاقهای متعدد در یک عبارت ۵۹
۴ شرایط لازم در زن ۶۰
۴–۱ پاکیزگی زن ۶۰
۴–۱–۱ طلاق زن حامل ۶۰
۴–۱–۲ طلاقی که پیش از نزدیکی واقع میشود ۶۱
۴–۱–۳ طلاق از طرف شوهر غایب ۶۱
۴–۲ جدایی جسمی زن و مرد ۶۱
۵ تشریفات اجرای صیغه طلاق ۶۲
۵–۱ بهکار بردن لفظ خاص ۶۲
۵–۲ تکرار طلاق ۶۳
۵–۳ وقوع طلاق نزد دو شاهد عادل ۶۴
۵–۳–۱ مرد باشند ۶۴
۵–۳–۲ عادل باشند ۶۴
۵–۳–۳ هر دو باهم صیغه طلاق را بشنوند ۶۴
ب– شرایط صوری طلاق ۶۶
۱ تحصیل اذن یا حکم (تشریفات قضایی) ۶۶
۱–۱ لزوم رعایت حکم و رابطه آن با نظم عمومی ۶۶
۱–۲ طلاق به تراضی ۶۸
۲ ثبت رسمی طلاق (تشریفات اداری) ۶۹
گفتار دوم: قواعد تعارض قوانین و شرایط شناسایی طلاق خارجی در ایران ۶۹
بند اول: قواعد تعارض قوانین دربارهی شرایط صحت طلاق ۶۹
الف– قاعده درباره شرایط ماهوی طلاق ۷۰
۱ اتباع ایرانی ۷۰
۲ اتباع خارجی ۷۱
ب– قاعده دربارهی شرایط شکلی طلاق ۷۲
۱ اتباع ایرانی ۷۲
۱–۱ تحصیل اذن یا حکم (تشریفات قضایی) ۷۲
۱–۱–۱ صلاحیت دادگاه مدنی خاص و حاکم شرع ۷۴
۱–۱–۱–۱ صلاحیت دادگاه مدنی خاص ۷۴
۱–۱–۱–۲ صلاحیت حاکم شرع ۷۵
۱–۱–۲ داوری ۷۶
۱–۲ ثبت رسمی طلاق (تشریفات اداری) ۷۶
۱–۲–۱ صیغهی طلاق در خارج جاری نشده است ۷۷
۱–۲–۲ صیغهی طلاق در خارج جاری شده است ۷۷
۲ اتباع خارجی ۷۸
بند دوم: شرایط شناسایی طلاق خارجی در ایران ۷۸
الف– رعایت قواعد ایرانی مربوط به رفع تعارض قوانین ۷۹
ب– تفسیر و اجراء درست قوانین ایران ۸۰
۱ داوری ۸۱
۲ شرط تنصیف دارایی ۸۲
ج– قطعی و قابل اجراء بودن حکم صادره ۸۳
د– حکم صادره مخالف نظم عمومی داخلی نباشد ۸۳
فصل سوم:
ترتیب اجراء و فروض مختلف موثر در اجرای طلاق خارجی
مبحث اول– ترتیب و آثار اجراء احکام خارجی ۸۵
گفتار اول: ترتیب اجراء ۸۵
بند اول: ترتیب اجراء مطابق مواد
به بعد ق ا ا م ۸۶
الف– تقاضای اجرای حکم خارجی ۸۶
ب– مدارک پیوست اجرای حکم خارجی ۸۶
۱ رونوشت حکم دادگاه خارجی ۸۶
۲ رونوشت دستور اجرای حکم از مقامات صلاحیت ۸۶
۳ گواهی صدور دستور اجرای حکم از مقامات صلاحیت ۸۷
۴ گواهی امضاء نماینده سیاسی یا کنسولی کشور خارجی مقیم ایران از طرف وزارت امور خارجه ۸۷
ج– اتخاذ تصمیم نسبت به تقاضا ۸۷
بند دوم: اجرای آرای خارجی مطابق ماده
ق ا ا م ۸۷
الف– احکام اجرایی ۸۸
ب– احکام اعلامی ۸۹
بند سوم :وضعیت حکم طلاق ۸۹
گفتار دوم: آثار اجراء رای خارجی ۹۱
بند اول: نقض آرای خارجی بوسیله دیوان عالی کشور ۹۱
بند دوم: شرط تنصیف دارایی ۹۲
الف نظم عمومی ۹۴
ب حق مکتسبه ۹۴
مبحث دوم: احاله و فروض مختلف موثر در شناسایی احکام طلاق خارجی ۹۵
گفتار اول: احاله ۹۵
بند اول: احاله در مرحله اجرای احکام خارجی ۹۵
الف– تعارض مثبت ۹۶
ب– تعارض منفی ۹۶
۱ احاله درجه اول ۹۶
۲ احاله درجه دوم ۹۷
بند دوم: احاله در حقوق ایران ۹۷
گفتار دوم: فروض مختلف موثر در اجراء طلاق خارجی ۹۸
بند اول: وحدت تابعیت (طلاق بین زن و شوهری که تبعه یک دولت هستند) ۹۸
الف– قانون اقامتگاه ۹۸
ب– قانون ملی ۹۹
ج– فروض مختلف ۱۰۱
۱– فرض اول (احاله درجه اول) ۱۰۱
– فرض دوم (احاله درجه دوم) ۱۰۱
۳– فرض سوم (عدم وجود قانون در خصوص احوال شخصیه) ۱۰۲
۳–۱ حالت اول ۱۰۲
۳–۲ حالت دوم ۱۰۳
بند دوم: تفاوت تابعیت (طلاق بین زن و شوهری که تابعیت آنان متفاوت است) ۱۰۴
الف– از دید حقوق تطبیقی ۱۰۴
۱ در حقوق فرانسه ۱۰۴
۱–۱ نظریه علمی ۱۰۴
۱–۲ رویه قضایی ۱۰۵
۱–۲–۱ راه حل توزیعی ۱۰۵
۱–۲–۲ راه حل اقامتگاه مشترک ۱۰۵
۲ در حقوق انگلیس ۱۰۶
۳ در حقوق ایران ۱۰۷
ب– فروض مختلف ۱۰۹
۱ فرض اول ۱۰۹
۲ فرض دوم ۱۰۹
۳ فرض سوم ۱۱۰
۴ فرض چهارم ۱۱۰
۴–۱ حالت اول ۱۱۰
۴–۲ حالت دوم ۱۱۱
نتیجه گیری ۱۱۲
منابع ومآخذ ۱۱۴
چکیده انگلیسی
کلیدواژه ها
- حقوق قانونی
- طلاق
- ایران
- تناقض
- اجرای حکم
- تابعیت
- اتباع بیگانه
- حکم قضایی
- شناسایی احام
- اجرای احکام
- طلاق
- طلاق خارجی
- احکام طلاق