ضرر و زیان ناشی از جرم در حقوق ایران و انگلیس

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
ضرر و زیان ناشی از جرم در حقوق ایران و انگلیس
عنوانضرر و زیان ناشی از جرم در حقوق ایران و انگلیس
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوبهمن عربیان
استاد راهنمامهدی مومنی
استاد مشاور[[]]
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود



ضرر و زیان ناشی از جرم در حقوق ایران و انگلیس عنوان پایان نامه ای است که توسط بهمن عربیان، با راهنمایی مهدی مومنی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.

چکیده

لازمه زندگی اجتماعی عدم ورود ضرر و یا جبران آن می باشد وانگهی زیان مادی منافع از دست رفته را نیز در بر می گیرد که در قانون به منافع ممکن الحصول و در فقه به عدم النفع تعبیر می شود. قانون و قواعد فقهی چون لاضرر، تسبیب و اتلاف در حقوق ایران با وضوح علاوه بر ضررهای مادی زیانهای معنوی و منافع ممکن الحصول را قابل مطالبه دانسته است.تمامی ضررها هرگاه شرایط لازم مسلم بودن، شروع بودن و مستقیم بودن را دارا باشند قابل مطالبه و جبران هستند.در حقوق ایران علاوه در مورد ضررهای مادی اختلافی وجود ندارد و در خصوص آسیبهای بدنی در صورتی که خسارات بیشتر از دیه مقدر شرعی باشد جبران آن برابر ادله شرعی و قانون مسیولیت مدنی و همچنین رویه قضایی اخیر، صحیح و بلا اشکال است.خسارات معنوی نیز با توجه به صراحت قوانین خصوصا قانون اساسی، مشروع و مطالبه آن جایز است. همچنین عدم النفع و منافع ممکن الحصول، ضرر تلقی و طبق خصوص شرعی و قانونی و طبق فتوای برخی از فقهای معاصر، معاصر، بی تردید جواز مطالبه دارد و لذا لازم است شبهات با طرح در هییت عمومی دیوان عالی کشور و یا با دخالت قانونگذار از طریق وضع قوانین رفع شود.در نظام حقوقی کامن لا در میزان و نوع خسارت، نقش عرف برجسته است و البته قواعد انصاف و همچنین منطق درعملکرد و پیش بینی ضرر و نیز لزوم مستقیم بودن خسارت حتی قوه قاهره مد نظر قرار می گیرد.سلب آسایش و ایراد جراحت و خسارت و توهین و قصور و عدم اعمال مراقبت منطقی موجب تحقق مسیولیت مدنی است و حتی به مسیولیت کارفرما و یا تصرف حیوان اشاره شده است.نظام حقوقی انگلیس سعی می شود تا زیان دیده با لحاظ کردن مسیولیت مدنی در وضعیت قبل از ارتکاب به خطا قرار گیرد و در مورد نقص قرار داد، در وضعیت اجرای عامل و بدون عیب قرار داد قرار بگیرد و لازمه ی جبران خسارات بررسی نحوه تشخیص سبب و میزان مداخله و تاثیر آن در وقوع و ایجاد ضرر و خسارات است و البته تکلیف جبران خسارات در باب اتلاف و ضرر زننده، مستقیم مشخص و لکن در وجود اسباب متعدد با نظریاتی چون خطای مشترک و نظریه سبب و تشخیص سبب بر اساس میزان تقصیر، حقوقدانان را به کنکاش کشیده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بخش اول ضرر و زیان ناشی از جرم در حقوق ایران ۴

فصل اول: انواع ضرر و زیان ناشی از جرم ۵

مبحث اول– ضرر و زیان مادی ناشی از جرم ۸

گفتار اول: انواع ضرر و زیانهای مالی ۹

الف– از بین بردن مال ۹

ب– از بین رفتن منفعت مال ۹

ج– از بین رفتن حق ۱۰

گفتار دوم: ضرر و زیان های ناشی از جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص ۱۰

بند اول: انواع ضرر و زیانهای بدنی در نظام عرفی ۱۰

الف– زیانهای ناشی از ورود صدمه به جسم و سلامت شخص بزه دیده ۱۱

ب– ضرر و زیانهای ناشی از مرگ شخص بزه دیده ۱۲

بند دوم: مطالبه ضرر و زیانهای ناشی از جرایم در حقوق کیفری اسلام ۱۲

الف – دیه و ماهیت حقوقی آن ۱۳

ب– دیه و مسیولیت مدنی ۱۶

بند سوم: آیا ضرر و زیان های مازاد بر دیه قابل مطالبه هست یا خیر؟ ۱۸

الف– نظریه فقهاء ۱۹

ب– نظریه حقوقدانان ۲۰

ج– رویه قضایی ۲۰

گفتار سوم: شرایط جبران ضرر و زیان مادی ۲۱

الف– مسلم بودن ضرر ۲۱

ب– مستقیم بودن ضرر ۲۳

ج– مشروع بودن ضرر ۲۳

مبحث دوم: ضرر و زیان معنوی ناشی از جرم ۲۴

گفتار اول: مفهوم ضرر و زیان معنوی و تعریف آن ۲۵

گفتار دوم: انواع ضرر و زیان معنوی و مصادیق بارز آن ۲۵

الف– لطمه به حیثیت، شرافت، کرامت، اعتبار، آزادی و معتقدات مذهبی ۲۵

ب– دردهای جسمانی ۲۵

ج– رنجهای روحی ۲۵

د– از بین رفتن زیبایی ۲۶

ه–– خسارت معنوی ناشی از فوت و ورود ضرر جسمانی به وابسته عاطفی شخص ۲۶

و– خسارت معنوی ناشی از فقدان حیوان یا اشیاء مورد علاقه شخص ۲۷

گفتار سوم: شرایط و نحوه جبران زیان معنوی ۲۷

الف– شرایط وجودی ضرر و زیان معنوی ۲۷

ب – فرضیه های مختلف در خصوص لزوم جبران خسارت معنوی ناشی از جرم ۲۸

ج– شیوه های جبران زیان معنوی و نحوه ارزیابی آن ۲۹

د– ضرر معنوی اشخاص حقوقی ۳۱

گفتار چهارم: ضرر و زیان معنوی در فقه و حقوق ایران ۳۲

بند اول: ضرر و زیان معنوی در فقه ۳۲

الف– نظر فقها در مورد زیان معنوی ۳۲

ب– مبنای تدارک ضرر معنوی در فقه ۳۳

بند دوم: ضرر و زیان معنوی در حقوق ایران ۳۴

الف– در قانون اساسی ۳۴

ب– در قوانین عادی ۳۵

ج– رویه قضایی ۳۷

مبحث سوم: منافع ممکن الحصول یا عدم النفع ۳۸

گفتار اول: عدم النفع در فقه و حقوق ایران ۳۹

بند اول: ماهیت عدم النفع در فقه ۳۹

الف– نظریه مخالف با ضرر بودن عدم النفع ۳۹

ب – نظریه موافق با ضرر بودن عدم النفع ۴۰

بند دوم: ماهیت عدم النفع در حقوق ایران ۴۱

الف– در قوانین جزایی ۴۱

ب– در سایر قوانین ۴۱

ج – رویه قضایی ۴۳

بند سوم: لزوم جبران ضرر عدم النفع (منافع ممکن الحصول) در موازین فقهی و حقوقی ۴۳

الف– نظر فقهاء ۴۳

ب– نظریه حقوقدانان ۴۵

ج– نقد و بررسی نظرات مخالفین ۴۶

گفتار دوم: شرایط قابل جبران بودن ضرر عدم النفع ۴۸

الف– مسلم بودن ضرر ۴۸

ب– مستقیم بودن ضرر ۴۸

ج– مشروع بودن ضرر ۴۸

گفتار سوم: مبانی و مستندات لزوم جبران ضرر و عدم النفع در فقه و مقررات قانونی ۴۹

بند اول: مبانی و مستندات فقهی ۴۹

الف– قاعده لاضرر ۴۹

ب– قاعده اتلاف ۵۱

ج– قاعده تسبیت ۵۲

د – سیره و بناء عقلاء ۵۳

بند دوم: مبانی قانونی ۵۴

الف– قوانین قبل از سال ۱۳۱۸ ۵۴

ب– قوانین بعد از سال ۱۳۱۸ ۵۵

فصل دوم – فرآیند جبران خسارت بزه دیدگان در نظام عدالت کیفری ایران ۵۶

مبحث اول– انواع بزه دیدگان ۵۷

گفتار اول– بزه دیده ی کاملا بیگناه ۵۷

گفتار دوم– بزه دیده کاملا مقصر ۵۸

بند اول– بزه دیده ی بی احتیاط ۵۸

بند دوم– بزه دیده ی محرک ۵۸

مبحث دوم: جبران خسارت مادی بزه دیدگان در حقوق کیفری ایران ۶۰

گفتار اول– انواع خسارت مادی ۶۰

گفتار دوم– خسارت زدایی از بزه دیدگان با پیش بینی تمهیداتی ویژه در برخی جرایم ۶۲

گفتار سوم– خسارت زدایی از بزه دیدگان با استفاده از بودجه عمومی یا دولتی ۶۳

مبحث سوم: جبران خسارت معنوی بزه دیدگان در حقوق کیفری ایران ۶۴

گفتار اول– انواع خسارت معنوی ۶۴

گفتار دوم– طرق ترمیم خسارت معنوی ۶۹

مبحث چهارم – قلمرو جبران خسارت به وسیله دولت در جنایات غیر عمدی با نگاهی به نظام حقوقی انگلیس ۷۱

بخش دوم ضرر و زیان ناشی از جرم در حقوق انگلیس ۸۰

فصل اول– مبانی نظری ضرر و زیان ناشی از جرم در حقوق انگلیس ۸۱

مبحث اول – جبران خسارت در حقوق انگلیس و نظریات ارایه شده ۸۱

گفتار اول: نظریه خطای مشترک ۸۱

گفتار دوم: نظریه سبب ۸۲

گفتار سوم: نظریه تشخیص سبب بر اساس میزان تقصیر ۸۴

بند اول – معیارها و عوامل موثر بر جبران خسارات در حقوق انگلیس ۸۶

بند دوم – شیوه های جبران خسارت در حقوق انگلستان ۹۱

گفتار چهارم: جبران و توزیع خسارت بر اساس درجه تقصیر ۹۱

گفتار پنجم: جبران و توزیع خسارت بر اساس میزان تقصیر ۹۲

گفتار ششم: جبران و توزیع خسارت بر اساس عدالت و انصاف ۹۳

گفتار هفتم: جبران و توزیع خسارت به نحو تساوی ۹۴

گفتار هشتم: جبران و توزیع خسارت به نحو تضامنی ۹۴

گفتار نهم: جبران و توزیع خسارت و نظریه تعادل احتمالات ۹۵

گفتار دهم: جبران و توزیع خسارت در دخالت عوامل مختلف ۹۶

مبحث دوم– ماهیت وآثار خسارت تنبیهی درحقوق کامن لا (با مطالعه تطبیقی) ۹۸

فصل دوم مسیولیت مدنی در باب ضرر و زیان در حقوق انگلیس ۱۰۰

مبحث اول) تعدی به حقوق یا اموال افراد ۱۰۰

گفتار اول– بررسی جرم تخریب کیفری در حقوق انگلستان ۱۰۱

گفتار دوم– خسارت جزایی ۱۰۸

بند اول– خسارت جزایی اصلی [مجرد] ۱۰۸

بند دوم– خسارت جزایی شدید ۱۰۸

مبحث دوم) تقصیر؛ الزامم به اِعمال مراقبت منطقی ۱۰۹

مبحث سوم) نقض تعهد ۱۰۹

گفتار اول– تعیین خسارت ناشی از تاخیر و عدم اجرای تعهد ۱۱۰

بند اول: عدم اجرای تعهد ۱۱۰

بند دوم – تاخیر در اجرای تعهد ۱۱۱

مبحث چهارم) رابطه ی سببیت ۱۱۲

مبحث پنجم) تقصیر جمعی ۱۱۳

مبحث ششم) مسیولیت ناشی از محصولات خطرناک ۱۱۳

مبحث هفتم) مسیولیت کارفرما در حقوق عرفی (کامن لا) ۱۱۴

گفتار اول– مطالعه ی تطبیقی مسیولیت مدنی کارفرما در سیستم حقوقی ایران و انگلیس ۱۱۴

مبحث هشتم) مسیولیت متصرف ۱۲۰

مبحث نهم) نقض یک تکلیف قانونی ۱۲۰

مبحث دهم) توهین ۱۲۱

گفتار اول– جبران ضرر معنوی در نظام های نوین حقوقی ۱۲۱

مبحث یازدهم) سلب آسایش ۱۲۶

گفتار اول– مزاحمت خصوصی ۱۲۷

گفتار دوم– جبران خسارت ۱۲۷

گفتار سوم– مزاحمت عمومی ۱۲۷

گفتار چهارم– مزاحمت قانونی ۱۲۸

مبحث دوازدهم) مسیولیت مضیق (محض) ۱۲۸

مبحث سیزدهم) مسیولیت مرتبط با حیوانات ۱۲۹

نتیجه گیری ۱۳۰

منابع و ماخذ ۱۳۷

ضمایم ۱۴۲

چکیده انگلیسی ۱۴۵

کلیدواژه ها

  • خسارت
  • جبران
  • ضرر
  • تقصیر.
  • زیان
  • جرم
  • ایران
  • انگلستان
  • قانون
  • خسارت
  • جبران