ماده 11 قانون خانه انصاف
ماده ۱۱ قانون خانه انصاف مصوب ۱۳۵۶,۰۳,۲۵: در امور مدنی صلاحیت خانه انصاف محدود به موارد زیر است:
۱ – رسیدگی به کلیه دعاوی راجع به حقوق و اموال منقول و غیرمنقول در صورتی که خواسته دعوی بیش از یکصد هزار ریال نباشد.
۲ – رسیدگی به دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت نسبت به اموال منقول همچنین رسیدگی به دعاوی مذکور در مورد اموال غیرمنقول و ممانعت از حق مشروط بر آن که اقدام به تصرف عدوانی و مزاحمت یا ممانعت از حق برای خانه انصاف مشهود باشد.
۳ – رسیدگی به دعاوی اموال منقول به هر میزان مشروط بر آن که طرفین دعوی کتبا رضایت خود را اعلام کرده باشند.
۴ – رسیدگی به درخواست تقسیم اموال منقول در حدود صلاحیت خانه انصاف در دعاوی مالی.
۵ – رسیدگی به دعاوی مربوط به کدورتهای خانوادگی و نفقه زن و اولاد و سایر افراد واجب النفقه.
۶ – صدور گواهی انحصار وراثت در صورتی که بهای ماترک بیش از دویست هزار ریال نباشد.
۷ – تأمین دلیل.
۸ – رسیدگی به درخواست افراز املاک – در صورتیکه در مالکیت محل اختلاف نباشد و الا نصاب از حیث بها معتبر است. در مورد رسیدگی به درخواست افراز اراضی زراعی خانه انصاف باید نظر اداره کشاورزی محل را نیز بخواهد.
۹ – رسیدگی به درخواست سازش بین طرفین در هر دعوی و تا هر مقدار که خواسته دعوا باشد.
۱۰ – صورت برداری از ماترک متوفی در صورت تقاضای هر یک از وراث یا صاحبان حق و حفظ آن.
۱۱ – حفظ ترکه متوفای بلاوارث و تعیین تکلیف ترکه ضایع شدنی.
در مورد ترکه ضایع شدنی خانه انصاف با حضور دهبان یا رئیس انجمن ده بفروش اموال مذکور اقدام مینماید و وجه حاصل از فروش را با صورت ترکه منقول و غیرمنقول به دادسرای شهرستانی که خانه انصاف در حوزه قضائی آن واقع شده ارسال و اعلام میدارد.
تبصره ۱ – وزارت دادگستری میتواند در صورت اقتضاء قسمتی از صلاحیت خانه های انصاف را محدود کند و یا در صورت حصول اطمینان به آمادگی اعضاء خانه انصاف رسیدگی به دعاوی و امور زیر را نیز بهر یک از خانه های انصاف واگذار کند.
۱ – رسیدگی به دعاوی تصرف عدوانی، رفع مزاحمت و ممانعت از حق نسبت به اموال غیرمنقول.
۲ – رسیدگی به دعاوی راجع به حقوق ارتفاقی از قبیل حق عبور و حق مجرا در ملک دیگری و نظایر آن.
۳ – صدور گواهی انحصار وراثت بدون محدودیت در میزان بهای ماترک با رعایت آئین نامه ای که به تصویب وزارت دادگستری خواهد رسید.
تبصره ۲ – خانه انصاف میتواند رونوشت اسناد را با اصل آن گواهی نموده و صحت امضاء و مهر و اثر انگشت اشخاصی را که در خانه انصاف برای امضاء اسناد حضور مییابند بشرط حضور و تسجیل حداقل سه نفر از اعضاء خود گواهی و بمهر مخصوص خانه انصاف ممهور سازد.
تبصره ۳ – در دعاوی راجع به اراضی و ابنیه و املاک مورد اختلاف بین دو یا چند ده خانه انصاف صلاحیت رسیدگی نخواهد داشت و در غیر این مورد هم خانه انصاف صلاحیت رسیدگی به دعوایی که طرفین در حوزه آن ساکن نباشند ندارد مگر این که خواهان خانه انصافی را که خوانده در حوزه آن سکونت دارد به عنوان مرجع رسیدگی به شکایت خود اختیار و به آن رجوع کند، در غیر مورد اخیر در دعاوی مربوط به ساکنان دو یا چند حوزه خانه انصاف هر حوزه از بین خود یک نفر نماینده معین می نماید. نمایندگان مزبور از خانه انصاف نزدیکترین حوزه ای که دعوی متوجه ساکنان آن نیست درخواست می نماید که یک نفر نماینده برای شرکت در رسیدگی معین نماید. نمایندگان مزبور از بین خود یک نفر را برای ریاست انتخاب و به دعوی رسیدگی و رأی صادر می نماید.
در مورد این ماده ترتیب تشکیل خانه انصاف از طرف رییس دادگاه محل داده خواهد شد.