مسیولیت تضامنی در فقه حقوق مدنی و حقوق تجارت

عنوان	مسیولیت تضامنی در فقه حقوق مدنی و حقوق تجارت
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	محمدرضا بهبودی سراوانی
استاد راهنما	امیر رضایی فومنی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۰
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی

مسیولیت تضامنی در فقه حقوق مدنی و حقوق تجارت عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدرضا بهبودی سراوانی، با راهنمایی امیر رضایی فومنی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

مسیولیت تضامنی، مسیولیت چند نفر نسبت به دین واحد است به نحوی که داین بتواند برای وصول دین خود، به هر یک از آن ها مراجعه کند و کل طلب خود را مطالبه کند و یا به هر یک از آن ها، برای وصول بخشی از دین رجوع نماید. و پرداخت دین از سوی هر یک از مسیولین، دیگران را نیز در برابر داین، بری می سازد. مسیولیت تضامنی در بعضی موارد در حقوق ایران جایگاه شناخته شده ای دارد. از جمله در قانون مدنی در باب غصب، مسیولیت تضامنی در اسناد تجاری نسبت به حقوق مدنی و حقوق فقه شناخته شده تر است. بر این اساس هدف این تحقیق بررسی مسیولیت تضامنی در فقه، حقوق مدنی و حقوق تجارت است. روش انجام این تحقیق توصیفی و تحلیلی است. تضامن قانونی و تضامن قراردادی که در حقوق ایران هر دو قسم آن پذیرفته شده است. هرگاه مسیولیت، ناشی از توافق و قرارداد بدهکاران با طلبکار باشد، مسیولیت تضامنی را قراردادی می نامند. چنانچه منبع پیدایش مسیولیت تضامنی، قانون باشد، آن را مسیولیت تضامنی قانونی می نامند. موارد متعددی از این نوع مسیولیت در قانون مدنی و قانون تجارت پیش بینی شده است. در حقوق ایران در امور مدنی و تجاری، تضامن خلاف اصل می باشد و وجود آن نیازمند تصریح قانونگذار و یا قرارداد است. در فقه اسلامی تضامن به صورت امروزی مطرح نشده است. در قانون مدنی ما نیز حکم صریحی در باب تضامن قراردادی وجود ندارد. بدین جهت نگارنده با کمک کتب و مقالات به بررسی دیدگاه های فقها و حقوقدانان در زمینه تضامن پرداخته و آثار پذیرش این نهاد در حقوق ایران را تحلیل نموده است. نتایج حاصل این موضوع را بیان می کند که مسیولیت امضاءکنندگان اسناد تجاری، مسیولیت شرکا در شرکت تضامنی و مسیولیت مدیران در شرکت های سهامی و با مسیولیت محدود از مصادیق قانون تجارت می باشد. در بررسی توزیع مسیولیت بین متضامنین در مقابل طلبکار یا داین و نیز توزیع مسیولیت در رابطه داخلی متضامنین با یکدیگر به نتایج قابل توجه ای دست می یابیم. از جمله اینکه، توزیع مسیولیت بین مسیولان تضامنی با توجه به منشا مسیولیت تضامنی، از قاعده یکسانی تبعیت نمی کند؛ و در امکان رجوع ضامن تضامنی نه تنها بین حقوق مدنی، حقوق تجارت، حقوق جزاء و حقوق عمومی تفاوت است بلکه در هر یک هم تفاوت هایی وجود دارد. در حقوق تجارت ما شاهد موارد بیشتری از ایجاد مسیولیت تضامنی و نحوه توزیع و استقرار مسیولیت بر عهده متضامنین در مباحث مختلف می باشیم.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

الف: بیان مساله

ب اهمیت و ضرورت تحقیق

ج: پرسش های تحقیق

د: فرضیه های تحقیق

ه: پیشینه تحقیق

و: اهداف تحقیق

ز: روش تحقیق

ح: نوآوری تحقیق

ط: ساختار تحقیق

فصل اول: کلیات تحقیق

۱–۱–مفهوم تضامن

۱–۱–۱مفهوم تضامن طلبکاران

۱–۱–۲ مفهوم تضامن بدهکاران

۱–۲انواع تضامن

۱–۲–۱تضامن مثبت

۱–۲–۲ تضامن منفی

۱–۲–۳تضامن کامل و ناقص

۱–۲–۴تضامن عرضی و طولی

۱–۲–۵تضامن قراردادی

۱–۲–۶ تضامن قانونی

۱–۳ تاریخچه تضامن

۱–۴ نظریه های مرتبط با تضامن

۱–۴–۱ نظریه وحدت موضوع و تعدد رابطهها

۱–۴–۲ نظریه نمایندگی

۱–۴–۳ نظریه ضمان متقابل

خلاصه و نتیجه فصل اول

فصل دوم: مبنا و مصادیق اجرایی توزیع مسیولیت تضامنی در حقوق مدنی، تجارت و فقه

۲–۱مسیولیت تضامنی در حقوق مدنی

۲–۱–۱مبنا مسیولیت تضامنی در حقوق مدنی

۲–۱–۱–۱مسیولیت تضامنی ناشی از قانون

۲–۱–۱–۲مسیولیت تضامنی ناشی از قرارداد

۲–۱–۲ مصادیق مسیولیت تضامنی در حقوق مدنی

۲–۱–۲–۱ ضمان وثیقه ای

۲–۱–۲–۱–۱امکان اقاله ضمان

۲–۱–۲–۱–۲ عدم امکان ضمان مضمون عنه از ضامن

۲–۱–۲–۲مسیولیت تضامنی در غصب

۲–۱–۲–۲–۱ مسیولیت ایادی متعاقبه در مورد غصب

۲–۱–۲–۲–۱–۱ ضمان غاصبین نسبت به عین در رابطه مالک با غاصبین

۲–۱–۲–۲–۱–۲ ابراء مالک و رجوع از حق نسبت به عین مال

۲–۱–۲–۲–۱–۳ انتقال حقوق مالک به یکی از غاصبان

۲–۲ مسیولیت تضامنی در حقوق تجارت

۲–۲–۱ مبنا مسیولیت تضامنی در حقوق تجارت

۲–۲–۱–۱ مسیولیت تضامنی ناشی از قانون

۲–۲–۱–۲مسیولیت تضامنی ناشی از قرارداد

۲–۲–۲ مصادیق تضامن در حقوق تجارت

۲–۲–۲–۱ مسیولیت تضامنی در برات

۲–۲–۲–۲ مسیولیت تضامنی در سفته

۲–۲–۲–۳ ضمانت در اسناد تجاری

۲–۲–۲–۴ مسیولیت تضامنی صادر کننده چک و ظهرنویس ها

۲–۲–۲–۵ بررسی مسیولیت تضامنی در شرکت تضامنی

۲–۳ مسیولیت تضامنی در فقه

۲–۳–۱ مبنا مسیولیت تضامنی در حقوق فقه

۲–۳–۱–۱ مسیولیت تضامنی ناشی از قانون

۲–۳–۱–۲ مسیولیت تضامنی ناشی از قرارداد

۲–۳–۲مصادیق مسیولیت تضامنی در حقوق فقه

۲–۳–۲–۱مسیولیت های تام علی البدل عرضی

۲–۳–۲–۲مسیولیت های تام علی البدل طولی ۵۰ خلاصه و نتیجه فصل دوم

فصل سوم: آثار مسیولیت تضامنی در حقوق مدنی، تجارت و فقه

۳–۱آثار مسیولیت تضامنی در حقوق مدنی

۳–۱–۱ آثار وحدت موضوع

۳–۱–۱–۱ امکان مراجعه طلبکار به هر یک از مسیولان برای دریافت تمام دین

۳–۱–۱–۲ برایت ذمه تمام بدهکاران

۳–۱–۱–۳ حق استناد به ایرادات مشترک توسط هر بدهکار متضامن

۳–۱–۱–۴اسقاط امتیاز تضامن

۳–۱–۱–۵درخواست اجرای تعهد (مطالبه قضایی یا مطالبه با اظهار نامه)

۳–۱–۲تضمین حق

۳–۱–۳حفظ نظم عمومی

۳–۱–۴ جبران خسارت

۳–۱–۵ بازدارندگی از ارتکاب مجدد فعل زیان بار

۳–۱–۶تهاتر

۳–۱–۷ تبدیل تعهد و مالکیت مافی الذمه

۳–۱–۸آثار تضامن طلبکاران در روابط متضامنین با هم

۳–۲آثار مسیولیت تضامنی در حقوق تجارت

۳–۲–۱حق مراجعه برای وصول طلب

۳–۲–۲ حق اقامه دعوای طلبکار به طرفیت هریک از مسیولین

۳–۲–۳ اثر ورشکستگی هریک از امضاء کنندگان

۳–۲–۴ از بین نرفتن وثایق و تضمینات

۳–۲–۵ مسیولین تضامنی امضاءکنندگان

۳–۳آثار مسیولیت تضامنی در حقوق فقه

۳–۳–۱مبانی حقوقی و فقهی حق رجوع به دیگر متضامنین

۳–۳–۲حق مراجعه ضامن به مضمون عنه در فقه اسلام

۳–۳–۳مبانی حقوقی و فقهی حق رجوع به دیگر متضامنین

خلاصه فصل سوم

نتیجه گیری

فهرست

فهرست منابع فارسی

فهرست منابع غیرفارسی

چکیده انگلیسی

عنوان صفحه انگلیسی

کلیدواژه ها

• تقسیم مسیولیت
• حقوق زیان دیده
• مسیولیت تضامنی