مطالعه تطبیقی حضانت و سرپرستی در حقوق ایران و انگلیس

عنوان	مطالعه تطبیقی حضانت و سرپرستی در حقوق ایران و انگلیس
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	مژگان حسینی زاده
استاد راهنما	محمد صالحی مازندرانی
استاد مشاور	محمدباقر پارساپور
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۱
دانشگاه	دانشگاه قم

مطالعه تطبیقی حضانت و سرپرستی در حقوق ایران و انگلیس عنوان پایان نامه ای است که توسط مژگان حسینی زاده، با راهنمایی محمد صالحی مازندرانی و با مشاوره محمدباقر پارساپور در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ، بررسی حضانت اطفال در حقوق ایران و حقوق انگلستان است .کودکان بواسطه محدودیتهای طبیعی و اجتماعی خود ، نیاز به حمایت قانونگذار ، والدین و جامعه دارند.از این رو باید سعی شود تا به بهترین نحو ، حقوق آنان را استیفاء نمود. در عرصه بین المللی ، کنوانسیون جهانی حقوق کودک مصوب ۱۹۸۹ م که ایران و انگلیس نیز از اعضایی می باشند که به این کنوانسیون پیوسته اند ، به این مهم که حقوق کودکان بایستی بطور تمام وکمال مورد حمایت همه اعضاء قرار گیرد ، توجه ویژه ای داشته است . با توجه به هدف اصلی این تحقیق که حول محور حضانت می باشد می توان گفت : حضانت ، یک نوع ولایت و اقتدار بر طفل و مجنون به جهت تامین مصالح ایشان است که از دو عنصر مادی(نگهداری)و معنوی(تربیت)تشکیل شده است.نگاهداری همان اقداماتی است که برای بقاء و رشد و تامین سلامت روحی و جسمی طفل لازم است و تربیت ، پرورش روحی و اخلاقی و به فعلیت درآوردن استعدادهای درونی طفل می باشد.در این خضوص می توان گفت که با توجه به قوانین و مقررات ایران در باب حضانت و تربیت اطفال و نیز قوانین حاکم بر حقوق کودک در انگلستان ، این حمایت تحت عنوان اصل بهترین منافع و مصالح کودک صورت گرفته است و کودکان نسبت به دیگر افراد جامعه ، مورد توجه ویژه ای بوده و نسبت به ضمانت اجراهای قوانین مذکور نیز قانونگذار دقت لازم را مبذول داشته است هر چند می توان گفت در عمل ، اینگونه قوانین و ضمانت اجراها ، کافی نبوده و نیازمند مطالعه دقیق تری در این زمینه می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول : کلیات ۴

مبحث اول: مفاهیم ۴

گفتار اول: حقوق ایران ۴

۱– حضانت ۴

۱–۱– مفهوم لغوی حضانت : ۴

۱–۲– مفهوم اصطلاحی حضانت ۴

۱–۲–۱– حضانت در اصطلاح فقهای امامیه : ۴

۱–۲–۲– حضانت در اصطلاح فقهاء اهل سنت : ۶

۱–۳– مفهوم حقوقی حضانت : ۷

۲– مفهوم کودک ۷

۲–۱– کودک از دیدگاه قرآن : ۷

۲–۲– کودک از دیدگاه فقهاء : ۹

۲–۳– کودک از دیدگاه حقوق موضوعه : ۱۰

۳– مفاهیم مرتبط ۱۱

۳–۱– ولایت ۱۱

۳–۲– وصایت ۱۳

۳–۳– کفالت ۱۳

۳–۴– حق و حکم ۱۴

گفتار دوم : حقوق انگلیس و کنوانسیون حقوق کودک ۱۷

۱– حقوق انگلستان ۱۷

۱–۱–مفهوم حضانت ۱۷

۱–۲– مفهوم کودک ۱۸

۲– کنوانسیون حقوق کودک ۲۰

۲–۱– مفهوم حضانت : ۲۰

۲–۲– مفهوم کودک: ۲۱

مبحث دوم : اهمیت و ماهیت حضانت ۲۳

گفتار اول : اهمیت حضانت ۲۳

گفتار دوم– ماهیت حضانت ۲۴

۱– بررسی حق و حکم ۲۴

۱–۱– حق: ۲۴

۱–۲– حکم: ۲۷

۱–۳– حق و حکم : ۲۷

۲– ماهیت حقوقی حضانت ۲۸

۲–۱– نظریه های مشورتی مرتبط با ماهیت حق حضانت ۳۰

۲–۱–۱– نظریه مشورتی شماره ۱۳۴۷/۷ مورخ ۱/۴/۱۳۶۱ ۳۰

۲–۱–۲– نظریه مشورتی شماره ۴۰۶۳/مورخ ۱۷/۷/۱۳۷۴ ۳۰

فصل دوم : شرایط ،مسقطات،منابع و مستندات حضانت ۳۱

مبحث اول : شرایط حضانت ۳۱

گفتار اول:اشخاص عهده دارحضانت در حقوق ایران ۳۱

۱– حضانت پدر و مادر: ۳۱

۲– حضانت جد پدری : ۳۳

۲–۱– حضانت طفل پس از فوت پدر و مادر : ۳۳

۲–۲– حضانت طفل پس از جدایی پدر و مادر : ۳۵

۲– اشخاص عهده دار حضانت در حقوق انگلیس ۳۷

۲–۱–حضانت مشترک ۴۱

۲–۲– حضانت پدر و مادر ۴۳

۲–۳– حضانت اشخاص ثالث: ۴۵

گفتار دوم: شرایط حاضن و حاضنه در حقوق ایران ۴۶

۱–شرایط حاضن و حاضنه از دیدگاه فقهاء و حقوق موضوعه ۴۶

۱–۱– عقل : ۴۶

۱–۲– اسلام : ۴۸

۱–۳–عدم ازدواج مادر با شخص دیگر: ۴۸

۱–۴– صلاحیت اخلاقی : ۵۱

۱–۵– مقیم بودن : ۵۲

۱–۶–توانایی عملی : ۵۳

۲– شرایط حاضن و حاضنه در انگلیس : ۵۴

۲–۱– توانایی مالی پدر و مادر: ۵۴

۲–۲ عدم اعتیاد پدر و مادر : ۵۵

مبحث دوم : مسقطات حضانت ۵۷

گفتار اول : مسقطات حضانت در فقه و حقوق موضوعه ۵۷

۱– کفر : ۵۷

۲– جنون : ۵۸

۳– عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی ابوین : ۵۹

۳–۱– ناتوانی در نگاهداری طفل : ۵۹

۳–۲– ابتلاء به بیماریهای ساری : ۵۹

۳–۳– انحطاط اخلاقی : ۶۰

۳–۴– خشونت خارج از حد متعارف : ۶۰

گفتار دوم : مسقطات حضانت در انگلیس ۶۱

۱– کودک آزاری و سوء استفاده جسمی و معنوی : ۶۱

۲– انحطاط اخلاقی والدین : ۶۲

مبحث سوم : منابع و مستندات حضانت ۶۳

گفتار اول:منابع فقهی ۶۳

۱– کتاب (قرآن) : ۶۳

۲–سنت : ۶۶

۳– عقل : ۶۹

۴– اجماع : ۶۹

گفتار دوم– منابع قانونی ۷۲

۱– قانون مدنی ۷۲

۲– قانون حمایت از خانواده ۷۳

۳– قانون مجازات اسلامی ۷۴

۴– قانون واگذاری حق حضانت فرزندان صغیر یا محجور به مادران آنها (مصوب ۶/۵/۶۴) ۷۴

۵– قانون مربوط به حق حضانت مصوب ۲۲/۴/۱۳۶۵ ۷۵

گفتار سوم : منابع انگلیس ۷۶

۱– قانون حقوق خانواده مصوب ۱۹۹۶م ۷۶

۲– قانون کودکان ۱۹۸۹ م ۲ ۷۷

۲–۱– سرپناه : ۷۷

۲–۲– حکم به نگهداری : ۷۸

۲–۳– حکم به نظارت ۷۸

۲–۴– پرهیز از تاخیر: ۸۰

۳– قانون فرزندخواندگی و قانون کودکان (۲۰۰۲ ) ۸۱

۴–قانون کودک ربایی و حضانت ۱۹۸۵ ۸۳

فصل سوم : آثار و ضمانت اجرای حضانت ۸۵

مبحث اول : آثار حضانت در حقوق ایران و انگلیس ۸۵

گفتار اول: آثار حضانت در حقوق ایران ۸۵

۱–آثار غیرمالی ۸۵

۱–۱–نگهداری و تربیت ۸۵

۱–۲–حق ملاقات ۸۶

۱–۳–مسیولیت مدنی والدین در قبال اطفال ۸۷

۲– آثار مالی ۹۳

۲–۱–هزینه نگاهداری ۹۳

گفتار دوم : آثار حضانت در حقوق انگلیس ۹۵

۱–آثار غیرمالی ۹۵

۱–۱–تربیت و نگهداری ۹۵

۱–۲–مسیولیت مدنی والدین ۹۸

۲–آثار مالی ۱۰۰

۲–۱–نفقه ۱۰۰

مبحث دوم :ضمانت اجرای حضانت ۱۰۲

گفتار اول : ضمانت اجرا در حقوق ایران ۱۰۲

۱ – قانون مدنی ۱۰۲

۲ – قانون مجازات اسلامی ۱۰۳

الف: ماده

قانون مجازات ۱۰۳

ب: ماده

قانون مجازات اسلامی ۱۰۳

ج: ماده

قانون مجازات اسلامی ۱۰۴

۳ – ماده

قانون حمایت خانواده مصوب ۱۵/۱۱/۱۳۵۳: ۱۰۴

۴ – ماده واحده مصوب ۲۲/۰۴/۱۳۶۵ مربوط به حضانت ۱۰۶

گفتار دوم: ضمانت اجرا در انگلیس ۱۰۷

۱– قانون کودکان سال ۱۹۸۹ ۱۰۸

نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۱۲

ضمیمه: ۱۱۶

کنوانسیون حقوق کودک ۱۱۶

فهرست منابع فارسی ۱۴۲

فهرست منابع عربی ۱۴۴

فهرست مقالات ۱۴۵

فهرست سایت های مورد بازدید ۱۴۶

کلیدواژه ها

• ۱–حضانت ۲–کودک ۳–کنوانسیون ۴–نگاهداری
• حضانت کودک
• نظام حقوقی
• ایران
• انگلستان
• فشار روانی